odkrycie(strona 15/28)

Podczas prac konserwatorskich w kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kraśniku, odkryto bezcenną barokową ambonę. To prawdziwy unikat na Lubelszczyźnie. Wykonana została z kamienia, a pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XVI wieku. Była schowana pod drewnianą amboną zbudowaną w 1775 roku. Posiada częściowo widoczny kamienny portal oraz schodki. Wykonana została ze zdobieniami i barwami pasującymi do pozostałych części kościoła. Analiza konserwatora zabytków wykazała, że kamienna ambona została podkuta i służyła jako konstrukcja wsporcza pod ambonę drewnianą. W najbliższym czasie zostanie odrestaurowana i odpowiednio wyeksponowana. Drewniana ambona zostanie przeniesiona w inne miejsce w świątyni.

Eksploratorzy Twierdzy Kłodzko na Dolnym Śląsku odkryli w nieznanym dotąd pomieszczeniu bezcenne skarby – oryginalną posadzkę oraz stolarkę okienną w postaci ram na otworach strzeleckich. Badacze po przeanalizowaniu budowy pomieszczenia doszli do wniosku, że jest to kojec strzelecki. Służył obrońcom twierdzy do ostrzeliwania atakujących, zbliżających się od strony dna fosy, która znajduje się tuż za ścianą pomieszczenia. Badacze wiedzieli, że pomieszczenie musi istnieć, gdyż od zewnątrz znajdowały się tam okna strzelnicze, natomiast od wewnątrz nie było nigdzie wejścia. Pomieszczenie znajdowało się za ścianą toalet i wejście do niego było zamurowane. Twierdza znajduje się na Górze Fortecznej (369 m n.p.m), w centrum Kłodzka. Jej powierzchnia sięga 30 hektarów. Początki Twierdzy historycy upatrują już w X wieku, gdy Gród Kłodzko zaczął się fortyfikować. W kolejnych latach Twierdza zaczęła się rozbudowywać. Warte odnotowania są lata 1557–1560, kiedy to twierdza zyskała zamek średni i niższy dzięki architektowi, Ernestowi Lorenzowi Kirschke. W 1742 r. król pruski Fryderyk II Wilhelm dokonał kolejnej rozbudowy Twierdzy Kłodzko, jako jednego z ważniejszych punktów obrony nowo zdobytych terenów. Ostatni ważny etap wzmacniania twierdzy miał miejsce w I połowie XIX wieku, kiedy to powstały tam szańce obozu warownego. Twierdza Kłodzko skrywa nadal w sobie wiele tajemnic. To jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc na Dolnym Śląsku.

To pierwszy taki przypadek w Australii. Paleontolodzy odkryli nowy gatunek krokodyla, którego ostatnim posiłkiem był mały dinozaur. Skamielina krokodyla confractosuchus sauroktonos została odnaleziona w 2010 r. w pobliżu Winton w stanie Queensland, w północno-wschodniej Australii. Badacze oszacowali, że liczy ok. 95 mln lat. Naukowcy byli zaskoczeni, gdy wewnątrz skamieliny prehistorycznego krokodyla odkryli fragment szkieletu młodego dinozaura z grupy ornitopodów. Samo poskładanie jego kości zajęło ponad 6 lat. Szkielet był zbyt kruchy, by można było go klasycznie wydobyć z ziemi. Przez kolejne lata trwały dalsze badania i analizy. Naukowcy wykorzystali najnowsze technologie skanowania do identyfikacji i poskładania kości. Na tej podstawie stworzono trójwymiarowy model. Zachowało się ok. 35 proc. szkieletu, w tym prawie kompletna czaszka drapieżnika. Krokodyl mierzył ok. 2,5 m, a jego niewielka ofiara ważyła ok. 1,7 kg. To pierwsze szczątki ornitopoda w tym regionie i pierwszy dowód na to, że krokodyle zjadały dinozaury w Australii. Dr Matt White z muzeum Australian Age of Dinosaurs w Winton przyznał, że to niezwykłe odkrycie. - Ten prehistoryczny krokodyl i jego ostatni posiłek będą dostarczać nam wskazówek na temat relacji i zachowań zwierząt, które żyły w Australii miliony lat temu – podsumował ekspert.

