Jak Polska "zdobyła serca Amerykanów"?

Rząd USA zaoferował Polsce lokalizację na naszym terytorium lądowej wersji antyrakiet SM-3, mających być kluczowym elementem nowego systemu obrony przeciw rakietom krótkiego i średniego zasięgu z Iranu. Rakiety SM-3 miałyby zostać umieszczone w całej Europie na ruchomych wyrzutniach w latach 2015-18.

Tusk wyraził przekonanie, że Warszawa jest i będzie dla Waszyngtonu równoprawnym partnerem, który zarówno bierze, jak i daje, i który jest gotów wziąć na siebie współodpowiedzialność za przyszłość świata. Jak dodał Tusk, rozmowa dotyczyła także sytuacji globalnej i regionalnej. - Chyba nie przesadzę, jeśli powiem, że nasze poglądy są identyczne - wyjaśnił szef rządu. Jego zdaniem oznacza to, że współpraca - także militarna - ma bardzo głębokie podstawy merytoryczne. Premier zaznaczył, że Polska i Stany Zjednoczone nadal wierzą w te same wartości i są zdeterminowane, by dążyć do ich realizacji. Jak zaznaczył, oba kraje chcą, by wartości te nabrały wymiaru materialnego.

Tymczasem amerykański wiceprezydent powiedział, że Polska jednym z najbliższych sojuszników Stanów Zjednoczonych. - Już dawno Polska zdobyła serca Amerykanów i amerykańskiego rządu - oświadczył Joe Biden. Wyraził wdzięczność za udział polskich żołnierzy w misjach w Iraku i Afganistanie. - Nasze zobowiązanie wobec waszego kraju jest niepodważalne - zapewnił.

Biden powiedział, że Waszyngton docenia to, iż Polska zgodziła się na rozmieszczenie systemu antyrakietowego na swoim terytorium. Dodał, że nowy plan obronny polega na większym bezpieczeństwie NATO, Polski i Stanów Zjednoczonych. Amerykański wiceprezydent oświadczył, że Polska jest wzorem dla tych krajów Europy, które jeszcze znajdują się poza strukturami NATO.

W środę po godz. 15 w Pałacu Prezydenckim odbyło się dwugodzinne spotkanie prezydenta Lecha Kaczyńskiego z wiceprezydentem USA Joe Bidenem. Głównym tematem rozmowy były plany budowy nowego amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej, także na polskim terytorium.

Biden odwiedził Polskę w ramach podróży po Europie, zaplanowanej do soboty i obejmującej także Czechy i Rumunię. Przed południem Biden złożył kwiaty pod pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. Jak poinformował b. ambasador Izraela w Polsce Szewach Weiss, w czasie krótkiej uroczystości Biden zapowiedział, że przyjedzie na otwarcie powstającego Muzeum Historii Żydów Polskich. - To była serdeczna rozmowa, bezpośrednia, w której Biden z otwartym sercem i sympatią obiecał, że przyjedzie na otwarcie Muzeum Historii Żydów Polskich w 2012 r. - powiedział Weiss. Weiss podkreślił, że wiceprezydent USA zadeklarował wsparcie przy budowie Muzeum. - Biden obiecał pomoc, to jest tym bardziej ważne, że mówił to człowiek numer dwa na świecie, jeśli prezydent Obama jest człowiekiem numer jeden - dodał.

Biden nie odgrywa w administracji tak ważnej roli jak jego odpowiednik Dick Cheney w ekipie poprzedniego prezydenta Busha. Jest jednak jednym z kluczowych współpracowników prezydenta Obamy, zwłaszcza w polityce zagranicznej. Chociaż formalnie wiceprezydent to druga osoba w państwie i w wypadku przedwczesnego odejścia prezydenta automatycznie zajmuje jego miejsce w Białym Domu, wielu było raczej figurantami, których zadanie polegało głównie na reprezentowaniu USA na pogrzebach światowych przywódców. Biden jednak należy do ścisłego kierownictwa obecnej administracji i Obama bardzo liczy się z jego zdaniem.

