Wysłannik ONZ o działaniach PiS: podjęte reformy wyglądają znacznie gorzej niż sama choroba
Praworządność jest w Polsce zagrożona - ocenił sprawozdawca ONZ Diego Garcia-Sayan. Bardzo krytycznie odniósł się do ustaw reformujących Trybunał Konstytucyjny, a także sposobu pracy nad ustawami o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa, których projekty "dyskutowane są za zamkniętymi drzwiami". - Przecież reformy jeszcze nie ma - skomentował uwagi sprawozdawcy ONZ szef MSZ Witold Waszczykowski.
Specjalny sprawozdawca ONZ Diego Garcia-Sayan przebywa w Polsce od poniedziałku. Jego wizyta odbywa się na zaproszenie polskich władz, które wystosowano w ubiegłym roku.
- Zgodnie z moją opinią niezależność wymiaru sprawiedliwości i inne podstawowe standardy demokracji, jak praworządność są dziś w Polsce zagrożone - powiedział w piątek Garcia-Sayan, podsumowując swoją wizytę w Polsce. - Reformy podjęte przez rząd, które miały stanowić lekarstwo na daną sytuację, wyglądają znacznie gorzej niż sama choroba, która dotknęła wymiar sprawiedliwości - uznał specjalny sprawozdawca.
Garcia-Sayan ocenił, że zmiany w sądownictwie, przygotowane przez rząd i większość rządzącą po wyborach parlamentarnych w 2015 r., "podważają rolę, niezależność i zasadę trójpodziału władzy". - Nastąpił atak na wymiar sprawiedliwości - dodał.
Sprawozdawca ONZ skrytykował również to, że projekty ustaw o SN i KRS przedstawione przez prezydenta dyskutowane są "za zamkniętymi drzwiami". Nawiązał w ten sposób do rozmów prowadzonych przez prezydenta Andrzeja Dudę i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.
Zobacz także: Weta prezydenta Andrzeja Dudy ws. ustaw o SN i KRS
- Trudno zrozumieć, że w obywatelskim społeczeństwie, tak ważne zmiany dla społeczeństwa dyskutowane są poza opinią publiczną. Powinny one podlegać otwartej, transparentnej debacie - stwierdził Garcia-Sayan. Apelował do polskich władz o włączanie kolejnych instytucji do dyskusji na ten temat.
W jego ocenie "pierwszą ofiarą zmian" jest Trybunał Konstytucyjny. Jak mówił, doprowadziły one do osłabienia niezależności i legitymizacji Trybunału.
Pytany o stanowisko przedstawione przez Garcię-Sayana szef MSZ Witold Waszczykowski zwrócił uwagę, że "przecież reformy jeszcze nie ma".
- Wszystkie nieprawidłowości czy wątpliwości w sprawie praworządności wyjaśniliśmy; każdy list, jaki przyszedł do Polski, spotkał się z odpowiedzią - zapewnił minister Waszczykowski.
Zaznaczył też, że za przygotowanie reformy wymiaru sprawiedliwości "nie jest odpowiedzialne MSZ".
- To wypowiedź kompletnie nie poparta faktami - ocenił słowa sprawozdawcy ONZ rzecznik rządu Rafał Bochenek. Rzecznik rządu wyraził też nadzieję, że "podstawą do formułowania takich nieprawdziwych i krzywdzących dla Polski i Polaków twierdzeń nie są doniesienia medialne".
- Warto sięgnąć do źródeł i zapoznać się z przepisami, które nie tylko demokratyzują wymiar sprawiedliwości, ale eliminują patologie. Przygotowywane rozwiązania są wzorowane na tych sprawdzonych i funkcjonujących na świecie od dziesiątek lat - oświadczył Bochenek.
- Poza tym ustawy reformujące wymiar sprawiedliwości wciąż są opracowywane i nie stały się jeszcze obowiązującym prawem - zastrzegł rzecznik rządu.
Garcia-Sayan rozmawiał w Polsce m.in. z przedstawicielami resortów spraw zagranicznych i sprawiedliwości, prezydenckiej kancelarii, sędziami, rzecznikiem praw obywatelskich. Jak zapowiedział, w czerwcu 2018 r. przedstawi całościowy raport Radzie Praw Człowieka ONZ w Genewie.
