prof. Agnieszka Legucka

Nie mniej niż 48 tysięcy Rosjan biorących udział w wojnie przeciwko Ukrainie zaginęło bez wieści. Poinformowała o tym zastępczyni ministra obrony Rosji, Anna Cywilewa – prywatnie kuzynka Putina. Przewodniczący Komisji Obrony Dumy Państwowej, Andriej Kartapołow, zwrócił jej uwagę, aby te liczby dotyczące zaginionych nigdzie się nie pojawiały, ponieważ to bardzo wrażliwe informacje. W programie "Newsroom" WP dr hab. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych została zapytana, czy Putin jest dziś słabszy niż w lutym 2022 roku. - Nie (nie jest słabszy w niż w lutym 2022 roku - przyp. red.). Putin miał trudne momenty i przez pierwszy rok. Rzeczywiście przekalkulował napad na państwo ukraińskie, natomiast po nieudanej ukraińskiej kontrofensywie w zeszłym roku, jego pozycja się umocniła - odparła. Dr Legucka wskazała również, że jego najtrudniejszym momentem był wrzesień 2022 roku, kiedy Ukraińcy przełamali front i zajęli część swoich obwodów w Chersoniu. Podobną sytuacją był bunt Prigożyna, "ale też wyszedł z tego obronną ręką". Prowadzący dopytywał, czy w takim razie Putin jest mocniejszy, czy może tak samo mocny, jak na początku wojny. - Jest mocniejszy, dlatego, że nie ma tego pytania, którym żyliśmy przez ostatnie lata: "kto po Putinie?"- odparła ekspertka. Wyjaśniła, że jest to najgroźniejsze pytanie dla reżimów autorytarnych. - Putinowi udało się zmodernizować w sensie negatywnym ten system z państwa autorytarnego na państwo neototalitarne - podkreśliła.

Wbrew oczekiwaniom ekspertów Putin w swoim ostatnim przemówieniu nie zapowiedział wielkiej mobilizacji. - Ta decyzja o tzw. częściowej mobilizacji była bardzo negatywnie przyjęta przez rosyjskie społeczeństwo, czym zaprotestowano nogami - uciekając z Rosji. Szacuje się, że po decyzji z 21 września ok. 700 tys. Rosjan uciekło z Rosji. Ten dekret nigdy nie został odwołany. Cały czas obowiązuje. Putin powiedział, że mobilizacja została zatrzymana, ale ponieważ nie było dekretu odwołującego tę decyzję, a nie było tam daty zakończenia mobilizacji, to ona trwa. Rosjanie na terenie całej Rosji dostają dokumenty i siły są wzmacniane. Ogłoszenie powszechnej mobilizacji wywołałoby bardzo duży szok. W dokumencie jest element dot. ochotników. Ci, którzy zostali wysłani na front od lutego, nie mają możliwość zwolnienia się ze służby wojskowej. To bardzo istotne, bo to nie dotyczy tylko tych wysyłanych na front rezerwistów, ale również tych, którzy w ramach kontraktu byli wysłani na front ukraiński. Przed mobilizacją mieli kontrakty czasowe. Teraz nie mają prawa zwolnić się przed terminem lub nawet w terminie - mówiła w programie "Newsroom WP" prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Uczelni Vistula.

Na serwisie Nexta pojawiło się nagranie z rosyjskimi rezerwistami, którzy sami budują sobie miejsca noclegowe oraz narzekają na trudne warunki. Czy takie materiały docierają do Rosjan? - Rosjanie zdają sobie z tego sprawę. Rosyjscy żołnierze sami się ukompletowują i to jest coś, co ratuje w wielu sytuacjach rosyjski budżet wojskowy i Rosjan. Zdjęcia, które docierają z Sołedaru są dość dramatyczne. Wyraźnie widać, że część zmarłych Ukraińców czy Rosjan nie ma butów. To znaczy, że ci, którzy zwyciężają, zabierają im obuwie, bo sami nie mają własnego. To pokazuje w jak dramatycznych warunkach są żołnierze rosyjscy. To jeden obraz tego, jak żyją rosyjscy żołnierze. Jednocześnie trzeba zdawać sobie sprawę, że po pierwszym szoku logistycznym ta machina się naoliwiła i przygotowała na drugą falę mobilizacyjną - mówiła w programie "Newsroom WP" prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Uczelni Vistula.

