wybory(strona 63/379)

Czy Prawo i Sprawiedliwość jest bliżej trzeciej kadencji niż jeszcze kilka miesięcy temu? Między innymi na ten temat z wicemarszałkiem Sejmu rozmawiał w programie "Tłit" Patryk Michalski. - Nie. Żeby te środki skutecznie pozyskać (pieniądze z Krajowego Funduszu Odbudowy - red.), muszą mieć zdolność przeprowadzania projektów. Widzieliśmy, ile im zajęło boksowanie się z ustawą sądową - mówił na antenie Wirtualnej Polski Piotr Zgorzelski. Jak wyjaśniał, problemy PiS-owi będzie sprawiać nie opozycja, a koalicjant, czyli Solidarna Polska. - Pozycja premiera jest bardzo słaba - stwierdził. - Widać to niemal na każdym kroku, jak upokarza go i ośmiesza Zbigniew Ziobro. Mam wrażenie, że premier bywa bardziej szanowany poza obozem władzy - dodał. Wicemarszałek Sejmu nie mówił tu jednak o opozycji, tylko wskazał na "przestrzenie" poza Zjednoczoną Prawicą. Mimo to polityk PSL stwierdził, że koalicja dotrwa razem do wyborów. - Mają wspólne wektory, czyli "trzymanie się przy korycie", to gwarantuje im przewagi wyborcze, bo mają jeszcze telewizję, Trybunał Konstytucyjny i upolitycznione PKW, które dadzą im przewagi z pogranicza prawa - ocenił Zgorzelski.

Donald Tusk zapowiadał niedawno, że opozycja do końca roku dogada się ws. wspólnych list. Później zapowiedział, że chciałby porozumieć się z Polską 2050 w drugiej połowie stycznia. - Odnotowujemy kolejne wypowiedzi przewodniczącego Tuska o datach, ale to jego wypowiedzi. My mówimy niezmiennie, że do wiosny wyborcy powinni poznać kształt konfiguracji, w jakiej opozycja powinna pójść do wyborów. Mamy jeden cel i nikt z nim nie dyskutuje. To osiągnięcie skutecznego, zdecydowanego i trwałego zwycięstwa nad PiS-em - mówił w programie "Tłit" Michał Kobosko, wiceprzewodniczący Polski 2050. - Te rozmowy trwają, trwały w grudniu i będą trwały w styczniu. Mówimy o czterech blokach opozycji demokratycznej. Każdy ma swoich wyborców i swoją agendę. Niezależnie od tego ile będzie list wyborczych, będziemy chcieli stworzyć po wyborach nowy rząd. Teraz jest czas, żeby rozmawiać o programie działania tego rządu, a nie w poniedziałek powyborczy. To trzeba ustalić już teraz - dodał polityk.

W sondażu IPSOS dla OKO.press i Tok FM 63 proc. ankietowanych stwierdziło, że nie chce, by Donald Tusk był premierem po ewentualnej wygranej opozycji w wyborach. Czy Tusk jest dla opozycji bardziej atutem czy obciążeniem? O to Michał Wróblewski pytał gości programu "Tłit". - Jest zdecydowanie atutem. Nie ma bardziej doświadczonego polityka. Pamiętajmy, że w sierpniu odbędzie się duża impreza Rafała Trzaskowskiego (Campus Polska - red.) i pytanie, czy to nie jest osoba przygotowywana, by być kandydatem opozycji na premiera - oceniła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Wariant z 2015 r., że kto inny jest wodzem, a kto inny walczy w pierwszym szeregu, może się pojawić. Wiemy jednak, że powrót na stanowisko premiera jest jednym z marzeń Donalda Tuska, ale chyba nie tak silnym jak bycie emerytowanym zbawcą narodu, że porównam do zbliżonych marzeń Jarosława Kaczyńskiego. Donald Tusk ma zagwozdkę i jego sytuacja nie jest tak jednoznaczna jak Jarosława Kaczyńskiego w 2015 r. On już zaczął objazd po kraju, bardziej odważnie niż Jarosław Kaczyński. Wchodzi w polemikę. Ma na sobie znacznie większą presję ze strony partii - dodał prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Do wyborów pozostało coraz mniej czasu. W jakiej formule powinna pójść do nich opozycja? - Problemy opozycji przy jednoczeniu widać na przykładzie bloku senackiego z 2019 r., gdzie nie mamy odpowiedzi sondażowych, tylko realne zachowania - oceniał w programie "Tłit" prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Kandydaci opozycji popierali uzgodnionego kandydata do Senatu. W połowie okręgów to się nie udało. Pojawiał się trzeci kandydat. Okazało się, że wyborcy opozycji są znacznie bardziej krusi. Większa ich część odpływa do trzeciego kandydata, kimkolwiek by był. Zasada "każdy byle nie PiS" działa, gdy jest jeden, ale nie dwóch. PiS zdobyło na tym 10 mandatów. Pytanie, czy pojawi się trzecia siła, jak Bezpartyjni Samorządowcy na Dolnym Śląsku, którzy w mateczniku opozycji byli gotowi oddać władzę PiS. Jest obawa, że to zjednoczenie, jak w wyborach europejskich w 2019 r., się po prostu nie uda. Wszyscy pamiętają to jako klęskę zjednoczenia, ale to było nieudane zjednoczenie - dodał ekspert.

