newsroom wp(strona 8/39)

Czy osłabianie rosyjskiej armii na Krymie może być przygotowaniem do odbicia półwyspu? - To jest po to, by zmusić Rosjan do nasycenia wojskiem obszaru, który jest ciężki do utrzymania logistycznego. Rosjanie zaczęli to zauważać i zaczęli budować dwie drogi kolejowe wzdłuż Morza Azowskiego, by odciążyć Most Krymski, którego nośność do przenoszenia towarów drastycznie osłabła. Samochody muszą być sprawdzane na tym moście, więc przepustowość jest mocno ograniczona. Rosjanie budują drogi kolejowe, by przygotować się na zimę. Logistyka będzie zimą odciążona. Jeżeli nie utrzymają logistyki, to zima będzie ciężka dla Rosjan - mówił w programie "Newsroom WP" analityk wojskowy ppłk rez. Maciej Korowaj. Czy Ukraińcy przetną trasy logistyczne Rosjan na Krym? - Jest to możliwe, tylko trzeba zużyć bardzo dużą ilość środków precyzyjnego rażenia. Trzeba to robić cały czas, bo drogę kolejową można szybko odbudować, a Rosjanie potrafią szybko odbudowywać elementy, nawet mosty. Żeby skutecznie wyłączyć drogę, trzeba ją utrzymywać pod stałym ostrzałem. To kosztuje, a Rosjanie mogą się przygotować na obronę przeciwlotniczą. Tego nie załatwi się trzema pociskami. Zachód nie przeznaczy tylu pocisków, by strzelać tam w sposób stały - dodał.

Podróżując po Rosji pisarka Maja Wolny musiała pokazywać mundurowym swój telefon oraz nagrania. - Udawałam, że jestem turystką i nie mam świadomości, że robię coś złego. To była jedyna metoda spontanicznego działania z ukrycia. To był rodzaj strachu, że za chwilę stanie się przekroczenie granic demokratycznych. W pociągu robiłam zdjęcia i konduktorka zażądała mojego telefonu. Nakazała wykasowanie. Tego typu strach jest wszędzie. Gdy udało mi się zrobić rozmowę np. z dyrektorem placówki kultury, to widziałam strach i napięcie. Jest cały rytuał rozmowy. Zawarliśmy pakt, o którym się nie mówi, ale się wie, że będziemy rozmawiać kodem - mówiła w programie "Newsroom WP" autorka książki "Pociąg do Imperium. Podróże po współczesnej Rosji".

Ofiarami scamingu padł nawet niepełnosprawny. Agnieszka Szwajgier opisała proceder internetowych oszustw w radiowym serialu "Krypto-scam" na antenie Radia 357. - Scaming to oszustwo. Mamy do czynienia z oszustwem w Internecie. To się zaczyna, gdy widzimy fałszywe reklamy do złudzenia przypominające reklamy banków, które kuszą zyskami - opowiadała Agnieszka Szwajgier w programie "Newsroom WP". - Współautorka serialu Dorota Salus weszła do środka scamerni, boiler-roomu. Z jej opowieści wiem, że na środku pokoju jest dzwonek, w który dzwoni się z radości, gdy oszuka się kogoś na duże pieniądze. Dla tych ludzi to praca. Oni nie mówią otwarcie, że to oszustwo. Nie używają słowa "ofiara" tylko "klient" - opowiadała współautorka.

Co mówi się wśród duchownych na temat kondycji Kościoła? - Większość księży mentalnie żyje w Austro-Węgrzech. Jak pan posłucha większości polskich biskupów, to oni nie mówią swoim językiem, tylko przekazem partyjnym - komentował w programie "Newsroom WP" dominikanin o. Paweł Gużyński. Dopytywany przez Pawła Pawłowskiego o kard. Grzegorza Rysia, który wydaje się przemawiać w innym nurcie niż większość biskupów, odpowiedział: - Powiem brutalnie: i co z tego? Wczoraj czytałem z nim wywiad na konkurencyjnym portalu, w którym mówił twardo, że nie ma zgody na to, żeby Kościół był uwikłany w politykę. Ja się uśmiecham, bo kard. Ryś to pobożny i mądry człowiek, ale trzeba mieć w sobie więcej odwagi i twardości, skoro jego kolega z Episkopatu, abp Marek Jędraszewski, będzie swoją obecnością autoryzował to, co działo się w Częstochowie. To śmiechu warte. Jak chcesz coś zreformować w środowisku księżowskim, to pierwsze co usłyszysz, to że jesteś bezczelny, nie szanujesz biskupa, a tym samym Chrystusa. Księża opowiadają te wszystkie niedorzeczne rzeczy, bo bronią status quo, wygody i swojego tyłka, zamiast reformować Kościół tak, jak w tej chwili potrzebuje. Nie przyjmują do wiadomości tego, że zmiana społeczna następuje dynamicznie i nie nadążają za tym. Sami są sobie winni - stwierdził.