Jak porażka w Chersoniu może być przedstawiana w Rosji? Aleksander Dugin stwierdził, że Władimir Putin nie powinien podejmować takich decyzji. - To już czas, by to wyprostować. To była wrzutka. On to potem zweryfikował. Stoi murem za Putinem - powiedziała w programie "Newsroom WP" prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Uczelni Vistula. Patrycjusz Wyżga pytał ją o szczegóły wycofania się Rosjan z Chersonia. - To było wiadome już od jakiegoś czasu. Wojskowi mówili mu już w sierpniu, że Chersoń trzeba będzie poddać. Putin dał do zrozumienia, że prestiżowo nie chciał oddać tego miasta. Miał do wyboru mielenie mięsa rosyjskich żołnierzy albo posłuchać wojskowych, przerzucić żołnierzy na lewy brzeg Dniepru i zgromadzić swoich do dalszej walki z wojskami ukraińskimi. Posłuchał swoich generałów. Uniknął tego, co widzieliśmy w obwodzie charkowskim, czyli panicznego odwrotu. Pojawiły się teorie spiskowe. Na użytek wewnętrzny odpowiedzialność za tę decyzję spadła na generała Surowkina. To pokazanie, że wojskowi kontrolują sytuację. Ci, którzy zwykle krytykowali Putina, czyli tzw. jastrzębie jak Ramzan Kadyrow czy Prigożyn, którzy rzucali się do gardeł generałów rosyjskich, teraz jak jeden mąż mówią, że to mądra i odpowiedzialna decyzja. Propaganda była przygotowana na ten moment. Mówią, że trzeba było się poddać, żeby ratować swoich żołnierzy, ale jeszcze tam wrócą, żeby odbić Chersoń, który według rosyjskiej konstytucji należy do Rosji - stwierdziła ekspertka.

Po ogłoszeniu przez Putina częściowej mobilizacji kraju Rosjanie wyszli na ulice. Wielu obywateli Federacji Rosyjskiej próbuje uciec za granicę. Czy Putin im w tym przeszkodzi? O to w programie "Newsroom WP" Agnieszka Kopacz-Domańska pytała prof. Agnieszkę Legucką z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Uczelni Vistula. - Putin bardzo długo zwlekał z tą decyzją, zdając sobie sprawę, że to ryzykowny krok. To postawienie na kartę trudną dla niego politycznie. Ta tzw. operacja specjalna bardzo podniosła jego notowania, a tu stawia na szalę swoje poparcie społeczne. Mieszkańcy Ukrainy nie akceptują rosyjskiej obecności. (Putin - red.) musi postawić na zwiększenie obecności wojska, zasilić rekrutami z rosyjskiego społeczeństwa i przymusić obywateli, by poszli na front. To ryzykowne politycznie dla niego. Musi zastosować represje wobec obywateli, więc też stracić poparcie. Elektorat negatywny będzie rósł - stwierdziła prof. Agnieszka Legucka. Nie tylko młodzi ludzie mogą uciekać przed powołaniem do wojska. - On elementu młodych ludzi się obawia. Nie chce poborowych tuż po studiach. Cały czas wskazuje, że nie będzie to dotyczyło najmłodszych, tylko rezerwistów. A to, co rzeczywiście w jego dekrecie jest napisane, to Ministerstwo Obrony Narodowej będzie decydować o tym, kto zostanie pociągnięty na front. Putin ryzykuje. Biorąc pod uwagę nastroje społeczne, to do tej pory omijał duże miasta. Wyraźnie było widać, że symbole "V" i "Z" najbardziej były wtłaczane na prowincji przez administrację i szkolnictwo, gdzie władze mają większe możliwości nacisku. Moskwa i Petersburg były pod szczególnym nadzorem władz. Widać wyraźnie, że Petersburgu, gdzie policja ma bardziej represyjne narzędzia, daje do zrozumienia, że ci którzy protestują, będą wysyłani na front - dodała. Co Rosjanie piszą w sieci o mobilizacji? - W rosyjskim Telegramie, zanim pojawiła się decyzja Putina, było czuć napięcie Rosjan. Rosjanie szukali strategii indywidualnych. Po decyzji o mobilizacji najczęściej pojawiającą się frazą było "w jaki sposób wyjechać z Rosji", a drugą najczęstszą frazą było "jak złamać sobie rękę w warunkach domowych". Rosjanie nie są narodem podróżującym, tylko 30 proc. Rosjan ma paszporty. Są specjalne strony, które mają pomóc Rosjanom w tej sytuacji, np. do jakich krajów uciekać, kiedy nie ma się paszportu. Uciekają nawet na Białoruś, choć zdają sobie sprawę, że Białoruś może ich wrócić do Rosji - dodała ekspertka.

