Marcin Matczak(strona 2/1)

Trybunał Konstytucyjny na wniosek premiera rozpatruje sprawę dot. nadrzędności prawa polskiego nad Traktatem o Unii Europejskiej. - Ja mam tutaj bardzo duży problem, bo z jednej strony nie chcę lekceważyć tego, co się dzieje, bo dzieje się bardzo źle. Członek Unii Europejskiej zaczyna pokazywać, że jego wartości, jego konstytucja jest diametralnie różna od wartości wspólnoty. To trochę mi przypomina sytuację, gdy małżeństwo na początku się zgadza, jakie wartości są dla nich ważne, a później jedno z małżonków chce iść do sądu, aby udowodnić, że jego wartości są ważniejsze. To nie jest dobry znak - komentował w programie "Newsroom WP" prof. Marcin Matczak, prawnik z Uniwersytetu Warszawskiego. - W przypadku relacji międzynarodowych to może być droga do zerwania ze sobą. Przez 17 lat te wartości były spójne, a teraz nagle, od kiedy rządzi Prawo i Sprawiedliwość, jest niespójnie - dodał. Prowadzący Mateusz Ratajczak dopytywał, jakie skutki w UE może spowodować ewentualny wyrok TK. - Być może jest to jakaś strategia negocjacyjna. Moim zdaniem nie jest ona zbyt mądra. (...) Jeśli taki wyrok by zapadł, to nie będzie to próba, tylko fakt wysłania takiej informacji. Cała ta sprawa jest jednak bardziej na użytek wewnętrzny, żeby pokazać swojemu twardemu elektoratowi, że Polska jest suwerenna - ocenił prof. Matczak.

Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał, że wyroki wydawane przez TK, w składzie którego zasiadają tzw. sędziowie-dublerzy, naruszają prawo do rzetelnego procesu. Decyzję komentował w programie "Tłit" Wirtualnej Polski wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta. - ETSCz pozwolił sobie na taką ocenę zapewne chcąc wzmocnić opozycję sędziowsko-polityczną w Polsce. Ten wyrok nie ma charakteru wiążącego prawnie, nie zawiera żadnych dyspozycji co do tego, jak nasze państwo powinno działać - stwierdził Kaleta. W jego ocenie "cała sprawa z TK to próba skoku PO na Trybunał". Po wymianie zdań z prowadzącym program Michałem Wróblewskim w tej sprawie wyjaśnił, że "mamy przez lata pielgrzymki różnych osób ze świata prawniczego, którzy z inspiracji czysto politycznych próbują walczyć z polskim rządem". Kaleta odniósł się również do słów prof. Marcina Matczaka, który stwierdził, że po orzeczeniu ETPCz każdy wyrok TK z sędzią-dublerem jest wadliwy. - Pan profesor Matczak twierdził po wyborach prezydenckich, że nie ma prezydenta, nie można potwierdzić ważności wyborów. Koniec świata! Skompromitował się w ub. roku - stwierdził wiceminister sprawiedliwości.

Na czwartek zaplanowano ogłoszenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kadencyjności RPO. W środę odbyła się kolejna rozprawa, a pytania Adamowi Bodnarowi zadawał m.in. sędzia Stanisław Piotrowicz. Jak mówił w programie "Newsroom" WP prof. UW Marcin Matczak: - Osoby, które moim zdaniem nie powinny się tam znaleźć, przepytywały i traktowały jak intruza osobę, która tam znaleźć się powinna, czyli prof. Bodnara. To był dość smutny spektakl dla mnie i tak naprawdę myślę, że także dla Polski. Była to sytuacja, w której organ, który powinien bronić praw obywateli czyli Trybunał Konstytucyjny moim zdaniem zaatakował innego piastuna organu, który powinien bronić praw i wolności obywatelskich. To jest dla Polski i dla obywateli bardzo smutna sytuacja – mówił Matczak. Jego zdaniem, finał tej sprawy jest dość przewidywalny. - W takich sytuacjach, w jakich jest teraz Polska, (...) dochodzi do czegoś takiego, co nazywa się wydrążeniem instytucji. Polega to na tym, że ta instytucja stoi, budynek jest, ma swoją nazwę. Wymienia się natomiast człowieka odważnego, który jest w stanie tę instytucję prowadzić do celu, do którego ona służy, czyli na przykład patrzenia władzy na ręce. Wymienia się tego człowieka na osobę przeciętną, ospałą, która tego nie robi. Można wtedy pokazać ludziom, że ta instytucja jest, ale ten człowiek wydrąża ją z jej celu i jej funkcji. Myślę, że kiedy profesor Bodnar zostanie usunięty z tego stanowiska, bo myślę, że do tego to wszystko prowadzi, pojawi się tam osoba, która wejdzie do tego budynku i go zatrzaśnie na amen. Ten budynek będzie stał, instytucja niby będzie, a działać przestanie – podsumował gość programu "Newsroom".

