Uprawnienia byłych parlamentarzystów: wcześniejsze emerytury, odprawy, zasiłki

Obniżony wiek emerytalny, odprawy czy zasiłki - takie m.in. uprawnienia przysługują byłym parlamentarzystom. Rosyjski deputowany po zakończeniu kadencji otrzymuje zwrot kosztów przeprowadzki z Moskwy do miejsca zamieszkania. Amerykańscy kongresmeni mogą przejść na emeryturę nawet w wieku 50 lat.

Uprawnienia byłych parlamentarzystów: wcześniejsze emerytury, odprawy, zasiłki
Źródło zdjęć: © WP.PL | Andrzej Hulimka
201

Analiza senackiego Biura Analiz i Dokumentacji wśród najważniejszych uprawnień byłych parlamentarzystów wymienia świadczenia emerytalne, odprawy związane z wygaśnięciem mandatu, zasiłki przejściowe oraz zasiłki dla bezrobotnych.

Z powszechnego systemu emerytalnego świadczenia pobierają parlamentarzyści z siedmiu krajów europejskich: Austrii, Estonii (gdzie do 2002 roku obowiązywał specjalny system emerytalny dla parlamentarzystów), Finlandii, Litwy, Łotwy, Słowenii i Słowacji.

Z kolei w Belgii, na Cyprze, w Danii, we Francji i we Włoszech funkcjonuje specjalny system emerytalny dla parlamentarzystów. W zależności od kraju polega np. na obniżeniu wieku emerytalnego czy specjalnym przelicznikiem wysokości emerytury w zależności od długości sprawowania mandatu. Przykładowo we Francji miesięczna emerytura senatora wynosiła w ubiegłym roku 4 382 euro netto, a deputowanego - 2 700 euro netto.

W Stanach Zjednoczonych, Szwecji i Wielkiej Brytanii stosowany jest system mieszany. Członkowie amerykańskiego Kongresu mogą przejść na emeryturę nawet w wieku 50 lat, pod warunkiem, że mają 20-letni staż parlamentarny lub w dowolnym wieku, jeśli pełnili mandat parlamentarny przez 25 lat.

W wielu krajach parlamentarzystom po zakończeniu sprawowania mandatu przysługuje jednorazowa odprawa. Jak wskazują senaccy analitycy, spośród 27 krajów członkowskich UE odprawa taka nie jest wypłacana w parlamentach Danii, Hiszpanii, Grecji, Holandii, Słowenii i Szwecji. Na ogół odprawa jest przyznawana niezależnie od przyczyn wygaśnięcia mandatu, nawet w przypadku dobrowolnej rezygnacji. W Estonii jest ona przyznawana również w przypadku reelekcji, a w Belgii i Portugalii tylko na wniosek parlamentarzysty. Przykładowo w Estonii, jeśli były parlamentarzysta sprawował mandat przynajmniej przez 1 rok, odprawa jest równa 6-krotnej diecie parlamentarnej (w 2011 r. - 19 536 euro).

W większości parlamentów po wygaśnięciu mandatu parlamentarzystom wypłacany jest również tzw. zasiłek przejściowy, nazywany też świadczeniem adaptacyjnym, zasiłkiem gotowości czy zasiłkiem tymczasowym. Jego przyznanie nie jest uzależnione od uzyskiwanych innych dochodów i posiadania majątku. Wysokość zasiłku w zależności od kraju waha się od 100 proc. do 28 proc. miesięcznej diety parlamentarnej. W Rosji deputowanemu do Dumy oraz członkom jego rodziny są zwracane koszty poniesione w związku z przeprowadzką do Moskwy, a po wygaśnięciu mandatu także koszty związane z przeprowadzką do miejsca stałego zamieszkania.

Do uprawnień byłych parlamentarzystów zaliczane jest także nieograniczone prawo wstępu do budynków parlamentarnych. Na przykład w Austrii wstęp na teren parlamentu mają byli deputowani należący do Stowarzyszenia Byłych Mandatariuszy i Funkcjonariuszy Publicznych. Stałe przepustki uprawniające do wstępu na teren parlamentu mają byli deputowani m.in. w Belgii, Danii, Holandii i Niemczech.

W niektórych krajach tworzone są stowarzyszenia byłych parlamentarzystów. Przykładowo w Austrii funkcjonuje Stowarzyszenie Mandatariuszy i Funkcjonariuszy Publicznych, do którego należą m.in. ministrowie, deputowani do Rady Narodowej, Rady Federacji i landtagów, burmistrzowie i radni miast. W Niemczech od 1977 roku działa Stowarzyszenie Byłych Członków Bundestagu i Parlamentu Europejskiego, które liczy już ponad 700 członków.

Uprawnienia byłych parlamentarzystów w Polsce określa ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Zgodnie z ustawą, posłowi i senatorowi, który w trakcie sprawowania mandatu lub w ciągu roku po jego wygaśnięciu przechodzi na emeryturę albo rentę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzech uposażeń (przy przejściu na emeryturę) lub oraz jednego uposażenia - przy przejściu na rentę.

Ponadto polskim parlamentarzystom w związku z zakończeniem kadencji przysługuje odprawa w wysokości trzech uposażeń. Odprawa nie przysługuje jednak, jeżeli poseł lub senator został wybrany na następną kadencję. Byli posłowie i senatorowie-emeryci pobierają w Polsce świadczenia z powszechnego systemu emerytalnego.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Tusk wbił szpilę po głosowaniu w PE. Jest reakcja Kaczyńskiego
Tusk wbił szpilę po głosowaniu w PE. Jest reakcja Kaczyńskiego
Zełenski wskazał, co będzie przewagą Ukrainy po wojnie
Zełenski wskazał, co będzie przewagą Ukrainy po wojnie
Wycofali się z obwodu kurskiego? Ukraiński dowódca wydał oświadczenie
Wycofali się z obwodu kurskiego? Ukraiński dowódca wydał oświadczenie
Wyniki Lotto 12.03.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 12.03.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Pilny list Dudy do liderów państw NATO. "Potrzebujemy decyzji"
Pilny list Dudy do liderów państw NATO. "Potrzebujemy decyzji"
USA nakładają sankcje na gang. W tle zamach na ambasadę Izraela
USA nakładają sankcje na gang. W tle zamach na ambasadę Izraela
Trzylatek przetrwał noc dzięki psu. Szczęśliwy finał poszukiwań
Trzylatek przetrwał noc dzięki psu. Szczęśliwy finał poszukiwań
Putin chce zemsty na Ukraińcach. Był w mundurze na froncie
Putin chce zemsty na Ukraińcach. Był w mundurze na froncie
W bagażu miał puszki piwa. Ich zawartość warta była ponad milion zł
W bagażu miał puszki piwa. Ich zawartość warta była ponad milion zł
Mocne uderzenie Tuska. Wskazał na PiS
Mocne uderzenie Tuska. Wskazał na PiS
Są nowe wieści z Watykanu. Rentgen potwierdził obserwację lekarzy
Są nowe wieści z Watykanu. Rentgen potwierdził obserwację lekarzy
Putin tworzy strefę buforową? Doniesienia o obwodzie sumskim
Putin tworzy strefę buforową? Doniesienia o obwodzie sumskim