Wybory samorządowe 2024. Głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika

W niedzielę 7 kwietnia 2024 odbędzie się pierwsza tura wyborów samorządowych. Kto będzie mógł oddać w nich głos przez pełnomocnika? Którzy wyborcy są uprawnieni do głosowania korespondencyjnego?

Prawo do wybierania kandydatów do rad gmin, powiatów, sejmików województw oraz do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawa oraz na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast mają osoby, które dysponują czynnym prawem wyborczym, inaczej prawem do wybierania. W przypadku wyborów do rady gminy będą to wyborcy, którzy:

• mają polskie obywatelstwo, obywatelstwo Unii Europejskiej i nie są obywatelami polskimi oraz obywatelstwo Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, 
• najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat,
• stale zamieszkują na obszarze danej gminy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przy wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa prawo wyborcze przysługuje z kolei obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat oraz stale zamieszkują na obszarze odpowiednio tego powiatu i województwa.

W standardowym wariancie głosowanie polega na przyjściu do lokalu wyborczego w swojej gminie zamieszkania, pobraniu karty wyborczej i oddaniu głosu na wybranego kandydata lub kandydatów. Jednak nie jest to jedyny sposób. Można głosować również korespondencyjnie lub przez pełnomocnika.

Istnieje możliwość, by bez konieczności odwiedzania lokalu wyborczego w swojej gminie oddać ważny głos, a to dzięki głosowaniu korespondencyjnemu. Wójt w każdej gminie w Polsce ma obowiązek podania w formie obwieszczenia, do wiadomości publicznej, najpóźniej na 30 dni przed dniem wyborów informacji przekazanej mu przez komisarza wyborczego o możliwości głosowania korespondencyjnego i przez pełnomocnika. 

Zgodnie z rozdziałem 6A Kodeksu wyborczego do grona osób uprawnionych do głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych zalicza się osoby, które:

• są niepełnosprawne o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
• podlegają w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, które wskazane zostały w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
• najpóźniej w dniu głosowania kończą 60. rok życia. 

Jeśli spełniasz choć jeden z powyższych warunków, możesz głosować korespondencyjnie w wyborach samorządowych. Konieczne jest przy tym zgłoszenie zamiaru głosowania w takim trybie komisarzowi wyborczemu najpóźniej na dwa dni przed dniem zarządzonych wyborów. 

Zgłoszenia dokonać można ustnie lub pisemnie, w formie tradycyjnej lub elektronicznej, a także telefonicznie. Po przekazaniu informacji właściwym organom przez komisarza wyborczego wyborca otrzymuje nie później niż na 6 dni przed dniem wyborów (z pewnymi wyjątkami) pakiet wyborczy. Jest on przesyłany za pośrednictwem operatora pocztowego – do rąk własnych. 

Po oddaniu głosu na karcie wyborczej znajdującej się w pakiecie należy włożyć kartę do koperty przeznaczonej do tego celu, a następnie do koperty zwrotnej, którą trzeba zakleić i przesłać do właściwej obwodowej komisji wyborczej lub przekazać operatorowi pocztowemu. 

Wybory samorządowe 2024. Sprawdź najnowsze informacje

Zgodnie z art. 54 Kodeksu wyborczego możliwe jest głosowanie w wyborach samorządowych przez pełnomocnika. Taką możliwość mają wyborcy, którzy są:

• niepełnosprawni w znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
• w wieku 60 lat – czyli najpóźniej w dniu głosowania skończą 60 lat.

Głosowanie przez pełnomocnika w wyborach do samorządu lokalnego wymagać będzie od wyborcy wskazania takiej osoby. Pełnomocnikiem może być osoba mająca prawo wybierania i jednocześnie nie jest to:

• członek obwodowej komisji wyborczej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania,
• mąż zaufania,
• kandydat w danych wyborach.

Udzielenie pełnomocnictwa polega na złożeniu przez wyborcę wniosku i sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przed wójtem lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta do tego celu. Wniosek składa się ustnie lub pisemnie – w formie papierowej lub elektronicznej. To akt pełnomocnictwa do głosowania, który powinien być przygotowany w trzech jednakowo brzmiących egzemplarzach, po jednym dla pełnomocnika w głosowaniu, udzielającemu pełnomocnictwa i dla urzędu gminy. 

Jeśli osoba uprawniona do głosowania korespondencyjnego wskaże pełnomocnika do głosowania, nie będzie mogła już głosować listownie.