dyplomacja(strona 8/22)

Jaka jest dzisiaj pozycja Polski w świecie ogarniętym konfliktami mocarstw o prymat gospodarczy? Czy nasza rola w NATO i Unii Europejskiej jest dziś na tyle silna, by brać udział w dyskusji na temat kształtującego się nowego porządku geopolitycznego? Podczas Debaty Geopolitycznej Wirtualnej Polski odpowiedzi na pytania próbował znaleźć Patrycjusz Wyżga. Zaproszeni eksperci nie mieli jednak dobrych wiadomości. - W Unii Europejskiej nasza realna pozycja oddziaływania została w ostatnich latach na własne życzenie znacznie osłabiona. Weszliśmy w konflikty wewnętrzne z Komisją Europejską, z szeregiem różnych państw Unii Europejskiej, przez co sami siebie zmarginalizowaliśmy z tej głównej debaty - powiedziała prof. Katarzyna Pisarska z Fundacji Kazimierza Pułaskiego. Jak podkreśliła spór Polski z UE wynika przede wszystkim z wewnętrznych konfliktów targających Zjednoczoną Prawicą. - Być może czas sobie uświadomić, że jest czas wojny i my musimy być skuteczni na wszystkich forach, w których jesteśmy i gdzie nasz głos jest oczekiwany - wskazała. Prof. Bogdan Góralczyk mówił z kolei o słabnącej pozycji całej Unii Europejskiej. Dowodem na to mają być zawierane przez USA sojusze w basenie Pacyfiku. W jego ocenie może to oznaczać, że Amerykanie przeniosą swoją uwagę na tamten region, znacznie ograniczając swoją działalność na arenie NATO. Z kolei Wojciech Konończuk z Ośrodka Studiów Wschodnich mówił o rozkładzie sił w samej UE. - Są w UE równi i równiejsi, jakkolwiek mogłoby się to nie podobać. Z całą pewnością do tych równiejszych zaliczają się Berlin i Paryż, które w tych kluczowych sprawach zwykle mają najwięcej do powiedzenia - stwierdził. Dodał jednak, że nie należy zapominać o funkcji Komisji Europejskiej, która ma stać na straży równości państw członkowski.

Podczas Debaty Geopolitycznej Wirtualnej Polski Patrycjusz Wyżga zapytał zebranych w studiu ekspertów o powody, dla których Władimir Putin prze do rozmów na temat systemu bezpieczeństwa na świecie. Zdaniem zaproszonych przez nas gości rosyjski przywódca dostrzega słabość USA i chce wykorzystać moment do renegocjacji obowiązujących ustaleń. - Rosja chce teraz pokazać, że należy się nie tylko z nią liczyć, ale należy renegocjować powstały w 1991 czy 1989 roku system bezpieczeństwa w Europie - powiedziała prof. Katarzyna Pisarska z Fundacji Kazimierza Pułaskiego. W jej ocenie Rosja ma obecnie trzy cele: uniemożliwienie Ukrainie wejścia do NATO i UE, zwiększenie wpływów w polityce środkowoeuropejskiej, a w tym prawo weta w sprawie przystąpienia kolejnych krajów do NATO oraz doprowadzenie do konferencji, podczas której ustalony zostanie nowy porządek polityczny. Zdaniem dra Jacka Bartosiaka Kreml dostrzega finansowy i militarny kryzys USA wywołany wojną handlową z Chinami, stąd ofensywa dyplomatyczna Putina. Ocenił jednak, że Rosja nie chce burzyć obowiązującego porządku, a jedynie zmienić jego zasady. - Chcą renegocjować swoje miejsce po to, żeby docelowo ostatecznie być w Europie. Nie z Chinami, tylko w Europie, ale na korzystnych dla siebie zasadach. I wtedy oczywiście z podeptaniem wielkiej strategii państwa polskiego, naszych interesów i interesów Europy środkowo-wschodniej - powiedział. - My tu, niestety, jesteśmy w grze - dodał.

Wicerzecznik PiS Radosław Fogiel przyznał, że Joe Biden nie kontaktował się z Polską przed rozmową z Władimirem Putinem. Jak mówił, "wydawałoby się, że nasza perspektywa mogłaby być cenna, ale przecież nie będziemy nikomu nic narzucać". Jego słowa skomentował europoseł Włodzimierz Cimoszewicz w programie "Newsroom" WP. - Polska ma złe stosunki z partnerami ze świata zachodniego w tym także z USA. Z własnej winy. Nie jest tak, jak mówi rzecznik, że nasza perspektywa i analiza mogłaby być cenna. Nasi partnerzy nie uważają, że mogłaby być cenna. Polska jest lekceważona i to jest dramatyczne. Chodzi tu nie tylko o naszego sąsiada Ukrainę, ale też Rosję, która też jest naszym sąsiadem. Pamiętam, jak w 2004 r. jeździłem z Kwaśniewskim do Kijowa i to Amerykanie prosili nas o informacje, nie odwrotnie. To gigantyczny zwrot - podkreślił Włodzimierz Cimoszewicz. - Putinowi marzy się koncert mocarstw. Na to nie może być zgody. Polska musi być zainteresowana tym, by Zachód właściwie formułował swoją postawę. Totalną bzdurą są rozważania, że należałoby do Polski sprowadzić broń atomową - dodał były premier.

