egipt(strona 4/50)

W pobliżu piramidy Dżesera, na nekropoli w Sakkarze, 24 kilometry na południowy zachód od Kairu, archeolodzy odkryli pięknie zdobione, starożytne grobowce. Prace wykopaliskowe rozpoczęły się w tym miejscu we wrześniu, jednak dopiero na początku marca udało się odkopać pięć starożytnych grobowców. Według Egipskiego Ministerstwa Turystyki i Starożytności mają one ponad 4000 lat i pochodzą ze Starego Państwa (1570 p.n.e. i 1069 p.n.e.) i pierwszego okresu pośredniego, który trwał ponad sto lat po upadku starego królestwa. Mostafa Waziri, sekretarz generalny Najwyższej Rady Starożytności, powiedział, że grobowce były przeznaczone dla wyższych urzędników, w tym regionalnych władców i nadzorców pałacu w starożytnym Egipcie. "Wszystkie te pięć grobowców jest dobrze pomalowanych i udekorowanych. Wykopaliska się nie skończyły. Planujemy je kontynuować. Wierzymy, że możemy znaleźć więcej grobowców na tym obszarze" – powiedział. Materiał filmowy, udostępniony na portalach społecznościowych ministerstwa, ukazuje szyby grobowe prowadzące do grobowców, ściany ozdobione hieroglificznymi inskrypcjami, wizerunkami świętych zwierząt i przedmiotami pośmiertnymi używanymi przez starożytnych Egipcjan. Sakkara jest częścią rozległej nekropolii w starożytnej stolicy Egiptu Memphis, która obejmuje słynne piramidy w Gizie, a także mniejsze piramidy w Abu Sir, Dahshur i Abu Ruwaysh. Ruiny Memphis zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w latach 70. XX wieku.

Tajemniczą skrytkę z dziesiątkami naczyń i urn kanopskich odkrył zespół archeologów z Czech i Egiptu. To liczący 2,5 tys. lat schowek z wyposażeniem używanym do balsamowania starożytnych egipskich mumii. Odkrycia dokonano w staroegipskiej nekropolii Abusir, położonej ok. 2,5 km na północ od Sakkary i 25 km na północ od Kairu. W pobliżu skrytki wcześniej odkryto kilka egipskich grobowców. Schowek zawiera ok. 370 dużych naczyń z ceramiki. Są to m.in. urny kanopskie – rodzaj naczynia do którego wkładano wyjęte organy wewnętrzne zmarłego przed mumifikacją. Na słojach widnieje informacja o ich właścicielu. Nie wiadomo kim był wspomniany na naczyniach mężczyzna. Urny są puste. Zespół chce ustalić teraz jakie płyny lub materiały były przechowywane w tych słojach i jak starożytni Egipcjanie używali ich w procesie mumifikacji. Takie miejsca tworzono w pobliżu dużych grobowców. Badacze liczą na odkrycie jeszcze jednego grobowca w okolicy. Prace archeologów mają ruszyć w kwietniu lub maju tego roku. Cmentarz, na którym znaleziono niezwykłą skrytkę, pochodzi z VI w. p.n.e., czyli z czasów, gdy Egipt walczył o utrzymanie niezależności od Imperium Perskiego.

