Na Ukrainie ku pamięci ofiar Wielkiego Głodu
Decyzję o budowie kompleksu upamiętniającego ofiary Wielkiego Głodu w latach 1932-33 podjął ukraiński rząd. Elementami tego kompleksu będą pomnik, muzeum i centrum naukowo-badawcze.
16.05.2003 | aktual.: 16.05.2003 12:03
W tym roku przypada 70. rocznica tragicznego w skutkach głodu, który - według różnych danych - pochłonął od 4 do 12 mln ofiar (ówczesna ukraińska republika radziecka liczyła ok. 28 mln mieszkańców).
W czwartek parlament w Kijowie orzekł, że Wielki Głód w latach 1932-33 był aktem ludobójstwa wobec narodu ukraińskiego.
W przyjętej przez deputowanych odezwie do narodu napisano, że w tym roku przypada 70. rocznica katastrofy narodowej, kiedy to po raz pierwszy w historii państwo użyło konfiskaty żywności jako broni masowego zniszczenia wobec własnego narodu w celu osiągnięcia określonych celów politycznych.
"Celem ludobójstwa z lat 1932-33 było złamanie ducha narodowego Ukraińców, wyniszczenie elity, likwidacja chłopstwa jako elementu gospodarczej niezawisłości kraju" - napisali deputowani w odezwie do narodu.
W innym miejscu orzekli, że zniszczenie milionów ludzi w wyniku spowodowania klęski głodu to "świadoma akcja terrorystyczna", przygotowana i przeprowadzona przez ówczesne władze radzieckie.
Wicepremier Dmytro Tabacznyk, występując podczas debaty, powiedział, że Ukraina będzie domagać się od ONZ uznania, iż Wielki Głód był aktem ludobójstwa. Przypomniał, że według konwencji ONZ z 1949 r. aktem ludobójstwa są m.in. działania zmierzające do zniszczenia narodu lub jego części i że w 1988 r. ukraiński Wielki Głód uznała za akt ludobójstwa komisja Kongresu USA.
Wśród najważniejszych argumentów przemawiających za tym, że działania ówczesnych władz były wymierzone w naród ukraiński Tabacznyk wymienił to, iż głód wywoływano w ówczesnej ukraińskiej republice radzieckiej, a poza jej granicami tylko tam, gdzie Ukraińcy stanowili 2/3 mieszkańców (np. w niektórych regionach Rosji). Oprócz wyniszczania głodem wobec Ukraińców stosowano też np. masowe deportacje (za opór wobec kolektywizacji), niszczono inteligencję, itp.
W debacie parlamentarnej nie uczestniczyli komuniści. Według nich Wielki Głód był następstwem tymczasowych kłopotów władz radzieckich z dostawami żywności, a wszystko inne, co na ten temat mówi się dziś, to polityka.
W okresie istnienia ZSRR przez Ukrainę przetoczyły się aż trzy fale głodu - tuż po przewrocie bolszewickim, w latach 1932-33 i po II wojnie światowej. Najtragiczniejszy w skutkach był jednak głód w latach 30. (w szczytowym momencie umierało ok. 25 tys. ludzi dziennie, notowano wiele przypadków kanibalizmu).
Ukraińscy historycy twierdzą, że komunistyczna Moskwa wywołała głód sztucznie w celu złamania oporu wieśniaków, którzy sprzeciwiali się kolektywizacji. W wyniku tych działań chłopstwo ukraińskie, czyli trzon narodu, przestało istnieć, a na jego miejscu pojawił się z czasem zdegenerowany wieśniak zwany kołchoźnikiem.
W tym roku ukraińska telewizja po raz pierwszy zwróciła uwagę, że w latach 30. wyludnione ukraińskie wsie zasiedlano Rosjanami.