Czy Polska dyplomacja rzeczywiście nie zabiegała o spotkanie prezydenta Joe Bidena z Andrzejem Dudą w USA? Jak w programie "Newsroom" podkreślił Ryszard Schnepf, były ambasador Polski m.in. w Stanach Zjednoczonych, z jego wiedzy wynika, że "starania były". - To dyplomatyczne zaprzeczanie jest w zasadzie tylko potwierdzeniem tego, że takie kroki były podejmowane, ale okazały się nieskuteczne. To jest nieskuteczność działań naszej dyplomacji i efekt jest taki, że jesteśmy sami - zaznaczył dyplomata. Jak dodał, Polska w relacjach z USA wciąż figuruje, jednak "ważymy tyle, ile waży nasza rola w Unii Europejskiej". - Degradujemy całkowicie rolę Polski w świecie (…). Polska lokuje się na dość odległym miejscu i istnieje tylko wtedy, gdy dochodzi do zbieżności interesów amerykańskich, jeżeli chodzi o politykę wschodnią - tłumaczył Ryszard Schnepf. Były ambasador Polski w USA dodał przy tym, że wydaje się, iż polskie władze liczą na "niemądre przeczekanie" obecnej prezydencji w Białym Domu. - To zaniechanie, które będzie nas słono kosztować - podkreślił Schnepf.

W sobotę w Polsce z wizytą będzie przebywać kanclerz Angela Merkel. Kto powinien spotkać się z szefową niemieckiego rządu? - Prezydent, Prezes Rady Ministrów, być może powinien być obecny również minister spraw zagranicznych, chociaż nie pamiętam, jak się nazywa - komentował w programie "Newsroom" WP Ryszard Schnepf, były wiceszef MSZ i były ambasador RP w USA. - Ja myślę, że dzieje się coś niedobrego, ponieważ na sferę osobistą, na granicę nietaktu przenosi się różnego rodzaju niechęci. Słyszymy o tym, że prezydent nie ma zamiaru spotkać się z kanclerz Merkel i byłoby to bardzo złym znakiem nie tylko na teraz, ale i na przyszłość. Angela Merkel, czy się ją lubi, czy nie, jest politykiem, który zrobił wiele dobrego dla Polski - tłumaczył dyplomata. Prowadzący Mateusz Ratajczak dopytywał, czy spotkanie prezydenta z kanclerzem nie byłoby złamaniem protokołu dyplomatycznego. - Na pewno nie. Przypomnę, że przy wcześniejszych wizytach to właśnie prezydent zabiegał o to, żeby kanclerz Niemiec, która jest najważniejszą osobą w państwie niemieckim, spotkała się również z nim. Teraz na pożegnanie dochodzi do ewidentnego nietaktu - przekazał Schnepf. - Myślę, że ten gest będzie miał znaczenie. Polityka niemiecka kieruje się pewnymi zasadami. (...) Nawet oponenci polityczni kanclerz Merkel ją szanują i znają jej wieloletni dorobek. To jest bardzo zły sygnał dla tych, którzy obejmą władzę u naszych sąsiadów - dodał.

Wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz stwierdził w TVP Info, że Radosław Sikorski likwidował wiele ambasad, a teraz PiS odbudowuje tę infrastrukturę. Podał przykład placówki w Kabulu, która ma szczególne znaczenie w kontekście bardzo trudnej sytuacji w Afganistanie. Na jego zarzuty w programie "Tłit" WP odpowiedział Grzegorz Schetyna. - To jest część absurdów, którymi posługuje się polityka - nie tylko chodzi o MSZ, ale też o inne ministerstwa. Oni nie rozumieją istoty, nie tworzą konstrukcji, która dobrze reprezentuje Polskę w świecie - powiedział były przewodniczący PO. Dodał, że Platforma za swoich rządów likwidowała jedne ambasady i powoływała drugie. - To musi być wszystko przemyślane i reprezentowane polską myślą zagraniczną, której nie ma. Dzisiaj jest kompletny chaos. Słyszę, że wszystkie kraje ewakuują swoich współpracowników z Afganistanu szybciej niż polski MSZ. Gdzie byliśmy przez te ostatnie dni? - pytał Schetyna. - To wszystko jest politycznym fejkiem. Ministerstwo Spraw Zagranicznych jest jednym z najsłabszych ogniw słabego rządu PiS - ocenił.