Tatry. "Żaden rząd o nich nie dbał". Beata Sabała-Zielińska o ratownikach TOPR

Beata Sabała-Zielińska podkreśla, że dla TOPR-owców idea ratowania życia ludzkiego jest nadrzędna. – Nikt z tym nie dyskutuje. Są jednak pewne "ale", o których sami TOPR-owcy mówią, kiedy kończy się akcja i zainteresowanie ich pracą spada niemal do zera – zaznacza nasza rozmówczyni.

Ona jako pierwsza napisała o zarobkach ratowników TOPR, po tym jak zarzucono im złe prowadzenie akcji w Jaskini Wielkiej Śnieżnej. Jej wpis na Facebooku podały dalej tysiące osób.

Wszyscy ratownicy TOPR zaczynają swoją pracę w tej jednostce jako ochotnicy. – Każdy z nich przechodzi przez etap wolontariatu i pracy na rzecz TOPR-u w wolnym czasie – tłumaczy Beata Sabała-Zielińska.
Ratownikami zawodowymi zostają najlepsi z nich. I to oni dostają pensję. Dla reszty to zajęcie w wolnym czasie.

- Po mojej interwencji MSWiA poinformowało, że są co jakiś czas podwyżki dla TOPR-u. Czasem 200 zł, czasem 500 zł brutto. Ale i tak na koniec ich pensja jest żenująca – mówi Wirtualnej Polsce Sabała-Zielińska. I zdradza, na co mogą liczyć ratownicy TOPR.

Masz news, zdjęcie lub film związany z pogodą? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

- Ci, którzy są na etatach dostają żałosne wynagrodzenie. 4500-5000 zł brutto jakoś wygląda. Nie można powiedzieć, że nieźle, ale właśnie "jakoś". Trzeba pamiętać, że w tym są dodatki, m.in. za wysługę lat. Młodzi ratownicy nie mogą na to liczyć i dostają na rękę 2600-3000 zł – wylicza Sabała-Zielińska.

TOPR nie dzieli się na grupy wyspecjalizowane w poszczególnych akcjach ratunkowych, np. lawinowych lub w jaskiniach.

- To ewenement na skalę światową – przyznaje dziennikarka. – To ludzie, którzy są najwszechstronniej wyszkolonymi górskimi ratownikami. Dlatego, że działają w zakresie wszystkich zagrożeń. Np. we Francji lub we Włoszech jest tak, że mamy ratowników lawinowych, jaskiniowych itp. I jeśli jest wezwanie do akcji to idzie konkretne grupa. TOPR jest wyszkolony do każdego rodzaju wypadku – podkreśla.

Tatry są pasmem górskim o charakterze alpejskim, zagrożeń jest dużo o każdej porze roku – strome ściany, lawiny, jaskinie, stawy, nurkowanie, rzeki, kaniony.

- Ratownicy pracują w systemie tygodniowym, 12-godzinnym. I w wolnym tygodniu wcale nie odpoczywają, ale dorabiają, np. jako przewodnicy górscy. Zrywają się o 4 czy 5 nad ranem i oprowadzają turystów po górach zamiast odpoczywać – uzupełnia Sabała-Zielińska.

Autorka książki o ratownikach górskich zdradza, że podczas licznych rozmów słyszała, że TOPR od zawsze walczy o podwyżki. - Ale mogą liczyć na zainteresowanie, kiedy się coś dzieje. Wtedy cała Polska ich kocha, nosimy ich na rękach. Mówimy o nich "rycerze błękitnego krzyża", "komandosi gór", "bohaterowie" – to wszystko prawda. Ale potem gasną flesze i oni zostają sami sobie – mówi nasza rozmówczyni.

Jej zdaniem, nie jest tak, że obecny rząd zawiódł. Każda władza odsyłała TOPR z niczym.

- To jest paradoks i to obraca się przeciwko nim – są zbyt małą grupą. Politycy wychodzą z założenia, że będą mieć 200 głosów mniej, może 800, bo rodziny nie zagłosują. A co to jest? – pyta retorycznie Sabała-Zielińska.

