Wspólna europejska armia to tylko hasło czy konkret, który w końcu się zrealizuje? - Europejska armia jest hasłem politycznym podnoszonym przez niektórych polityków. Większość państw UE należy również do NATO, uważając to za sojusz obronny. Unia Europejska ma jednak swoje role w zakresie bezpieczeństwa i obrony z udziałem armii państw narodowych – tłumaczył Łukasz Maślanka, analityk w Zespole Bezpieczeństwa i Obronności Ośrodka Studiów Wschodnich. Ekspert przyznał, że wspólna armia to "chwytliwe hasło, które może budzić entuzjazm", ale harmonizacja tak różnych państw UE, w tym części państw neutralnych, jest trudna w dostosowaniu sił zbrojnych. - Są jednak przykłady daleko posuniętej współpracy, a najlepszym z nich są Grupy Bojowe Unii Europejskiej. To formacje szybkiego reagowania wystawiane na okres pół roku w celu utrzymania pewnej gotowości, zwłaszcza w obszarach, których nie obejmuje traktat o NATO – dodał Maślanka. Jak wyjaśnił drugi rozmówca Patrycjusza Wyżgi, idea wspólnej armii nie jest nowa. Pojawiła się w 1999 r. z inicjatywy Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii, kiedy to powołano wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony. - Jednym z jej celów było wysyłanie misji oraz operacji cywilnych i wojskowych UE do różnych stref konfliktu i to ma miejsce. Od 2003 r. wykonano prawie 40 takich misji – podsumował prof. Kamil Zajączkowski, dyrektor Centrum Europejskiego UW. - Wojna w Ukrainie jednoznacznie pokazała, że dzisiaj możemy mówić o NATO, jako o filarze bezpieczeństwa europejskiego i ewentualnie o budowaniu europejskich zdolności wojskowych, ale one miałyby charakter wyłącznie komplementarny i uzupełniający siły Sojuszu – przyznał prof. Zajączkowski. Obaj eksperci są zgodni, że w sferze wspólnej polityki bezpieczeństwa UE wiele się zmieniło od dnia wojny - 24 lutego 2022 r. - Są obszary, gdzie Unia Europejska zrobiła dużo. Przykładem jest Europejski Instrument na rzecz Pokoju finansowany poza oficjalnym budżetem. Państwa członkowskie składają się na to, żeby np. swoim partnerom kupować broń. Po inwazji Rosji fundusz ten rekompensował państwom członkowskim koszty zakupu broni przekazywanej Ukrainie – tłumaczył Łukasz Maślanka. - Fundusz ten wyrasta też na potężne narzędzie wspierania państw członkowskich w realizowaniu celów polityki obronnej UE. Innym przykładem jest misja szkoleniowa dla żołnierzy ukraińskich przez żołnierzy z Polski, Niemiec, Francji i Hiszpanii – dodał analityk OSW. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.