Jest starsza od słynnego Stonehenge i od egipskich piramid w Gizie. Londyński wioślarz-amator Simon Hunt dokonał zaskakującego odkrycia. Z dorzecza Tamizy wyłowił ludzką kość sprzed ponad 5 tys. lat. Brytyjczyk płynął blisko brzegu, kiedy zauważył na kamykach długi i ciemny przedmiot. Okazało się, że to kość udowa - najdłuższa i najmocniejsza kość ludzkiego szkieletu. Mężczyzna wyłowił ją i zgłosił sprawę policji. Funkcjonariusze chcieli zbadać miejsce odkrycia, ale po przypływie znalazło się ono głęboko pod wodą. Tajemnicza kość trafiła do ekspertów, później policja zwróciła artefakt odkrywcy. Dzięki datowaniu radiowęglowemu naukowcy oszacowali, że kość pochodzi z późnego neolitu – końca epoki kamienia. Jej wiek oszacowano na okres między 3516 r. p.n.e. a 3365 r. p.n.e. Wiadomo, że kość udowa należała do osoby o wzroście 170 cm. Płeć właściciela pozostaje nieokreślona. To jedna z najstarszych rzeczy wydobytych z Tamizy. Błoto tej rzeki jest niemalże beztlenowe, co czyni je dobrym środowiskiem do zachowania artefaktów. Tamiza powszechnie uznawana jest za skarbnicę historycznych zabytków. Przeszukiwanie jej nadbrzeża w Londynie bez pozwoleń jest nielegalne. Władze Muzeum Londynu liczą, że z czasem starożytna kość trafi do placówki, gdzie znajduje się już ludzka czaszka z podobnego okresu. Obecnie kość pozostaje w domu znalazcy.

Homo sapiens pojawił się w Europie 10-12 tys. lat wcześniej, niż zakładano. Do takich wniosków doszli naukowcy po zbadaniu starożytnej francuskiej jaskini Grotte Mandrin. Dowody z jej środka wskazują na wspólne lub naprzemienne zamieszkiwanie jednego obszaru – wynika z ustaleń zespołu Ludovica Slimaka z Uniwersytetu w Tuluzie. Do tej pory archeolodzy wskazywali, że neandertalczycy zniknęli z kontynentu europejskiego ok. 40 tys. lat temu, krótko po przybyciu Homo sapiens. Najnowsze ustalenia sugerują jednak, że przodkowie współczesnych ludzi przybyli do Europy nawet 54 tys. lat temu. Naukowcy analizowali tzw. warstwę E ziemi w jaskini Grotte Mandrin, w której znaleziono ok. 1,5 tys. kamiennych grotów. Okazało się, że były one mniejsze, niespotykane wśród neandertalczyków i nieznane w Europie w tamtym czasie. W jaskini odkryto także dziewięć zębów należących do sześciu osobników. Wśród nich znajdował się mleczak należący do człowieka współczesnego. Potwierdziły to analizy z wykorzystaniem najnowszych technologii. Muzeum Historii Naturalnej w Londynie podało, że to pierwszy taki dowód obecności Homo sapiens w tej części Europy. Zespół z Uniwersytetu w Tuluzie podkreślił, że obie populacje mogły żyć wspólnie na jednym terytorium lub walczyć o nie, zamieszkując jaskinię naprzemiennie. - Odkrycia z Mandrin są ekscytujące i stanowią kolejny element w układance tego, jak i kiedy współcześni ludzie przybyli do Europy – podsumował prof. Chris Stringer, współautor badań i specjalista w dziedzinie ewolucji człowieka w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Wyniki najnowszych badań opublikowano w czasopiśmie "Science".