Według prof. Władimira Ponomariowa rosyjskie społeczeństwo w niewielkim stopniu odczuwa skutki wojny. Jak widzą to elity Kremla? - Putinowskie elity nie powstały w jednym momencie. To trwało przez 20 lat. Ci, którzy zdali egzamin na wierność dyktatorowi, zostali. Szojgu był od początku z Putinem. Oni są z Putinem, a z drugiej strony nie mają innych szans. Jeżeli Ukraina wygra, to z nimi będzie koniec - komentował w programie "Newsroom" WP rosyjski opozycjonista. - To jeden z błędów, który robi się wśród przeciwników Putina, że sankcje nie są zróżnicowane. Szojgu to przestępca, ale są ludzie, którzy mogliby mieć szansę pozostać przy życiu. To oligarchowie, bogaci ludzie, którzy służą Putinowi. Gdyby mieli szansę na pozostanie przy życiu po zakończeniu wojny, to mogliby zdradzić. Nie każdy pucz kończy się powodzeniem, ale wszyscy w Rosji słyszeli o puczu Prigożyna. Ludzie krytycznie myślący zauważyli, że Putin się przestraszył. Prigożyn był bandytą. Dobrze, że przegrał, ale sam fakt, że walczył, jest ważny. Pokazał, że z Putinem można walczyć - dodał.

Co jest powodem napięć w Górskim Karabachu na Kaukazie południowym? - 19 września Azerbejdżan przeprowadził tzw. lokalną operację antyterrorystyczną, która miała na celu zamknięcie tzw. sprawy karabachskiej - mówiła w programie "Newsroom WP" Stasia Budzisz, ekspertka ds. Europy Środkowo-Wschodniej. Stwierdziła, że napięcia między Ormianami a Azerami zaczęły się jeszcze w ostatnich latach istnienia Związku Radzieckiego, którego częścią były oba kraje. - Był to autonomiczny region, który należał do Azerbejdżanu, ale był w większości zamieszkany przez etnicznych Ormian. Mamy do czynienia z konfliktem etnicznym, a nie religijnym. Zaczęło się pod koniec lat 80. od pogromów Ormian w Azerbejdżanie, a potem na odwecie w Armenii i Górskim Karabachu. Doszło do wojny, którą Armenia wygrała i przejęła enklawę, z której 30 lat temu wygnano Azerów. Nazwano ją republiką Górskiego Karabachu, który nie jest uznawany nawet przez Armenię. Azerowie musieli z tego terenu wyjść. Nikt nie wierzył, że Azerbejdżan odzyska swoje tereny. Udało się to w 2020 r. - dodała. Wtedy Azerbejdżan odzyskał wszystkie tereny okupowane przez Armenię i część Górskiego Karabachu. Od tego czasu trwały rozmowy pokojowe między premierem Armenii a prezydentem Azerbejdżanu. Rosja mediowała, ale nie zależało jej na zamknięciu konfliktu. Mediowały USA i UE. Azerbejdżan chciał uznania integralności terytorialnej przez Armenię. Premier Paszynian już od dłuższego czasu powtarzał, że uznaje Górski Karabach za część Azerbejdżanu - dodała.

5 października w Hiszpanii mają spotkać się liderzy Armenii i Azerbejdżanu. - Mają to być rozmowy pokojowe. Podejrzewam, że kwestia Karabachu nie będzie dyskutowana, ponieważ prezydent Azerbejdżanu uważa, że to sprawa wewnętrzna jego kraju. Jeżeli odejdą wszyscy Ormianie, to skończy się tzw. problem karabachskich Ormian i ich bezpieczeństwa, bo ich nie będzie. Azerbejdżan odzyskuje pełną kontrolę nad swoim terytorium. Tam będzie dyskutowana kwestia pokoju. Chodzi o korytarz na południu Armenii, deblokadę dróg, które prowadzą przez południową prowincję. To jest dla Armenii potężny problem, ponieważ nie chce się zgodzić na eksterytorialny korytarz, który połączy Azerbejdżan z Turcją. Nie może się zgodzić, by korytarz nie był przez nią kontrolowany, a Azerbejdżan chce mieć nad nim samodzielną kontrolę. Nie wiadomo jak zachowa się Rosja. Być może dojdzie do obalenia premiera Paszyniana i zostanie przywrócony tzw. klan karabachski, czyli prorosyjska poprzednia władza. Tam nie ma lidera. Nie jest powiedziane, że nie można go wykreować. - komentowała w programie "Newsroom WP" Stasia Budzisz, ekspertka ds. Europy Środkowo-Wschodniej. Komu w tej sytuacji powinna kibicować Polska? - Zależy na co zwracać uwagę. Jeżeli uznajemy Krym za ukraiński, a Abchazję i Osetię Południową za część Gruzji, to uznajemy Karabach za część Azerbejdżanu. On nigdy nie stracił z mapy Górskiego Karabachu. On był pod kontrolą Ormian, a część terenów Azerbejdżanu była przez Armenię przez prawie 30 lat okupowana. Nam się opłaca rozmawiać z Azerbejdżanem. Armenia nie ma tam dużego znaczenia jeśli chodzi o gospodarkę. USA siedzi w Armenii i stara się część wpływów przejąć. Iran bardzo nie chce, by ten eksterytorialny korytarz powstał i odciął go od szlaków komunikacyjnych. Cały czas proponuje Armenii wsparcie dyplomatyczne i militarne. Tam może wydarzyć się wszystko - dodała.

