65. rocznica Bitwy o Anglię
Obchody 65. rocznicy Bitwy o Anglię rozpoczęły
się w Londynie. Po południu brytyjski następca tronu
książę Karol uroczyście odsłoni pomnik, upamiętniający wszystkich
uczestników bitwy 1940 r., w tym 145 polskich pilotów, którzy
walczyli w siłach RAF-u.
18.09.2005 13:10
Uroczystości rozpoczęły się od nabożeństwa w opactwie Westminster, z udziałem weteranów - 70 żyjących uczestników Bitwy o Anglię - oraz ambasadorów 14 państw, których żołnierze brali udział w walkach.
Po nabożeństwie delegacja z księciem Walii oraz przedstawicielami brytyjskich władz i dowództwa armii, przejdzie na pobliskie Nabrzeże Wiktorii, gdzie stanął pomnik wszystkich zasłużonych w kampanii 1940 r. - zarówno pilotów, członków załóg jak i personelu naziemnego.
Podstawę pomnika, autorstwa rzeźbiarza Paula Day'a, stanowi granitowy blok o długości 25 metrów, ustawiony wokół zamkniętego już otworu wentylacyjnego, którym niegdyś odprowadzano dym z tunelu londyńskiego metra. Blok podzielono na dwie części.
Na brązowych tablicach, umieszczonych na ścianach granitowych brył, widnieją nazwiska wszystkich 2936 uczestników Bitwy o Anglię z 15 krajów, w tym nazwiska polskich pilotów, a także emblematy dywizjonów lotniczych. Nazwiska pogrupowano według państw, z których pochodzili uczestnicy Bitwy o Anglię. W granitowe ściany wmurowano także rzeźby z brązu, przedstawiające sceny bitewne.
Na froncie pomnika widnieją znane słowa ówczesnego premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla: "Nigdy w historii konfliktów ludzkich, tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym". Napis na tablicy z brązu przypomina historię Bitwy o Anglię oraz podkreśla, że pomnik wzniesiono "dla oddania hołdu duchowi i poświęceniu tych, którzy stali się nieśmiertelni jako 'ci nieliczni', oraz tych, którzy ich wspomagali".
Budowę pomnika sfinansowano dzięki darowiznom obywateli Wielkiej Brytanii, organizacji, a także rządu czeskiego - na niedzielnych uroczystościach obecna jest czeska minister obrony Jaroslava Pribylova.
Bitwa o Anglię, toczona od 10 lipca do 31 października 1940 r. między niemieckim lotnictwem Luftwaffe i brytyjskim RAF, była pierwszą dużą przegraną przez Niemców kampanią w II wojnie światowej. W bitwie walczyły dwa polskie dywizjony myśliwców - 302 i 303 - oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. Z prawie 3 tys. uczestników Bitwy o Anglię, 544 poległo, a 795 nie dożyło zakończenia wojny w 1945 r.
Co szósty z walczących w tej bitwie był spoza Wielkiej Brytanii. Oprócz Polaków byli to Australijczycy (32), Belgowie (28), Kanadyjczycy (112), Czesi (88), Francuzi (13), Irlandczycy (10), Nowozelandczycy (127), Rodezyjczycy (3), obywatele Republiki Południowej Afryki (25) oraz mieszkańcy Barbadosu (1), Jamajki (1) i Nowej Funlandii (1).
Anna Widzyk
