ewa łętowska

Sprawa zakatowanego Kamilka z Częstochowy poruszyła całą Polskę. Głos zabierają m.in. politycy, w tym premier Mateusz Morawiecki, który oświadczył, że jest zwolennikiem kary śmierci. O tragicznej śmierci 8-letniego chłopca porozmawialiśmy z prof. Ewą Łętowską. - W tej chwili trwa ogólna licytacja, kto w bardziej spektakularny sposób wyrazi swoje oburzenie. Mnie zafrapowało też to, że w różnych mediach czytałam całą listę podobnych wypadków, podobno około 40 takich zdarzeń w ciągu roku się pojawia i my tak żyjemy - od wypadku do wypadku, a niewiele się zmienia w realiach - powiedziała w programie "Newsroom" WP sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku.

Prof. Ewa Łętowska zauważyła, że "grozi nam podważanie wyroków", wskazując, że np. frankowicze "stali się zakładnikiem władzy". - Sędziowie, gdy w składzie orzekającym są neo-sędziowie, stoją przed nierozwiązywalnym dylematem, diabelską alternatywą, do której władza nigdy nie powinna była dopuścić: czy narazić się na postępowanie dyscyplinarne, czy zadbać o stabilność wydawanego wyroku. Miecz w postaci możliwości podważenia wyroku wisi nad każdą taką sprawą - stwierdziła. Do jej słów odniósł się w programie "Tłit" Wirtualnej Polski minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. - Pani profesor Łętowska zdaje się podważać legalność państwa polskiego. To jest jej sprawa. Absolutnie niegodna polskiego prawnika - oznajmił. - Kompetencje UE nie wchodzą w obszar organizacji wymiaru sprawiedliwości. Nie ma takiego przepisu, który by przekazywał UE prawo do ingerowania w organizację wymiaru sprawiedliwości. (...) Przekazaliśmy UE nasze kompetencje w niektórych sprawach, tak jak wskazuje zresztą przepis konstytucji, na podstawie którego to zrobiliśmy, i do tych spraw nie należy np. organizacja wymiaru sprawiedliwości. Zatem my przestrzegamy orzeczeń TSUE, które są zgodne z prawem traktatowym, natomiast jeśli TSUE orzeka w sprawach, które kompletnie nie należą do UE, to te orzeczenia nie mogą być przestrzegane - powiedział Czarnek.

Minister sprawiedliwości i prokurator generalny Zbigniew Ziobro stwierdził, że nie zgadza się z decyzją sądu o wypuszczeniu z aresztu Sławomira Nowaka i może skorzystać ze swojego uprawnienia, aby ujawnić cały materiał dowodowy w tej sprawie. - To są konsekwencje fuzji personalnej prokuratora generalnego i politycznego organu ministra sprawiedliwości - powiedziała w programie "Newsroom WP" prof. Ewa Łętowska, były Rzecznik Praw Obywatelskich i sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku. - Właśnie po to jest sąd, żeby kontrolował i pilnował prokuraturę. Tymczasem przy zmianach proceduralnych znacznie ograniczono możliwość kontroli postępowania przygotowawczego przez prokuraturę - mówiła prof. Łętowska, odnosząc się do zmian wprowadzonych przez obóz Prawa i Sprawiedliwości w procedurach.

Trybunał Konstytucyjny ogłosił w czwartek, że przepis, pozwalający pełnić obowiązki Rzecznikowi Praw Obywatelskich Adamowi Bodnarowi po zakończeniu kadencji, do czasu objęcia stanowiska przez jego następcę, jest niekonstytucyjny. W ocenie prof. Ewy Łętowskiej chodziło o obejście zasady konstytucyjnej mówiącej o tym, że wybór nowego rzecznika następuje za zgodą Senatu. - Jaki ma to skutek? Teraz będzie prawdopodobnie inicjatywa ustawodawcza, która wykreuje nową instytucję - p.o. RPO - mówiła profesor w programie "Newsroom" WP. Co na to europoseł PiS Patryk Jaki? - Przypomnę wszystkim specjalistom od prawa, że do tej pory twierdzili, że orzeczenia TK są ostateczne i nie można ich podważać. Chyba że sugerują, że jak jest kadencja partii, z którą sympatyzują, to wtedy decyzje TK są ostateczne, natomiast kiedy jest kadencja Sejmu, z którą nie sympatyzują, to ta zasada nie działa. Ale przypominam, że to zasada konstytucyjna i oni jej nas uczyli - komentował w programie "Tłit".

