Zgodnie z rządową propozycją Fundusz Kościelny ma zastąpić odpis 0,5 proc. na wybrany Kościół lub związek wyznaniowy; rozwiązania te mają być oparte na regulacjach dotyczących odpisu 1 proc. podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego.
- Najpierw musimy wyjaśnić dokładnie, jaki będzie stosunek rządu do poszczególnych postulatów, zgłaszanych przez różne Kościoły. To się będzie działo w ciągu najbliższych dwóch tygodni - powiedział Trzaskowski.
- Jak ustalimy stanowisko rządu, będziemy się starali wrócić do stołu negocjacyjnego, dlatego że bardzo zależy mi na tym, żeby odejść od Funduszu Kościelnego i przejść na odpis podatkowy - dodał minister.
Odpisowi podatkowemu sprzeciwia się Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Prawosławny metropolita Warszawy i całej Polski abp Sawa mówił w grudniu PAP, że jego Kościół nie chce żadnego odpisu, bo ewentualne środki, które by z niego otrzymał, byłyby bardzo małe.
- Prawosławni przeważnie mieszkają na wsiach albo w miasteczkach, to ludzie ubodzy. Sprawiedliwą byłaby rekompensata, zapisana w ustawie i umowie z rządem - mówił abp Sawa.
W Polsce na podstawie odrębnych ustaw funkcjonują następujące Kościoły i związki wyznaniowe: Kościół katolicki, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół ewangelicko-augsburski, Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Muzułmański Związek Religijny, Kościół katolicki obrządek bizantyjsko-ukraiński, Kościół starokatolicki mariawitów, Kościół zielonoświątkowy, Kościół polskokatolicki, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół katolicki obrządek ormiański, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół ewangelicko-metodystyczny, Kościół ewangelicko-reformowany, Kościół katolicki mariawitów, Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP, Kościół katolicki obrządek bizantyńsko-słowiański, Karaimski Związek Religijny.
Zgodnie z rządową propozycją o przekazaniu odpisu 0,5 proc. na wybrany Kościół lub związek wyznaniowy decydować mają obywatele w rozliczeniu PIT. Rozwiązania te mają być oparte na regulacjach dotyczących odpisu 1 proc. podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego.
W pierwszych trzech latach po wprowadzeniu zmian państwo ma wyrównywać Kościołom i związkom wyznaniowym różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną z odpisu a wysokością dotacji z budżetu państwa przewidzianą na Fundusz Kościelny w 2013 r., waloryzowaną o wskaźnik inflacji. Po trzech latach ma nastąpić weryfikacja funkcjonowania odpisu, wtedy też możliwa będzie ewentualna zmiana jego wysokości.
Po zastąpieniu Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym Kościoły i związki wyznaniowe samodzielnie płaciłyby składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne duchownych. Płacenie składek ubezpieczeniowych przez wszystkie osoby zatrudnione w formie stosunku pracy (np. przez księży katechetów) ma się odbywać w taki sam sposób jak teraz.
Obecnie z Funduszu Kościelnego pokrywane są ubezpieczenia duchownych, którzy nie mają umów o pracę, m.in. misjonarzy i zakonników zakonów kontemplacyjnych. Fundusz Kościelny działa na mocy ustawy z 1950 roku o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych. Powstał jako rekompensata za bezprawne zagarnięcie przez państwo dóbr kościelnych na rzecz Skarbu Państwa.