Tłumaczy, że przyzwoitość nakazuje dać ratownikom przyzwoite pieniądze. Z powodu tego, że nie jest to duża grupa zawodowa obciążenie budżetu państwa nie będzie aż tak duże.

- To jest duża szansa dla władzy. TOPR cieszy się wielkim szacunkiem całego społeczeństwa. Ukłon w jego stronę i docenienie ratowników to punkty u pozostałych wyborców. Nie wyobrażam sobie, żeby ktokolwiek z Polaków był przeciwny godziwemu wynagradzaniu ratowników TOPR – uważa autorka publikacji o TOPR.

- Ratownicy TOPR nigdy nie mówili i teraz też nie mówią o strajku. Oni nie odmówią wyjścia na akcje. Oni przysięgali. I to jest coś niezwykle wstrząsającego, że ich największy atut obraca się przeciwko nim. Mają dość poklepywania po ramieniu, za tym nic nie idzie, puste słowa. Oczywiście – to jest dla nas satysfakcja, ale wielu myśli, żeby odejść. Nie można im powiedzieć: "nie podoba się to możesz odejść". Tak nie zbuduje się siły żadnej instytucji w tym kraju – uważa dziennikarka.

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe nie mogłoby działać bez sponsorów. MSWiA pokrywa 60-70 proc. budżetu instytucji.

- Chcę, żebyśmy byli takim krajem, gdzie ratownicy są godnie wynagradzani. Na tyle godnie, żeby obywatele nie musieli stawać na ulicy z kapeluszami i zbierać na TOPR. Bo to, że ratownicy mają sponsorów to nic innego jak wystawianie kapelusza po jałmużnę – porównuje Sabała-Zielińska.

Dodaje, że wszystkie te firmy są fantastyczne, bo od lat wspierają TOPR, wiedzą kogo finansują. – Ale czy w Kanadzie, USA albo w Niemczech ktoś pozwoliłby sobie na to, żeby taką służbę finansowali prywatni ludzie? Na litość boską, przestańmy być krajem trzeciego świata! – nie wytrzymuje nasza rozmówczyni.

Po akcji ratowniczo-poszukiwawczej w Jaskini Wielkiej Śnieżnej na ratowników spadła fala krytyki. Prokuratura wszczęła też śledztwo. Autorka książki poświęconej ratownikom TOPR broni ich.

- Oni robili wszystko, żeby uratować zaginionych grotołazów. Kiedy strzelali, w jaskini wydzielały się toksyczne gazy. Tam była zła wentylacja, oni wychodzili, mdleli, było im ciężko. Robili wszystko, by do nich dotrzeć. I dotarli – opowiada nam Sabała-Zielińska.

Zapewnia, że rozumie rozpacz rodziny i przyjaciół. – Ale nie zgadzam się na to, żeby ratownicy ryzykowali życiem i narażali się, by wyciągnąć ciała. Nie możemy o tym decydować. To jest nierozsądne i głupie – ocenia.

- TOPR działa zawsze pod presją czasu i presją rodziny. Mówią mi: "jeśli wszystko się udaje, to jesteśmy bohaterami, a jeśli coś pójdzie nie tak, wszyscy będą na nas wieszać psy." I tu mamy tego doskonały przykład – podsumowuje.

Na koniec naszej rozmowy Beata Sabała-Zielińska zdradza to, co jej zdaniem jest najbardziej niebezpieczne w dyskusji o ostatnich akcjach TOPR.

- Jeśli oni tracą nadzieję na to, że może być lepiej i tracą wolę walki to już naprawdę jest źle. Przykre jest też to, że my ich zawodzimy. Oni nas nigdy. Nie wierzą już w jakiekolwiek zapewnienia – przekazuje dziennikarka.

Dodaje, że najbardziej wstrząsające jest to, że ratownicy TOPR nie są źli na codzienność i swoją sytuację ekonomiczną. Jest im po prostu przykro.