polski instytut spraw międzynarodowych

Jakie znaczenie dla wojny w Strefie Gazy ma irański atak na Izrael? - Teraz też dzieją się tam izraelskie operacje, ale o mniejszych siłach. Operuje tam jedna izraelska brygada. Sytuacja humanitarna w wielu miejscach jest skrajna. Izraelscy przywódcy nie zgadzają się na powrót Autonomii Palestyńskiej. Dla izraelskiej prawicy wolna Palestyna jest czymś, z czym nie potrafią przejść do porządku dziennego. Rozciągnięcie paru frontów wpływa na zdolności operacyjne Izraela. Dużo zależy od wsparcia ze Stanów Zjednoczonych, bo bez niego Izrael będzie miał problem z prowadzeniem złożonych działań nawet na jednym froncie. Teraz świat jest bardziej zwrócony na front irański. Gdy Hamas będzie bliski klęski, zmienią się kalkulacje po stronie jego sojuszników, czyli Iranu, Hezbollahu i Huti - ocenił w programie "Newsroom WP" analityk Michał Wojnarowicz z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Jakie znaczenie ma nowy konflikt dla wojny w Ukrainie? - Ukraina już na tym traci patrząc na uwagę, jaką skierowano na Bliski Wschód pół roku temu. Widać, jak kwestia wsparcia zagranicznego dla sojuszników stała się kwestią wewnętrznej walki politycznej w USA między Republikanami i Demokratami. Bylibyśmy w innej sytuacji, gdyby to nie trafiło na rok wyborczy. Szukanie władzy to dla wielu polityków być albo nie być. Ukraina wspierała Izrael po 7 października i mocno wsparła je oświadczeniem prezydenta Zełenskiego. Ta sama technologia, pociski i drony, są wykorzystywane przeciwko Izraelczykom - dodał ekspert.

Czy można spodziewać się odwetu ze strony Izraela po irańskim ataku? - Piłka jest po stronie Izraela. W takich momentach wychodzi element politycznej wiarygodności, która motywowała irański atak i nalot izraelski na Damaszek. Pytanie, na co Izraelczycy się zdecydują - mówił w programie "Newsroom WP" Michał Wojnarowicz, analityk ds. Izraela z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. - W mojej ocenie reakcja będzie. Obrona przechwyciła 90 proc. strzałów. Myślę, że w najbliższych dniach pewne rzeczy zostaną wyjaśnione. Jeżeli teraz nie zaobserwujemy większej, widowiskowej reakcji, to niewykluczone, że za jakiś czas Izrael uderzy. Może to być cyberatak, paleta jest spora. Takie ataki są pokazem możliwości, technologii, ale też testem drugiej strony. Iran ma teraz większą wiedzę nt. izraelskiej obrony. Są głosy polityczne, że Iranowi należy się kara. To mocny głos izraelskiej prawicy. Są pomysły ucieczki do przodu, by Netanjahu rozkręcił konflikt z Iranem, by odwrócić uwagę od niepowodzeń w Strefie Gazy. Szanse na współpracę z USA są większe na odcinku irańskim niż palestyńskim - dodał ekspert.

Rustem Umerow został nowym ministrem obrony Ukrainy. Jak jest odbierany przez Ukraińców? - On się cieszy świetną opinią. Co ciekawe cieszy się świetną opinią zarówno po stronie władzy jak i opozycji. Mało tego - po stronie opozycji słychać, że to najlepsza decyzja kadrowa pierwszej kadencji Zełenskiego - komentował w programie "Newsroom WP" Daniel Szeligowski, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. - Dał się poznać z dobrej strony jako szef agencji mienia państwowego. Miał wkład w prywatyzację i ograniczenie korupcji. Dał się poznać jako świetny menadżer. To jeden z głównych powodów, dla których Zełenski postawił go na czele Ministerstwa Obrony. Zdolności ekonomiczne Rustema Umerowa przeważyły. Nie będzie działał w pojedynkę. Przyprowadzi kilku swoich współpracowników. Jego przeszłość pokazuje, że jednostka może wprowadzić daleko idące zmiany nawet do tak skorumpowanej agencji, którą wielu chciało rozwiązać. Ołeksij Reżnikow też miał wolę polityczną, by korupcję ukrócić, ale potrzebna była silna ekipa - dodał. Z ekspertem rozmawiał Paweł Pawłowski.