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował w mediach społecznościowych w środę (9 lutego), o odkryciu dokonanym w mieszkaniu przy ul. Czerwonego Krzyża 6 w Warszawie. Pod podłogą znajdowała się ukryta radiostacja z czasów II wojny światowej. Umożliwiała ona nadawanie lub odbieranie sygnałów radiowych. Odkryciem podzielił się mieszkaniec lokalu, który pokazał urządzenie pracownikom Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie. Rzadko zdarza się bowiem odnaleźć radiostację schowaną pod drewnianą klepką, na którą dodatkowo postawiono ciężką szafę. Tego typu sprzęt używany był przez siły zbrojne podległe Komendzie Głównej ZWZ-AK. W okresie II wojny światowej dzięki niemu można było słuchać zagranicznych stacji radiowych – m.in. BBC oraz Radia Londres. W obawie przed dekonspiracją radiostacja została przerobiona na kuchenkę elektryczną. Znalezisko zostało przekazane do Muzeum Powstania Warszawskiego. Konserwatora zabytków należy poinformować o przedmiotach, które mogą mieć znaczenie historyczne w celu zabezpieczenia dziedzictwa narodowego. Urząd podejmuje decyzję, czy takie rarytasy powinny trafić do muzeum.

W centrum Krakowa pod fundamentami jednego z budynków dokonano zaskakującego odkrycia. W trakcie prac remontowych zabytkowego dworku Kossakówka archeolodzy natknęli się na pochówek szkieletowy sprzed setek lat. To szczątki prawdopodobnie kobiety w wieku 25-35 lat, która żyła na przełomie XVI i XVII wieku. O niezwykłym odkryciu 9 lutego poinformowało Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, które jako właściciel obiektu remontuje Kossakówkę. Szkielet znajdował się na głębokości ok. 3,5 m. To nietypowe odkrycie, bo w tym rejonie nie było żadnego potwierdzonego cmentarzyska. - Ponieważ obiekt jest nowożytny, nie spodziewaliśmy się tutaj odkryć na taką skalę – podkreśla Szymon Pawlikowski, kierownik badań archeologicznych. Ekspert wraz z zespołem natrafił tu także na wiele cennych przedmiotów użytku codziennego. Wśród artefaktów są ceramika, monety, zdobione guziki, fragmenty fajki, przedmioty z metalu, szkła i kości. Pod koniec 2019 r. zabytkowy zespół dworsko-parkowy Kossakówka stał się własnością Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie. Kompleks wymaga generalnego remontu i adaptacji. MOCAK chce w nim stworzyć miejsce do prezentacji dokonań rodziny Kossaków.

Co najmniej 40 szkieletów ze ściętymi głowami, umiejscowionymi między nogami, ujawnili archeolodzy w południowej Anglii. Zespół ok. 50 badaczy dokonał niezwykłego odkrycia w trakcie wykopalisk we wsi Fleet Marston w hrabstwie Buckinghamshire, na trasie budowy szybkiej kolei HS2. W trakcie wykopalisk natknięto się tu późnoromański cmentarz. Znajdowały się tu 425 ciała. Około 10 proc. z nich było zdekapitowane. Archeolodzy przyznali, że szkielety pozbawione głów mogły należeć do przestępców. Jednak dekapitacja była w tym okresie także rzadką formą obrzędu pogrzebowego. Ekshumowane szczątki w ciągu kilku lat zostaną szczegółowo przebadane. Naukowcy chcą uzyskać jak najwięcej informacji o stylu życia, diecie i wierzeniach mieszkańców Anglii z czasów rzymskich. Oprócz ściętych szczątków archeolodzy odkryli tu ponad 1,2 tys. monet, a także ołowiane odważniki, które sugerują handlową funkcję tym ziem. Znaleziono tu także przedmioty użytku domowego – m.in. szpilki, broszki, kości do gry. Rzymianie rządzili Brytanią od 43 do 410 r. Wieś Fleet Marston jest obecnie jednym z ponad 100 stanowisk archeologicznych, które zostały ujawnione od 2018 r. w związku z rozwojem budowy linii HS2, która połączy Londyn z Birmingham.