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ws. kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara skomentowała w programie "Newsroom" WP prof. Ewa Łętowska. Jej zdaniem orzeczenie TK ma na celu obejście konstytucji - przepisów o wyborze RPO. - Wyrok był spodziewany. Wszyscy oczekiwali tego rozwiązania, orzeczenia przepisu, który przewiduje tzw. prorogację. Czyli przedłużenie możliwości pełnienia obowiązków przez wybranego RPO aż do momentu wybrania następcy. To nie jest przedłużenie kadencji, prorogacja. I jaki ma to skutek? Teraz będzie prawdopodobnie inicjatywa ustawodawcza, która wykreuje nową instytucję - p.o. RPO - zauważyła profesor Łętowska. - I ówże pełniący obowiązki wstąpi w miejsce prawidłowo wybranego RPO, w stosunku do którego orzeczono, że jego prorogacja jest niekonstytucyjna - wskazała. Jej zdaniem, takie założenie przyjęto od samego początku. - To jest lewą ręką do prawego ucha, ale zamiar był jasny: chodziło o obejście zasady konstytucyjnej mówiącej o tym, że wybór nowego rzecznika następuje za zgodą Senatu - doprecyzowała. Jak podkreśliła, ponieważ nie udało się osiągnąć porozumienia w parlamencie "z uwagi na inny układ sił politycznych w Sejmie i Senacie, zdecydowano się na rozwiązanie, które sprawi, że nie będziemy mieli rzecznika powoływanego za zgodą Sejmu i Senatu, tylko p.o. RPO, prawdopodobnie powoływanego bez zgody Senatu". - Skończył się taki RPO, jaki był pomyślany w konstytucji - skwitowała.

Zapytaliśmy prof. Ewa Łętowska wieloletnią sędzię Trybunału Konstytucyjnego czy zgadza się ze słowami obecnej prezes TK Julii Przyłębskiej, która ubolewa nad wulgarnością i gwałtownością odbywających się na ulicach polskich miast protestów. Łętowska odparła, że tak. Prawniczka dodała jednak, że jeśli chodzi o język debaty publicznej, to obie strony powinny uderzyć się w pierś. - Protesty na ulicach mają swoją własną logikę i są symbolem gniewu. Nie zawsze reprezentują to co chcielibyśmy widzieć, jako wykwit kultury politycznej. To niedobrze, że przerwane są modlitwy, ale z drugiej strony czy miejsca kultu powinny być ochraniane nawet nie przez autorytet kościoła czy służby mundurowe, a przez jakieś bojówki? - pytała w programie "Newsroom" Ewa Łętowska.

Po decyzji Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji ze względu na wady płodu trwa dyskusja, czy publikować wyrok. - To impas polityczny. Nie wiem jak z niego wyjść. Kto nabrudził, niech sprząta - komentuje profesor Ewa Łętowska. Sędzia TK w stanie spoczynku tłumaczy, na czym polega problem. - Trybunał wydał orzeczenie, które niespecjalnie podoba się rządzącym, bo się zrobił "pasztet" w postaci protestów - wyjaśnia. Według byłej RPO strona establishmentowa chce się z tego "wykaraskać", a opóźnienie publikacji wyroku mogłoby być takim "trikiem". Gdyby do tego doszło, opozycja stałaby się jednak "wspólnikiem legitymizacji niekonstytucyjnych zachowań władzy". Prof. Łętowska dodaje, że według ustawy zasadniczej decyzja powinna być opublikowana, aby można ją było wykonać.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że decyzja premiera Mateusza Morawieckiego o przygotowaniu wyborów 10 maja przez Pocztę Polską została wydana z rażącym naruszeniem prawa. - Organ musi być umocowany prawnie. Premier nie był umocowany. Wydał decyzję, jednak to umocowanie przyszło dopiero kilka dni później - tłumaczyła w programie WP "Newsroom" prof. Ewa Łętowska, sędzia NSA i TK w stanie spoczynku. Jak przyznała, nie wiadomo jak teraz zareaguje strona rządowa, ma jednak prawo do złożenia kasacji od wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nie wiadomo też, jak długo byłaby rozpatrywana taka sprawa. - Jest jednak jeszcze jedna okoliczność. Wypadki ostatnich lat pokazały, że jeżeli sędzia podejmuje działanie, które władzy jest niemiłe, sędziego spotykają przykrości. To małe nieprzyjemności, których wystąpienie niestety zbyt często wiąże się z nieorzekaniem tak, jak władza by chciała - zaznaczyła prof. Ewa Łętowska.

Sędzia TK w stanie spoczynku prof. Ewa Łętowska skomentowała w programie WP sprawę Beaty Morawiec, która ma proces ze Zbigniewem Ziobrą. Sędzia oskarżyła ministra sprawiedliwości o naruszenie jej dobrego imienia. Z doniesień medialnych wynika, że sama ma usłyszeć zarzuty. - Ona powiedziała, i tu nie ma powodu jej nie wierzyć, że o zarzutach czy pomysłach odebrania jej immunitetu dowiedziała się od mediów. I to jest skandal - powiedziała prof. Łętowska. I wyjaśniła, że jeśli sędziemu zarzut korupcji stawia się "tak, żeby zrobić szum medialny, a zainteresowany dowiaduje się ostatni, to to jest bezprzykładny skandal i naciski na sądownictwo jako takie, tak żeby postraszyć, żeby sędziowie byli pokorni i do głowy im nie przyszło zrobienie czegoś, co władzy może okazać się niemiłe”. - To jest bardzo niepokojący symptom - dodała prof. Łętowska.