Polska i Węgry nie zawetowały budżetu UE. W czwartek na unijnym szczycie udało się osiągnąć kompromis ws. rozporządzenia wiążącego wypłatę unijnych środków z praworządnością. Prof. Marcin Matczak w programie "Newsroom" WP przyznał, że odetchnął z ulgą. - Bez względu na to, co się dzieje w Polsce w ostatnich pięciu latach i bez względu na to, jak oceniamy ten rząd i jego działania w sprawie praworządności, budżet Unii Europejskiej i ta pomoc, którą Polska ma uzyskać, to są benefity ponad wszystkimi podziałami - stwierdził prof. Matczak. Gość programu "Newsroom" bardzo krytycznie odniósł się do hasła, którym szermowali politycy Solidarnej Polski - "weto albo śmierć". Jego zdaniem, jest ono "straszne, bo nie pozostawia żadnej przestrzeni dla rozmowy". Dodał, że w ten sposób, "prężąc muskuły" politycy rozmawiali ze sobą w pierwszej połowie XX wieku.

- Składanie protestów wyborczych ma głęboki sens, nawet jeśli nie wierzymy, że one zostaną rozpatrzone przez niezależny organ i nie będzie to miało wpływu na wynik tych wyborów. W ten sposób pokazujemy istotę nieprawidłowości w ramach wyborów - mówił w programie WP "Newsroom" prof. Marcin Matczak. Prawnik zapewniał, że nawet jeśli ma "wątpliwości co do skuteczności protestu", to obecnie trwa walka o świadomość społeczną. - Historia wielokrotnie pokazywała, że ci, co przegrywali rozprawy, byli bardziej zapamiętywani. I zdania odrębne były nawet ważniejsze od samych wyroków - dodał Matczak.

- Słuchałem przedstawicieli wnioskodawcy, czyli przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości. Moje odczucie było takie, że oni (PiS - przyp. red.) będą przeć do tych wyborów za wszelką cenę, nawet jeżeli są one niekonstytucyjne i nielegalne - mówi prof. Marcin Matczak. Wykładowca akademicki dodał, że ważną rolę odegrają wyniki sondażowe Andrzeja Dudy. - Jeżeli będą one zadowalające, to te wybory się odbędą. W środku pandemii i z naruszeniem zasad - tłumaczy prof. Matczak i zaznacza, że istnieje też inny scenariusz. - Nawet gdyby te wybory się odbyły i prezydent Duda by przegrał, to istnieje milion powodów, dla których te wybory można unieważnić - przypomina radca prawny.

Prof. Marcin Matczak był gościem Agnieszki Kopacz i Sebastiana Ogórka w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski. Znawca prawa z Uniwersytetu Warszawskiego był pytany o kary nakładane z powodu epidemii koronawirusa. Zdaniem gościa WP kary mają niewłaściwą podstawę prawną, a przepisy, które pozwalają na ich nakładanie, są w opinii wielu niekonstytucyjne i nielegalne. – Dlatego sam mandat jest nielegalny, ale tę nielegalność trzeba stwierdzić – tłumaczy prof. Marcin Matczak w programie "Newsroom". I dodaje, że można nie płacić nałożonych mandatów, ale mechanizm państwowy działa tak, że kary będą i tak egzekwowane. Jednak nie wyklucza, że można opóźnić ten proces. Więcej w materiale wideo.

"Każdy sędzia, który założy mundur PiS, będzie potępiony i rozliczony" - zapowiedział Grzegorz Schetyna. - A każdy, który założy mundur PO, będzie bohaterem, tak? To właśnie sposób myślenia opozycji. Sędziowie nie powinni zakładać ani munduru PiS-u, ani PO, ani żadnej innej partii. Powinni być apolityczni - komentował wicepremier Jacek Sasin w programie "Tłit". Odpowiedział też Marcinowi Matczakowi. - Ręce opadają, jak się czyta tego typu sformułowania. Zadaniem sędziów jest orzekać, sądzić, stosować prawo, a nie uczestniczyć w walce politycznej. Części środowiska te role się bardzo wyraźnie pomieszały. Mamy z tym bardzo poważny problem. Mam nadzieję, że nowe rozwiązania trochę ostudzą te gorące głowy sędziów, którzy bardziej czują się politykami, a nie sędziami. Lepiej byłoby, gdyby bardziej przykładali się do swojej misji, którą mieliby wykonywać - przekonywał Sasin.