Niezwykłe odkrycie w północnym Pakistanie. Włoski zespół naukowców z Uniwersytetu Ca' Foscari w Wenecji odkrył starożytną świątynię pochodzącą z wczesnych wieków buddyzmu. To może jeden z najstarszych takich obiektów w regionie. Odkopane pozostałości budynków znaleziono w dolinie Swat, w pobliżu centrum miasta Barikot. Archeolodzy szacują, że fragmenty fundamentów pochodzą z II w. p.n.e., tj. z okresu gdy Gandhara, dawne państwo buddyjskie z terenów dzisiejszego Afganistanu i Pakistanu, było rządzone przez Królestwo Indo-Greckie. Odkryte fragmenty budowli są wysokie na 3 m i składają się z cylindrycznej struktury, która mieściła stupę (typ buddyjskiej świątyni). Wiadomo, że kompleks świątynny był przebudowywany. Datowanie radiowęglowe pozwoli ustalić dokładne daty odkopanych struktur. Już teraz Luca Maria Olivieri, archeolog z Uniwersytetu Ca' Foscari w Wenecji, twierdzi, że świątynia jest jednym z najstarszych zabytków buddyjskich znalezionych w starożytnym regionie Gandhara. Oprócz zabudowy odkryto tu blisko 2 tys. artefaktów. To m.in. monety, klejnoty, kawałki ceramiki, a także posągi ze starożytnymi napisami. Włoscy archeolodzy pracują w dolinie Swat od 1955 roku. Wykopaliska w samym Barikot rozpoczęto już w 1984 roku. Nowo odkryta świątynia została odnaleziona na ziemi nabytej w pobliżu centrum miasta. To umożliwiło zespołowi w 2019 r. rozpoczęcie prac archeologicznych. Doły wykopane przez lokalnych poszukiwaczy skarbów, sugerowały, że w tym miejscu pod ziemią może znajdować się coś cennego.

Archeolodzy z projektu Oxford Archeology znaleźli pozostałości "zaginionej uczelni" Uniwersytetu Oksfordzkiego. St Mary's College został opuszczony 500 lat temu za czasów Henryka VIII. Był to jeden z wielu katolickich obiektów religijnych, który został splądrowany i zniszczony podczas kasaty klasztorów przez Henryka VIII w latach 30. XVI wieku. St Mary's College, który został założony w 1435 roku przetrwał zaledwie 100 lat. Miał służyć jako miejsce zamieszkania i edukacji kanoników augustianów. Planów nie udało się zrealizować, ponieważ Henryk VIII postanowił oddzielić się od Kościoła katolickiego. Archeolodzy rozpoczęli wykopaliska przed planowaną budową 30 mieszkań studenckich. Odkryli masywny fundament z wapienia, który prawdopodobnie miał podtrzymywać ścianę jednego z budynków St Mary's College. Na miejscu wciąż prowadzone są prace, które mają pozwolić naukowcom na odkrycie pozostałości po zaginionym kolegium. Odnaleziono jak dotąd kości należące do zwierząt oraz węgiel drzewny, pochodzący prawdopodobnie z kuchni "zaginionej uczelni". Wykopano m.in. XVII-wieczny dzban, kościany grzebień, srebrny pens oraz bogato zdobione średniowieczne płytki podłogowe. Mogą świadczyć o śladach życia codziennego miasta Oksfordu.