W co gra Elon Musk w kontekście wojny w Ukrainie, wyłączając systemy podczas ataków Ukraińców na rosyjskie okręty? - Doszło do pewnego nieporozumienia. W oficjalnej wersji nie chodzi o to, że Musk wyłączył Starlinka w momencie ataku, ale nie włączył go w momencie ataku, a Ukraińcy nie wiedzieli, że nie ma zasięgu na Krymie - komentował w programie "Newsroom" WP Krzysztof Kurdyła, dziennikarz serwisu Nauka. To lubię. - Sprawa jest złożona. Starlink przed wojną w Ukrainie nie działał. To sieć, którą optymalizuje się pod dany rejon. Gdy Musk zdecydował, że pomoże Ukrainie, sieć była w przebudowie. To było niezinstytucjonalizowane. Nie było żadnej umowy międzypaństwowej. Reakcje, w których nazywa się Muska onucą, są krzywdzące. Elon ma dużo za uszami. Musimy wziąć pod uwagę, że to człowiek, który urodził się w RPA, wychował w Kanadzie i mieszka w Stanach. Jego wiedza o Rosji nie może być taka jak nasza. Nie widzę tu robienia na złość, czy ukrytej opcji rosyjskiej. Moim zdaniem dużym błędem było to, że gdy Starlink zaczął odgrywać większą rolę, nie pojawiła się od razu umowa, jak z rządem amerykańskim. Musk byłby dostarczycielem usługi, a amerykański rząd decydowałby o jej przekazaniu. To było długo rozwiązywane w zły sposóbm - dodał ekspert. Rozmawiał z nim Paweł Pawłowski.

W kampanii dochodzi do coraz brutalniejszych sytuacji. Czy jest granica hejtu i ostrości kampanijnej? - Niestety, takiej granicy nie ma. Ona jest nieustająco przesuwana. Hejt może być jeszcze większy i obawiam się, że będzie, głównie ze strony PiS - komentował w programie "Newsroom" WP prof. Andrzej Rychard. - Przypuszczam, że efektem tego, niechcianym chyba przez PiS i opozycję, będzie to, że nie zachęci się nieprzekonanych, by poszli na wybory. Dostają sygnał, że polityka jest kompletnie oderwana od rzeczywistości. Widzą oskarżenia o niemieckość wobec tych, którzy tą niemieckością nie grożą. Mogą utwierdzać się w przekonaniu, że nie chcą w tym uczestniczyć. To jest największe niebezpieczeństwo. Nie tylko dla PiS, ale i dla opozycji. Być może PiS kalkuluje, by zdemobilizować część ludzi, którzy głosowaliby na opozycję. Opozycja z natury rzeczy nie potrafi, i dobrze, że nie potrafi, grać w tej samej lidze brudu i inwektyw, w której gra partia rządząca. Gra się toczy o wysoką stawkę. Ci niezdecydowani to bardzo różnorodna grupa - dodał ekspert, z którym rozmawiał Paweł Pawłowski.

W niedzielę, 1 października, odbędzie się Marsz Miliona Serc. Jakie będzie miał znaczenie dla dwóch ostatnich tygodni kampanii wyborczej? - Musimy pamiętać, że poprzeczka została postawiona przez Donalda Tuska bardzo wysoko. Jest określana przez samo hasło. Każda liczba, która nie spełni wymogu bycia milionem, może być uznana za brak sukcesu. 300-400-500 tys. może nie wystarczyć. Musi być wyraźnie więcej. To ambitny cel, zwłaszcza, że po stronie opozycji widać odmienność w stylu prowadzenia kampanii na tle PiS - komentował w programie "Newsroom" WP socjolog prof. Andrzej Rychard. - Opozycja ma potwornie wydolnego energetycznie lidera, ale czy coś równie energetycznego dzieje się na dole? Tego nie wiem. PiS ma lidera z gasnącą energią, ale Jarosława Kaczyńskiego zawsze będą słuchać. Gdy jego energia gaśnie, jest to uzupełniane tym, co dzieje się na dole. Spoty PO zaczęły pojawiać się dopiero ostatnio. PiS działa bardzo szeroko, nie mówiąc o licznych nieuczciwościach w trakcie tych wyborów, począwszy od finansowania, roli mediów i głosowania za granicą. Wybory to wszystko, co jest wokół, a PiS uczyniło ten kontekst nieuczciwym - dodał. Z ekspertem rozmawiał Paweł Pawłowski.