Mobbing w pracy - jak rozpoznać? To nie tylko uporczywe nękanie
Mobbing definiowany jest jako uporczywe prześladowanie, nękanie oraz zastraszanie. Zgodnie z danymi Państwowej Inspekcji Pracy, w pierwszej połowie 2022 roku pracownicy zgłosili ponad tysiąc przypadków mobbingu w miejscu zatrudnienia. Jak można mu przeciwdziałać? Prawa pracowników i pracodawców określa m.in. Kodeks pracy.
Jak wyjaśnia rządowy portal biznes.gov.pl, celem mobbingu jest poniżenie lub ośmieszenie pracownika a także izolowanie go od zespołu współpracowników, poprzez długotrwałe i uporczywe nękanie . W ostatnich latach o mobbingu w miejscach pracy zrobiło się głośno - dzięki temu wzrosła świadomość społeczna.
Mobbing w pracy. Co to? Kiedy do mobbingu nie dochodzi?
Mobbing nie jest nowym zjawiskiem - na jego występowanie zwracano uwagę już w XX wieku. Termin, określający uporczywe nękanie został natomiast po raz pierwszy użyty w latach 60. przez szwedzkiego lekarza i naukowca, Petera-Paula Heinemanna. Mężczyzna początkowo zastosował to określenie do wrogich zachowań dzieci w szkołach. W późniejszych latach, terminem tym zaczęto określać także negatywne zachowania podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kodeks pracy mobbingiem określa "działania lub zachowania dotyczące pracownika, lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie, lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników". Eksperci wskazują również, że mobbing może mieć formę biernego zachowania. "Działania lub zachowania sprawcy nie mogą być jednorazowe".
Mobbing w pracy. Jak go rozpoznać?
Specjaliści przypominają, że mobbing nie jest jednym, określonym działaniem i zachowaniem. Głównymi czynnikami, które mogą pomóc w rozpoznaniu, czy daną sytuację lub zjawisko można nazwać mobbingiem, są uporczywość i długotrwałość. Zgodnie z interpretacją prawa wynikającą z sądowych wyroków, oba te czynniki powinny zachodzić równocześnie. Nie zdejmuje to jednak z pracodawców obowiązku indywidualnego podejścia do każdego wydarzenia, noszącego znamiona mobbingu. Zgodnie z polskim prawem, to właśnie osoby zatrudniające stanowią podmiot odpowiedzialny za przeciwdziałanie mobbingowi w zakładzie pracy - również w przypadku, gdy mobberem jest inna osoba.
Jak podaje rządowy serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy, pracodawcy mają obowiązek:
- reagować na wystąpienie w firmie zachowań, które mogą być zakwalifikowane jako mobbing,
- podejmować działania, które mają na celu niedopuszczenie do wystąpienia mobbingu.
Do działań, podejmowanych przez przedsiębiorców w celu zapobiegania mobbingowi należą najczęściej:
- szkolenia antymobbingowe,
- komisje antymobbingowe,
- opracowanie procedur antymobbingowych,
- powołanie komisji antymobbingowych.
Mobbing w pracy - sprawa sądowa i zadośćuczynienie
Ofiara mobbingu może zażądać od pracodawcy zadośćuczynienia, dochodząc odszkodowania za straty psychiczne, spowodowane przez uporczywe nękanie oraz inne zachowania. Dodatkowo może również wstąpić na drogę sądową z faktycznym mobberem, w postępowaniu cywilnym lub karnym. Jak przypominają prawnicy, osoba składająca pozew przeciwko osobie nękającej lub pracodawcy, nie musi rezygnować z zatrudnienia.
W przypadku dochodzenia swoich roszczeń ważne jest przedstawienie dowodów lub rachunków, wynikających np. z wizyt u lekarza, spowodowanych mobbingiem. Dodatkowo "Warunkiem, który musi zostać spełniony przez pracownika w celu żądania od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu mobbingu, jest udowodnienie, że doszło do rozstroju jego zdrowia z powodu mobbingu". Przepisy prawa przewidują minimalną wartość odszkodowania, które można otrzymać z powodu mobbingu. Nie może być ono niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalone w odrębnych przepisach.
Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie klikając TUTAJ.