Czy Rosja chce dokonać przewrotu w Mołdawii? Tak sugerują władze tego kraju. - Rosja postrzega Mołdawię jako część dawnego imperium radzieckiego i obecnie jako część ruskiego miru. Nie pogodziła się z tym, że Mołdawia może integrować się z Unią Europejską i wyjść z rosyjskiej strefy wpływów. Taki scenariusz jest przez Rosję rozpatrywany, ale na jakim etapie realizacji się znajduje, tego nie jesteśmy w stanie jednoznaczne stwierdzić. Materiały zostały pozyskane przez ukraiński wywiad i przekazane stronie mołdawskiej przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Pozostają tajne - komentuje w programie "Newsroom" WP Jakub Pieńkowski, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. - Jesienią Rosja, wbrew obowiązującemu kontraktowi, ograniczyła dostawy gazu do Mołdawii, chcąc wywołać masowe protesty. Organizował je Ilan Szor, który jest nowym faworytem rosyjskim w Mołdawii. To polityk, który ukrywa się w Izraelu, bo w Mołdawii jest ścigany za wyprowadzenie miliarda dolarów. Natomiast jego partia legalnie istnieje, jest w parlamencie i od jesieni organizuje protesty - tłumaczy ekspert.

Chiny rozpoczynają wspólne manewry wojskowe z Rosją. Według dra Marcina Przychodniaka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, to kolejny przykład świadczący o stronie, po której opowiedziały się Chiny w wojnie Ukraina-Rosja. - Oczywiście nie ma potwierdzenia na bezpośredni udział Chińczyków w konflikcie, np. wysyłanie Rosjanom broni czy żołnierzy. Możemy przypuszczać, że ta współpraca w ten czy inny sposób już się odbywa lub niedługo zacznie - mówił dr Przychodniak w programie "Newsroom" WP. - Sytuacja, w której Rosja kontynuuje wojnę we współpracy z Chinami, powoduje, że to Chińska Republika Ludowa staje się podmiotem, który te działania rosyjskie umożliwia. Ten proces się już rozpoczął. Rosnąca zależność Rosji od Chin może doprowadzić do tego, że Kreml nie będzie w stanie kontynuować wojny w Ukrainie bez wsparcia Chin. Nie wydaje mi się, by miało to związek z długofalową wizją. To wynika z tego, jak Komunistyczna Partia Chin postrzega rzeczywistość - mówił ekspert w rozmowie z Patrycjuszem Wyżgą.

Jak porażka w Chersoniu może być przedstawiana w Rosji? Aleksander Dugin stwierdził, że Władimir Putin nie powinien podejmować takich decyzji. - To już czas, by to wyprostować. To była wrzutka. On to potem zweryfikował. Stoi murem za Putinem - powiedziała w programie "Newsroom WP" prof. Agnieszka Legucka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Uczelni Vistula. Patrycjusz Wyżga pytał ją o szczegóły wycofania się Rosjan z Chersonia. - To było wiadome już od jakiegoś czasu. Wojskowi mówili mu już w sierpniu, że Chersoń trzeba będzie poddać. Putin dał do zrozumienia, że prestiżowo nie chciał oddać tego miasta. Miał do wyboru mielenie mięsa rosyjskich żołnierzy albo posłuchać wojskowych, przerzucić żołnierzy na lewy brzeg Dniepru i zgromadzić swoich do dalszej walki z wojskami ukraińskimi. Posłuchał swoich generałów. Uniknął tego, co widzieliśmy w obwodzie charkowskim, czyli panicznego odwrotu. Pojawiły się teorie spiskowe. Na użytek wewnętrzny odpowiedzialność za tę decyzję spadła na generała Surowkina. To pokazanie, że wojskowi kontrolują sytuację. Ci, którzy zwykle krytykowali Putina, czyli tzw. jastrzębie jak Ramzan Kadyrow czy Prigożyn, którzy rzucali się do gardeł generałów rosyjskich, teraz jak jeden mąż mówią, że to mądra i odpowiedzialna decyzja. Propaganda była przygotowana na ten moment. Mówią, że trzeba było się poddać, żeby ratować swoich żołnierzy, ale jeszcze tam wrócą, żeby odbić Chersoń, który według rosyjskiej konstytucji należy do Rosji - stwierdziła ekspertka.