Biden urodził się w 1942 r. w Scranton w Pensylwanii w rodzinie ubogiego katolickiego imigranta, który imał się różnych zajęć, m.in. czyścił kotły i sprzedawał używane samochody. Matka wywodzi się z imigracji irlandzkiej. Ukończył publiczne wyższe uczelnie - Uniwersytety Delaware i Syracuse - studiując tam prawo. Jak wielu prawników, szybko wstąpił na drogę kariery politycznej, początkowo jako prokurator, potem demokratyczny radny hrabstwa Newcastle w stanie Delaware. W wieku niespełna 30 lat wygrał wybory do Senatu, w którym zasiada od tego czasu nieprzerwanie.

Pracował tam głównie w komisjach wymiaru sprawiedliwości i spraw zagranicznych. Ostatnio był przewodniczącym tej ostatniej komisji, po tym jak w 2006 r. Demokraci odzyskali większość w Kongresie. Jest po imieniu z przywódcami wielu krajów i szefami dyplomacji, w delegacjach parlamentarnych zwiedził cały świat. W latach 90. odegrał kluczową rolę w przekonaniu ówczesnego prezydenta Clintona, aby zorganizował wojskową interwencję NATO na Bałkanach.

W 1988 r. Biden spróbował swoich sił w wyborach prezydenckich. Był wtedy jednym z faworytów, ale popełnił ogromny błąd - w wystąpieniu w stanie Iowa powtórzył niemal słowo w słowo fragmenty przemówienia lidera brytyjskiej Partii Pracy, Neila Kinnocka. Media oskarżyły go o plagiat, co pogrzebało jego szanse.

Powtórnie wystartował w wyścigu do Białego Domu 20 lat później. Tym razem miał jednak groźniejszych rywali, m.in. Hillary Clinton i Baracka Obamę, i w demokratycznych prawyborach nie zdobył więcej niż kilka procent poparcia.

Jako najwyższy rangą Demokrata w senackiej Komisji Spraw Zagranicznych w drugiej połowie lat 90. Biden grał pierwsze skrzypce w sporze o rozszerzenie NATO. Początkowo zaliczano go do sceptyków - głosował przeciw republikańskim inicjatywom legislacyjnym zmierzającym do przyspieszenia przyjęcia do sojuszu Polski, Czech i Węgier. Kiedy jednak zdecydował się poprzeć wejście do NATO tych krajów, z wielkim zaangażowaniem przekonywał senatorów swej partii, którzy wahali się w tej sprawie.

W Waszyngtonie uchodzi za "liberalnego internacjonalistę", tj. zwolennika silnego zaangażowania USA na świecie, niekiedy także militarnego. W 2002 r. głosował - podobnie jak Hillary Clinton - za upoważnieniem ówczesnego prezydenta Busha do inwazji w Iraku. W istocie jednak trudno go zaszufladkować, ponieważ 11 lat wcześniej był przeciwny wojnie z Saddamem Husajnem o Kuwejt (wojnie w Zatoce Perskiej).

Biden przeżył wielką osobistą tragedię, kiedy w kilka miesięcy po wyborze na senatora w 1972 r. jego żona i córka zginęły w wypadku samochodowym. Był potem zdruzgotany i chciał nawet wycofać się z życia politycznego; ostatecznie jednak został w Senacie.

Ożenił się po raz drugi z nauczycielką Jill Tracy Jacobs, z którą ma córkę, urodzoną w 1982 r. Ashley. Starszy syn wiceprezydenta, Beau, prawnik z wykształcenia i zawodu, był prokuratorem generalnym stanu Delaware i prawnikiem w armii w Iraku. W ślady ojca idzie także młodszy syn Hunter, adwokat i lobbysta.

Słabością Bidena są jego gafy wynikające ze skłonności do gadulstwa. W czasie zeszłorocznych prawyborów nazwał Obamę "pierwszym tak elokwentnym, czystym i miło wyglądającym Afroamerykaninem". Kiedy po nominacji Obamy ten mianował go swoim kandydatem na wiceprezydenta, oświadczył, że jego przyszły szef zostanie wkrótce "przetestowany" w sytuacji jakiegoś poważnego kryzysu międzynarodowego. Zwróciło to uwagę na brak doświadczenia młodego prezydenta w dziedzinie polityki zagranicznej.