kazachstan(strona 2/12)

Były wieloletni przywódca Kazachstanu i przyjaciel Władimira Putina stracił kolejny zaszczytny tytuł, który otrzymał po odejściu od władzy. Nursułtan Nazarbajew w ubiegłym roku pozbawiony został tytułu "przywódcy narodu" - teraz przestał być "honorowym senatorem".

W listopadzie rosyjskie media informowały o nowym sojuszu Rosji, Kazachstanu i Uzbekistanu. Premier Alikhan Smailov przekazał jednak w środę, że "nie otrzymał oficjalnych propozycji utworzenia trójstronnej unii gazowej". Szef rządu w Astanie stwierdził, że "gdy kraj otrzyma taką ofertę, to ją rozważy".

Kazachstan wykonuje kolejny ruch, który ma na celu ograniczenie współpracy z Rosją. Tym razem planuje wypowiedzieć umowę w sprawie środków zapewniających wzajemną wymienialność i stabilizację kursów wymiany rosyjskiego rubla oraz kazachskiego tenge.

Władimir Putin i Kasym-Żomart Tokajew spotkali się w poniedziałek w Moskwie. Przywódcy rozmawiali o tzw. "unii gazowej", którą chcą stworzyć we współpracy z Uzbekistanem. Trójstronny sojusz ma "skoordynować działania w zakresie transportu rosyjskiego gazu przez terytorium Kazachstanu i Uzbekistanu".

W stolicy Kazachstanu trwają protesty po zaprzysiężeniu prezydenta - informują media. W sieci pojawiły się pierwsze filmy z Astany. Policja aresztuje demonstrantów, blokowane są wszelkie kanały komunikacji.

Kasym Żomart-Tokajew, który wygrał wybory prezydenckie w Kazachstanie, złożył w sobotę w Astanie przysięgę prezydencką. Pierwszą wizytę zagraniczną Tokajew odbędzie już w poniedziałek, a celem będzie Moskwa.

O relacji Kazachstan-Rosja można powiedzieć, że to już nie jest przyjaźń, ale jeszcze nie konflikt. W rosyjskiej TV propagandyści grożą, że to właśnie kraj Kasyma-Żomarta Tokajewa będzie następny po Ukrainie. Mówi się wprost, że sojusznik zrywa się Władimirowi Putinowi ze smyczy. Tę rzeczywistość potwierdzają rozmówcy Wirtualnej Polski, dodając, że sojusz zerwał się już dawno temu. - Kazachstan próbuje zbudować samodzielną politykę - mówi jeden z nich.

Wspólna uroczysta kolacja liderów Turcji i Kazachstanu, która poprzedziła czwartkowe spotkanie na azjatyckim szczycie liderów 11 państw, stała się dla Kassyma-Żomarta Tokajewa i Recepa Tayyipa Erdogana okazją do skorzystania z innego jeszcze stołu, niż biesiadny. Chwycili do rąk rakietki i piłeczkę pingpongową i stanęli po dwóch stronach siatki, nie pierwszy z resztą raz.

MSZ Kazachstanu poinformowało, że rosyjski ambasador został wezwany do ministerstwa z powodu kontrowersyjnych wypowiedzi rzeczniczki rosyjskiego resortu Marii Zacharowej. Dyplomatka wzywała władze w Astanie do "pociągnięcia do odpowiedzialności karnej" Petra Wrublewskiego, szefa ukraińskiej misji dyplomatycznej w Kazachstanie.

W środę papież Franciszek przebywał w Nur-Sułtanie, stolicy Kazachstanu. Tego dnia w mieście pojawiła się także delegacja chińskiego prezydenta Xi Jinpinga. W związku z tym strona watykańska zaproponowała, by obaj liderzy się spotkali. Jednak tę ofertę grzecznie odrzucono - podaje agencja Reuters, powołując się na swoje źródła.

- Przybywam, jako pielgrzym pokoju, w poszukiwaniu dialogu i jedności. Nasz świat pilnie ich potrzebuje - powiedział papież w pierwszym przemówieniu po przylocie do Kazachstanu. Podkreślił, że aby zbudować bardziej stabilny i pokojowy świat, potrzebny jest dialog. - Potrzebne jest zrozumienie, cierpliwość i dialog ze wszystkimi. Powtarzam - ze wszystkimi - oświadczył Franciszek.

Kasym-Żomart Tokajew wezwał do przeprowadzenia przedterminowych wyborów prezydenckich w najbliższych miesiącach. Ogłosił także, że zamierza w nich startować i ubiegać się o drugą kadencję. Zdradził również, że ma plan dotyczący czasu trwania przyszłej prezydentury.

Papież Franciszek odwiedzi Ukrainę przed swą wrześniową podróżą do Kazachstanu - ogłosił w sobotę na Twitterze ukraiński ambasador przy Stolicy Apostolskiej Andrij Jurasz po audiencji w Watykanie. Jego spotkanie z papieżem poświęcone było planom papieskiej podróży do Kijowa. Stolica Apostolska na razie nie tego nie potwierdza.

Kazachstan przeznaczy 918 miliardów dolarów na obronność. To prawie półtorakrotny wzrost w porównaniu do poprzedniego roku. Kraj Azji Środkowej zacieśnia także stosunki z Chinami i krajami NATO. Powodem są ambicje geopolityczne Putina.

4 lipca prezydent Kazachstanu Kasym-Żomart Tokajew ogłosił w rozmowie telefonicznej z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem, że jego kraj jest gotowy pomóc Unii Europejskiej w przezwyciężeniu obecnego niedoboru energii. Następnego dnia sąd rejonowy w rosyjskim mieście portowym Noworosyjsk nakazał wstrzymanie na miesiąc działalności terminalu naftowego, przez który przechodzi główny strumień kazachskiej ropy do Europy.

Raz pieniądze, raz broń, raz siłowa pacyfikacja. Rosjanie wciąż chcą odgrywać kluczową rolę w Azji Centralnej, choć mają tam nowy problem. Kazachstan chciałby zarabiać tam, gdzie Europa nie widzi już Rosjan. Byłe kraje ZSRR wiedzą doskonale, jaka jest cena za pełne uniezależnienie od Moskwy.

Na celowniku Władimira Putina znalazł się kolejny kraj. Tym razem Kazachstan, który zaczyna się buntować i działać nie po myśli Rosji. - To element serii działań, które są próbami dyscyplinowania państw byłego ZSRR, które Rosjanie uważają za obszar swojej strefy wpływów. Są kraje, które - korzystając z wojny w Ukrainie - się z tej strefy wyrywają. Kazachstan jest tego najbardziej oczywistym przykładem - mówi w rozmowie z WP Jerzy Marek Nowakowski, polski historyk i były ambasador RP.

Dwie osoby zginęły w wybuchu największego pola naftowego w Kazachstanie. Do zdarzenia doszło w miejscowości Tengiz.

Terminal na Morzu Czarnym, przeznaczony do eksportu kazachskiej ropy, otrzymał od sądu na południu Rosji nakaz wstrzymania działalności na 30 dni. Decyzja ma miejsce dzień po słowach prezydenta Kazachstanu, który zapowiedział, że jego kraj jest gotów zająć miejsce Moskwy jako eksportera surowców energetycznych do Europy.

Prezydent byłej radzieckiej republiki Kasym-Żormat Tokajew podtrzymuje perspektywę dostaw ropy i gazu do UE. Przywódca Kazachstanu chce, by jego kraj zastąpił w roli eksportera Rosję.