- Mam wrażenie, że chciał tę ceremonię odfajkować, przejść do porządku dziennego nad tym, do czasu sukcesu. On desperacko potrzebuje sukcesu - stwierdziła w programie "Newsroom" w WP prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, oceniając wystąpienie Władimira Putina podczas obchodów Dnia Zwycięstwa na Placu Czerwonym. - Jemu udaje się być na fali wznoszącej rosyjskiego społecznego poparcia względem tej specjalnej operacji wojskowej. Konsoliduje społeczeństwo wokół siebie, nie chce popsuć tej sytuacji, nie chce stracić tego poparcia społecznego, w związku z tym ma ograniczenia militarne, jak i społeczne i musi w swoich działaniach militarnych i propagandowych korzystać z tego, co ma. W związku z tym na podwórku rosyjskim będzie budował taki wizerunek Rosji, która walczy z Zachodem, ale to trochę przypomina taką wydmuszkę, która jest ładnie opakowana, ale w środku jest pusta - dodała. Prowadzący program przypomniał słowa prezydenta Francji Emmanuela Macrona, który stwierdził, że zawarcie pokoju między Rosją i Ukrainą nie może wiązać się z "upokorzeniem Rosji". - To jest takie odniesienie do upokorzenia Niemiec po I wojnie światowej, że Niemcy, które zostały wówczas upokorzone, odrodziły się militarnie i zagroziły całemu światu podczas II wojny światowej - stwierdziła prof. Legucka. - I rzeczywiście, wśród polityków francuskich, ale też niemieckich pojawia się taka obawa, że byleby nie upokorzyć Rosji, bo ona może się odrodzić jeszcze groźniejsza, jeszcze bardziej agresywna względem świata. Czy Rosja może być jeszcze bardziej agresywna? To jest kwestia oceny - dodała prof. Agnieszka Legucka.

W poniedziałek 9 maja Rosja świętowała Dzień Zwycięstwa. Komentatorzy zwrócili uwagę, że na paradzie w Moskwie z udziałem Władimira Putina nie była eksponowana litera "Z" - symbol rosyjskiej inwazji na Ukrainę. - To pewna różnica między tym, co działo się na paradzie w Moskwie, a w innych miejscowościach. Litera "Z" pojawiała się trochę poza kamerami (...). Rzeczywiście więcej było symboliki sowieckiej - komentowała w programie "Newsroom" WP prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Przypomniała, że na Placu Czerwonym miał się odbyć przelot myśliwców, który miał się układać w literę "Z", ale zostało to odwołane - oficjalnie z przyczyn pogodowych, niezależnych od władz. - Tłumaczę to w kategoriach uspokajania Rosjan, żeby nie epatować wojną w Ukrainie tak mocno, nie budować wojennej atmosfery wśród rosyjskiego społeczeństwa - mówiła Legucka. Powód? - Rosjanie przestraszyli się powszechnej mobilizacji - stwierdziła.

Prezydent USA Joe Biden zgodził się na propozycję spotkania z rosyjskim prezydentem Władimirem Putinem pod warunkiem, że do tego czasu nie dojdzie do inwazji Rosji na Ukrainę. Deklarację komentowała w programie "Newsroom" WP prof. Agnieszka Legucka (PISM). - Rosja cały czas gra na dyplomację, na grę nerwów, w której chce uzyskać jak najwięcej, strasząc wojną - strasząc Ukrainę, ale także całą Europę, a być może cały świat. Zależy jej przede wszystkim na tym, by pogrążyć w kryzysie Ukrainę, stworzyć pas buforowy między Federacją Rosyjską a państwami NATO. Zażądała tzw. gwarancji bezpieczeństwa, de facto stworzenia pasa niczyjego między nią a państwami NATO, ale ma też zakusy na to, by kontrolować to, co robią państwa NATO w zakresie rozmieszczenia infrastruktury wojskowej, a jednocześnie ćwiczeń wojskowych na terytoriach państw NATO. To chce uzyskać dla siebie, pokazując dobrą, skuteczną dyplomację swoim obywatelom, których straszy groźnym NATO, złowrogim Sojuszem i rewanżystowskim Zachodem, w szczególności USA. Natomiast widać wyraźnie, że Zachód do tej pory trzyma gardę, stara się trzymać jedność, w której Rosja próbuje szukać luk - podkreśliła ekspertka. Pytana, czy koniec igrzysk może być przełomowym momentem, wskazała: - Ta eskalacja już się zaczęła. Widać wyraźnie, że zaczęły się działania zbrojne na terytoriach tzw. separatystycznych.

Na poniedziałek na wniosek Ukrainy Polska pilnie zwołała nadzwyczajne posiedzenie Stałej Rady OBWE w celu przedyskutowania, jakie kroki należy podjąć w związku z ostatnimi wydarzeniami ws. Ukrainy. Polska objęła 1 stycznia roczną prezydencję w OBWE. - To dla Polski trudna sytuacja pod względem dyplomatycznym. Pamiętajmy, że decyzje w ramach OBWE podejmowane są na zasadzie konsensusu, a jednym z członków jest Federacja Rosyjska - powiedziała w programie "Newsroom" WP prof. Agnieszka Legucka, analityk ds. Rosji w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. - Jeśli decyzje są dla Rosji niewygodne, to się wycofuje albo je blokuje - dodała prof. Legucka. - Jednocześnie w Ukrainie prowadzona jest misja obserwacyjna OBWE, ale duża część obserwatorów została wycofana - zaznaczyła rozmówczyni Patrycjusza Wyżgi.