Państwowa Komisja Wyborcza (PKW)

Państwowa Komisja Wyborcza to najważniejszy w Polsce organ wyborczy. Jego głównym zadaniem jest przeprowadzanie wyborów samorządowych, parlamentarnych, prezydenckich i wyborów do Parlamentu Europejskiego. PKW odpowiada również za przeprowadzenie referendów.

Na czele Państwowej Komisji Wyborczej stoi jej przewodniczący. Wybiera ją go członkowie komisji z własnego grona.

Zasady funkcjonowania Państwowej Komisji wyborczej regulują Art. 157-165 Kodeku Wyborczego.

Skład Państwowej Komisji Wyborczej

Kandydatów na członków Państwowej Komisji Wyborczej przedstawiają prezesi trzech najwyższych organów władzy sądowniczej w Polsce – Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W skład PKW wchodzi 9 sędziów:

• 3 sędziów Trybunału Konstytucyjnego
• 3 sędziów Sądu Najwyższego
• 3 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego

Członków PKW powołuje Prezydent RP spośród listy kandydatów przedstawionej mu przez prezesów wyżej wspomnianych organów władzy sądowniczej. Powołując członków PKW, prezydent wydaje postanowienie. Żeby było ono ważne, potrzebny jest na nim podpis głowy państwa oraz Prezesa Rady Ministrów. Gotowy dokument publikowany jest w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Od stycznia 2016 roku kadencja członka PKW trwa 9 lat. Wcześniejsze zakończenie kadencji członka PKW może nastąpić z powodu:

• śmierci sędziego;
• ukończenia przez niego 70. roku życia;
• odwołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej na uzasadniony wniosek prezesa organu władzy sądowniczej, który wskazał sędziego jako członka Komisji;
• podpisania przez sędziego zgody na kandydowanie w wyborach bądź też objęcia funkcji pełnomocnika lub męża zaufania.

Po wyborach parlamentarnych 2019 wygaśnie kadencja obecnych członków PKW. W nowej kadencji Sejmu w skład Komisji wejdą:

• jeden sędzia Trybunału Konstytucyjnego, wskazany przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego na 9-letnią kadencję;
• jeden sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazany przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego na 9-letnią kadencję;
• 7 osób mających kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego, wskazanych przez Sejm. Ich członkostwo w Komisji wygaśnie wraz z kadencją Sejmu.

Zadania PKW

Głównym zadaniem Państwowej Komisji Wyborczej jest organizacja, przeprowadzanie oraz podawanie* wyników wyborów w Polsce*. Obowiązki PKW określa art. 160 Kodeksu wyborczego. Czytamy w nim, że do zadań Komisji należy:

• sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego;
• sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem i aktualizowaniem rejestru wyborców oraz sporządzaniem spisów wyborców;
• powoływanie okręgowych i rejonowych komisji wyborczych oraz ich odwoływanie po wykonaniu ustawowych zadań;
• powoływanie i odwoływanie komisarzy wyborczych;
• rozpatrywanie skarg na działalność okręgowych komisji wyborczych oraz komisarzy wyborczych;
• ustalanie wzorów urzędowych formularzy oraz druków wyborczych, a także wzorów pieczęci organów wyborczych niższego stopnia;
• ustalanie i ogłaszanie wyników głosowania i wyników wyborów;
• przedstawianie po każdych wyborach Prezydentowi Rzeczypospolitej, Marszałkowi Sejmu, Marszałkowi Senatu oraz Prezesowi Rady Ministrów informacji o realizacji przepisów kodeksu i ewentualnych propozycji ich zmian;
• prowadzenie i wspieranie działań informacyjnych zwiększających wiedzę obywateli na temat prawa wyborczego, w szczególności zasad głosowania oraz warunków ważności głosu w danych wyborach;
• wykonywanie innych zadań określonych w ustawach.

PKW - Podwójne wybory 2019

W 2019 roku PKW przeprowadzi wybory dwukrotnie. W maju odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Przed ich rozpoczęciem PKW informowało m,.in. o tym, kto może głosować, jak głosować, co zrobić, żeby oddać głos poza miejscem zamieszkania.

PKW bardzo szybko podała oficjalne wyniki wyborów do europarlamentu. Liczenie głosów zajęło komisjom wyborczym tylko jeden dzień.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego wygrało Prawi i Sprawiedliwość z 45,38 proc. głosów. Drugie miejsce zajęła Koalicja Europejska (PO, PSL, SLD, .N, Zieloni) z 38,47 proc. głosów. Kolejne miejsca zajęły Wiosna Roberta Biedronia, Konfederacja, Kukiz'15 i Lewica Razem.

Zdecydowanie dłużej trwało liczenie głosów podczas I tury wyborów samorządowych w 2014 roku. PKW korzystała wtedy po raz pierwszy z systemu internetowego, który nie poradził sobie z gromadzeniem danych. Bardzo długo znane były tylko wstępne wyniki wyborów samorządowych. Na oficjalne wyniki trzeba było czekać prawie tydzień. Z powodu tego zamieszania z funkcji Przewodniczącego PKW ustąpił Stefan Jaworski. Rezygnację złożyło również siedmiu innych członków Komisji.

W 2019 roku odbędą się również wybory do Sejmu i Senatu. Zostanął one przeprowadzone 13 października.