Do wyborów parlamentarnych zostało już kilka miesięcy. Czy opozycja ma jeszcze czas, by dyskutować o wspólnych listach wyborczych? - Myślę, że decyzję trzeba podjąć szybko i najlepiej w styczniu. Po drugie, trzeba być troszeczkę sceptycznym wobec sondaży, kiedy pytamy o potencjalne układy wyborcze. To podaż kształtuje popyt. Jesteśmy społeczeństwem konsumpcyjnym, więc gdy opozycja wreszcie wyłoży karty na stół, to wyborcy opozycji mają czas, by przygotować się do takiej formuły. W jedności siła - komentowała w programie "Tłit" prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego.

W sondażu dla Wirtualnej Polski Polacy ocenili, że PiS straci w tym roku władzę. Czy w utrzymanie władzy wierzą jedynie wyborcy PiS? - To wcale nie oznacza, że te 34 proc. to wyborcy PiS. Myślę, że w tej grupie są również zwolennicy opozycji. Sondaże często powodują, że jest to samospełniająca się przepowiednia. Myślę, że nerwowe ruchy świadczą, że nie tylko wśród wyborców, ale również wśród polityków jest obecne przeświadczenie, że porażka jest blisko - oceniła w programie "Tłit" prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - W zmianach w kodeksie wyborczym widzę wielkie zamieszanie, brak zaufania do samorządów, natomiast działań, które podniosłyby frekwencję, nie widzę. Zgodzę się z tym, że to samospełniająca się przepowiednia. Wybory wygrywa się wtedy, jeśli zwolennicy są przekonani, że się je wygra. Gdy spodziewają się porażki, nie zarażą nikogo entuzjazmem - komentował prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Czy politycy Prawa i Sprawiedliwości wierzą jeszcze w utrzymanie władzy i trzecią kadencję, czy raczej walczą o przetrwanie do wyborów? Michał Wróblewski pytał o to Jana Marię Jackowskiego, senatora niezrzeszonego, wcześniej związanego z klubem PiS. - Wielu senatorów zdaje sobie sprawę, że w sytuacji słabnących sondaży powtórzenie elekcji w jednomandatowych okręgach może być bardzo trudne. W przypadku posłów świadomość jest mniejsza. Bagatelizują to. Utrata po jednym pośle w okręgu daje mniej niż 200 posłów. Przy braku zdolności koalicyjnej, oznacza to utratę władzy. Żaden sondaż nie daje PiS-owi wyniku, który umożliwiałby samodzielne kontynuowanie rządzenia w Polsce. Łatwiej będzie opozycji - pod warunkiem, że będzie umiała się porozumieć - stworzyć koalicję niż obozowi rządzącemu - mówił Jan Maria Jackowski. Czy Jarosław Kaczyński panuje nad obozem politycznym? - Wydaje się, że nie do końca. Dopiero po paru dniach skrytykował kompromis, który Mateusz Morawiecki ustalił z Brukselą. Zaczynają pojawiać się elementy chaosu - dodał gość programu "Tłit".

Donald Tusk w rozmowach ze współpracownikami przyznaje, że do końca stycznia chciałby porozumieć się z Polską 2050 ws. wspólnego startu w wyborach. Michał Wróblewski pytał o to w programie "Tłit" Michała Gramatykę, posła Polski 2050. - Rozmowy pomiędzy liderami trwają. Ostatnio Szymon Hołownia pojawił się na kongresie Polskiego Stronnictwa Ludowego. Była merytoryczna dyskusja z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem. Szkoda, że nie odbyła się w gronie wszystkich liderów - mówił Michał Gramatyka. - Trzeba budować rozpoznawalność bloków, w jakich opozycja pójdzie do wyborów. To kolejna wersja, którą mówi Donald Tusk. Późnym latem z jego ust słyszałem, że nie dogadał się z Polską 2050 i innymi ugrupowaniami opozycyjnymi, w związku z czym PO wybory wygra sama. My nie zamykamy drogi przed szerokimi porozumieniami, choć z badań wynika, że większe szanse ma opozycja idąca w dwóch blokach, a kto wie czy takich lub większych szans nie ma opozycja idąc pod swoimi markami - dodał poseł Polski 2050.

Polskie Stronncitwo Ludowe jednak z Agrounią? Patryk Michalski pytał w programie "Tłit" Marka Sawickiego z PSL o listy wyborcze opozycji na przyszłoroczne wybory. - Jednej listy nie będzie. Najprawdopodobniej będą cztery listy opozycyjne, a nie dwie jak chcielibyśmy. Ja też bym chciał, żeby były dwie listy: lewicowo-liberalna i centrowo-prawicowa, ale z pewnością do tego nie dojdzie - ocenił Marek Sawicki. Jakie cztery opozycyjne listy wyobraża sobie były minister rolnictwa w rządzie PO-PSL? - Koalicja Polska i to co gromadzi wokół siebie, czyli Agrounia, odnowione Porozumienie, Unia Europejskich Demokratów, Tak dla Polski. Będzie osobna lista Hołowni. Osobno pójdzie oczywiście Koalicja Obywatelska i Lewica. Włodzimierz Czarzasty były za wspólną listą z Donaldem Tuskiem, a Adrian Zandberg mówi nie - stwierdził polityk PSL.