Niemieccy archeolodzy z Uniwersytetu w Tybindze odkryli ponad 18 000 notatek, które zapisano na ceramicznych płytkach. Odnaleźli je na terenie starożytnego egipskiego miasta Athribis, które znajduje się ok. 200 km na północ od słynnego Luksoru. Notatki powstały na tzw. ostrakonach, czyli na kawałkach rozbitych ceramicznych naczyń lub płaskich odłamkach kamieni. Pisanie na kawałkach ceramiki było bardzo popularne w starożytnym Egipcie, ponieważ papirus był bardzo drogi i ostrakony były dużo tańszym i łatwiej dostępnym rozwiązaniem. Naukowcy rozszyfrowali notatki, które sporządzili między innymi kupcy, uczniowie czy też skrybowie. Wszystkie odnalezione ostrakony dokumentują życie codzienne w starożytnym Egipcie sprzed 2000 lat. Około 80 proc. zapisków jest w języku demotycznym, który był powszechnym pismem administracyjnym w okresie ptolemejskim i rzymskim Egiptu. Język ten rozwinął się z pisma hieratycznego ok. 600 r. p.n.e. Późniejsze ostrakony stworzone podczas rzymskiego okresu odnoszą się np. do cesarzy rzymskich: Nerona, Wespazjana, Tytusa, a nawet Hadriana, który rządził w latach 117-138 n.e. Jednym z najbardziej niezwykłych znalezisk są dowody na istnienie ostrakonów obrazkowych. Pokazują one różne m.in. zwierzęta, takie jak skorpiony i jaskółki, ale także ludzi, bogów z pobliskiej świątyni, a nawet figury geometryczne. Ostatni raz tak wiele ostrakonów odkryto w osadzie Deir el-Medineh, w pobliżu Doliny Królów.

Polscy naukowcy z Warszawskiego Projektu Interdyscyplinarnych Badań Mumii (Warsaw Mummy Project) pod koniec zeszłego roku dokonali analizy mumii ciężarnej kobiety sprzed 2 tys. lat, która miała w sobie szczątki płodu. W opublikowanym raporcie przeczytać można było m.in. że płód przetrwał w łonie mumii dzięki powstaniu kwaśnego środowiska w macicy kobiety. Mówiąc prościej, doszło do ''kiszenia'' się płodu w łonie matki na podobnych zasadach jak kiszenie się ogórków w beczce. Kolejne badania prowadzone na początku tego roku przyniosły nowe informacje na temat kobiety. Badacze chcą skupić się teraz na poszukiwaniu innych ciężarnych mumii, bo ich zdaniem, z pewnością musi być ich więcej. Do tej pory podczas skanów mumii, identyfikowano je poprzez kości lub przedmioty martwe ukryte w nich lub w grobowcu z ciałem. Tomografia komputerowa kobiety z płodem pokazała jednak, że skupiając się na tkance miękkiej ciała, można odkryć inne ciała obce wewnątrz mumii, np. szczątki dziecka. Naukowcy wiedzą już także więcej o samej kobiecie. Wiadomo, że w chwili śmierci kobieta była w wieku od 20 do 30 lat, a w ciąży była od 26 do 30 tygodni. Nie zmarła podczas porodu.

Egipskie Ministerstwo Turystyki i Starożytności poinformowało, że tamtejsi archeolodzy odkryli dwa ogromne posągi króla starożytnego Egiptu - Amenhotepa III. Odnaleziono je w świątyni grobowej na miejscu dawnego starożytnego miasta Teby, ok. 600 km na południe od dzisiejszego Kairu. Na terenie dawnych Teb znajduje się dzisiaj miasto Luksor. Obie statuy zbudowano na cześć Amenhotepa III między 1390 r. p.n.e. a 1353 r. p.n.e. Mierzyły one ok. 8 metrów i przedstawiały króla z nakryciem przypominającym głowę mangusty, królewską brodą oraz okazałym naszyjnikiem. - Ta świątynia mieściła dużą liczbę posągów, modeli i dekoracji ściennych, zanim została dotknięta przez niszczycielskie trzęsienie ziemi w 1200 r. p.n.e. - powiedział egiptolog Hourig Sourouzian, szef misji archeologicznej. Naukowcy z MTiS odkryli na miejscu również trzy dość dobrze zachowane posągi potężnej bogini wojny, zemsty i chorób Sechmet, która przedstawiana jest jako kobieta z głową lwa. Posągi Sechmet znajdowały się na fasadzie otwartego wewnętrznego dziedzińca, zwanego perystylem.