Zarząd Dróg Miejskich poinformował w mediach społecznościowych o odkryciach dokonanych podczas przebudowy placu Pięciu Rogów w Warszawie. Znaleziono szablę ułańską, pochodzącą najprawdopodobniej z 1921 roku, która stanowiła wyposażenie Wojska Polskiego w 1939 roku. Zabytek trafił do Muzeum Historii Polski. Przebudowa placu trwa od wiosny zeszłego roku. Jednak inwestycja nie została ukończona ze względu na znaleziska archeologiczne. Jak dotąd odkryto fragmenty dawnej brukowanej drogi przy ul. Szpitalnej, fundamenty przedwojennych kamienic oraz przedmioty przypominające białą broń. Na miejscu co jakiś czas pojawiają się konserwatorzy, który uważnie przyglądają się wykopanym znaleziskom.

Trzy lub cztery grobowce megalityczne odkryto we wsi Mietlica nad Gopłem na Kujawach. Potężne i starożytne grobowce w postaci nasypów ziemnych pochodzą sprzed ponad 5 tys. lat i są starsze od egipskich piramid. Niezwykłego odkrycia dokonała grupa archeologów ze Stowarzyszenia Poszukiwawczo-Archeologicznego "Gal". O szczegółach badacze opowiedzieli w rozmowie z bydgoskim oddziałem Telewizji Polskiej. Obiekty udało się zauważyć przypadkowo - w trakcie analizy powierzchni terenu, który wcześniej był skanowany laserowo w technologii LiDAR. Następnie "Galowie" potwierdzili w terenie istnienie co najmniej trzech nasypów w kształcie wydłużonego trapezu o długości do 60 m. Grobowce prawdopodobnie były pokryte kamieniami. Nazywa się je kujawskimi megalitami. Z czasem olbrzymie kopce zostały rozebrane przez kolejnych ludzi, którzy korzystali z kamieni jako materiału budowlanego. W okolicy do tej pory znajdują się skupiska kamieni i jeden potężny głaz. Członkowie Stowarzyszenia Poszukiwawczo-Archeologicznego "Gal" zapowiedzieli w rozmowie z TVP Białystok, że odkrycie zostanie zgłoszone Kujawsko-Pomorskiemu Konserwatorowi Zabytków. "Galowie" mają nadzieję, że wskazany obszar będzie chroniony, a na miejscu przeprowadzone zostaną nieinwazyjne badania. Konieczne są dalsze działania, które potwierdzą odkrycie. To nie pierwsze odkrycie w tym miejscu. W Mietlicy nad jeziorem Gopło znajduje się chronione grodzisko wczesnośredniowieczne. To słynna pozostałość grodu plemion Goplan z przełomu IX i X wieku.

Na Marsie odkryto skały wulkaniczne w rejonie południowego bieguna Marsa. Takie informacje podali naukowcy z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin i Instytutu Nauk o Środowisku w Grenoble. Badania z 2018 roku sugerowały, że w tym rejonie znajduje się ogromne jezioro pod czapą lodową. Najnowsze obserwacje NASA przy użyciu sondy Mars Express temu zaprzeczają. Wykazały, że fale radiowe, które miały pochodzić od powierzchni wody, w rzeczywistości odbijają się od skał wulkanicznych. - Aby woda była utrzymywana tak blisko powierzchni, potrzebne jest zarówno bardzo słone środowisko, jak i silne, lokalnie generowane źródło ciepła, ale to nie pasuje do tego, co wiemy o tym regionie – twierdzi autor badania Cyril Grima. Naukowcy podejrzewają, że planeta ta zawiera duże ilości wody, ale większość z nich jest przechowywana w formie lodu. Zdaniem autora badania Cyrila Grima, istnieją dowody wskazujące na to, że formacje wulkaniczne znajdują się pod czapą lodową. To wciąż jednak tylko hipoteza. Badania mają umożliwić w przyszłości lądowanie ludzi na Marsie oraz pomóc w poszukiwaniu śladów życia. Szczegółowe wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie "Geophysical Research Letters".