Kiedy wybory? "Kluczowy jest kontekst 1 października"

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prezydent zarządza wybory nie później niż na 90 dni przed upływem czterech lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. Obecna kadencja trwa od 12 listopada 2019 roku, więc maksymalnie do 14 sierpnia 2023 prezydent powinien ogłosić termin wyborów.

Co do samej daty wyborów, sprawa wygląda następująco: dzień wyborów musi przypadać w ciągu 30 dni przed upływem czterech lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu, czyli w grę wchodzą trzy niedzielne terminy - 15 października, 22 października oraz 5 listopada. 29 października nie wchodzi w grę ze względu na bliskość 1 listopada - to weekend poprzedzający dzień, gdy Polacy masowo udają się na groby swoich bliskich.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pod koniec czerwca Andrzej Duda powiedział, że jest bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że wybory odbędą się w październiku, a termin 15 października uznał za "bardzo ładną datę". Przypomnijmy, że Dzień Papieski przypada 16 października, w rocznicę pontyfikatu Jana Pawła II.

Prezydent podkreślił też, że Polacy nie przepadają za długimi kampaniami wyborczymi.

Donald Tusk podczas czwartkowego spotkania w Ostródzie powiedział, że "doszły go słuchy" o tym, że Prawo i Sprawiedliwość podjęło decyzję w sprawie przesunięcia terminu wyborów.

- Jeśli jest prawdą, że chcecie manipulować przy terminie wyborów, szukacie pretekstu, żeby przełożyć te wybory. Jeśli prezydent chce te wybory przesunąć, żeby Marsz Miliona Serc (zaplanowany na 1 października - red.) nie był tuż przed wyborami, to chcę wam powiedzieć, że jak będzie trzeba, to będziemy maszerować nie jeden dzień, tylko do dnia wyborów - zaznaczył Tusk.

I dodał, że "problem polega na tym, że oni (PiS - red.) w najważniejszych sprawach dla Polski kłamią w sposób absolutnie bezwstydny, a to kłamstwo ma zamazać kwestie niezwykle groźne dla bezpieczeństwa naszej ojczyzny".

Prof. Rafał Chwedoruk, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego, w rozmowie z Wirtualną Polską podkreśla, że "każda decyzja w tak ważnej sprawie, podejmowana przez czołowych polityków - w tym wypadku przez głowę państwa - musi wiązać się z kontekstem bieżącej polityki".

- Sondaże odgrywają tutaj swoją rolę, a także symulacje dotyczące frekwencji wyborczej w różnych grupach wyborców. Moim zdaniem jest to czekanie na wyklarowanie się sytuacji. Choć mamy bardzo stabilny system partyjny, drobne, niszowe grupy mogą być tutaj rozstrzygające - podkreśla prof. Chwedoruk.

I dodaje, że kluczowy jest tutaj kontekst 1 października. - Zapowiedź Donalda Tuska (ws. Marszu Miliona Serc - red.) jest ważnym komunikatem politycznym. Dotyczy bowiem drugiego w sondażach komitetu. Marsz miałby się odbyć ok. 2-3 tygodnie przed samym głosowaniem, w najgorętszym etapie kampanii. Do tego dotyczy tematu bardzo nośnego, a na poziomie dużych miast jest jednym z głównych czynników mobilizujących - zaznacza.

- W tym szczególnie młodszych wyborców, którzy rzadziej stawiają się przy urnach. Ponadto 1 października to początek roku akademickiego. Preferencje tej grupy są odległe od oczekiwanych przez rządzących - dodaje.

Prof. Chwedoruk zaznacza także, że nie sądzi, by kalkulacje związane z Dniem Papieskim miały tu znaczenie. - Wielu obywateli dopiero dowiedziało się przy tej okazji, że istnieje taki dzień. Laicyzacja zaszła daleko, więc trudno byłoby mobilizować wyborców wokół obrony dobrego imienia Jana Pawła II - podkreśla profesor.

Kiedy prezydent zarządzi wybory, komitety, które będą chciały wziąć w nich udział, będą musiały zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu wyborczego. Zakładając, że wybory przypadać będą 15 października, termin na złożenie wniosku do PKW minie w ostatnim tygodniu sierpnia.

Kiedy komitet zostanie zarejestrowany, będzie mógł rozpocząć zbieranie podpisów pod listami kandydatów do Sejmu i Senatu. Termin na zgłoszenie list upłynie na początku września.

Żaneta Gotowalska-Wróblewska, dziennikarka Wirtualnej Polski