Uszkodzenie kabli na dnie Bałtyku. "To już jest za duży zbieg okoliczności"

W niedzielę i w poniedziałek doszło do uszkodzenia dwóch podmorskich kabli internetowych: jednego łączącego Litwę ze Szwecją oraz drugiego łączącego Finlandię z Niemcami. W obu przypadkach miało to miejsce w szwedzkiej strefie ekonomicznej. Policja w Sztokholmie wszczęła śledztwo w związku z możliwym sabotażem. W obu przypadkach operatorzy stwierdzili, że nie ma mowy o awarii sprzętu. Kable zostały fizycznie przerwane.

- Nikt nie wierzy, że kable zostały uszkodzone przypadkowo. Nie chcę też wierzyć, że kotwice statków spowodowały uszkodzenie przypadkowo. Musimy założyć, że mamy do czynienia z sabotażem - powiedział we wtorek w Brukseli niemiecki minister obrony Boris Pistorius.

Z kolei szefowa fińskiej dyplomacji Elina Valtonen powiedziała, że jeśli zniszczenie podmorskich kabli telekomunikacyjnych okaże się efektem działań hybrydowych obcego państwa, jej kraj rozważy uruchomienie artykułu 5. traktatu północnoatlantyckiego. Zgodnie z jego brzmieniem napaść na jeden z krajów należących do NATO będzie traktowana jako atak na wszystkich sojuszników.

Fiński dziennik "Iltalehti" ujawnił, że tuż przed awarią w pobliżu obu kabli znajdował się chiński statek towarowy Yi Peng 3, który miał wykonywać nietypowe manewry. Według skandynawskich mediów statek jest podejrzany o przecięcie kabli telekomunikacyjnych na dnie Morza Bałtyckiego. Jednostka została zatrzymana przez duński patrolowiec Marynarki Wojennej na wodach cieśniny bałtyckiej - Wielkim Bełcie.

Zdaniem Mariusza Marszałkowskiego z Defence24, trudno mówić o przypadku, jeśli weźmiemy pod uwagę ubiegłoroczne uszkodzenie gazociągu Balticconector pomiędzy Finlandią i Estonią, które spowodował kotwicą inny chiński masowiec - NewNew Polar Bear.

- Dodatkowo uszkodzono wówczas jeszcze inne kable. W gazociągu doszło do największych strat, do rozszczelnienia, a dodatkowo została urwana kotwica. Jednostka ta również od początku była więc podejrzewana o sprawstwo tamtego czynu, jednak wtedy nie zdecydowano się na szybką reakcję i statek uciekł z Bałtyku. Obecnie, najwyraźniej pod presją Niemiec, zareagowano znacznie szybciej - mówi WP Mariusz Marszałkowski, ekspert portalu Defence24 i wykładowca w Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

I jak dodaje, trudno sobie wyobrazić, że załoga chińskiego statku towarowego Yi Peng 3 nie zauważyła, że zrzucona jest kotwica i zupełnie przypadkowo zrywa leżące na dnie Bałtyku światłowody.

- To automatycznie wpływa na sterowność i prędkość jednostki. I trwa kilka godzin. Jedyne co mogłoby być brane pod uwagę to awaria techniczna. Aczkolwiek zachowanie po wydarzeniu nie wskazuje na to. Wiemy, że statek się nie zatrzymał i nie powiadomił odpowiednich służb - mówi ekspert.

Z kolei płk rez. Maciej Matysiak, były wiceszef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, podkreśla, że choć ruch statków na Bałtyku jest duży, to są narzędzia służb i NATO pozwalające śledzić, jak statek płynie po Bałtyku wzdłuż infrastruktury krytycznej ułożonej na dnie.

- A tych linii jest sporo: światłowody, linie komunikacyjne, gazowe, rurociągi z ropą. Jest tam obszerna infrastruktura krytyczna. Widać więc, kto i w jakim czasie pojawił się przed uszkodzeniem. Z punktu widzenia Rosji czy Chin, które wiedzą, że takie sabotaże można robić, to idealne miejsce na "przypadkowe" działania. Moskwa czy Pekin mają opracowane plany w ramach wojny hybrydowej. Trzeba się więc spodziewać większej liczby takich zdarzeń. Nie tylko rozpoznawczych, ale właśnie polegających na uszkodzeniu infrastruktury krytycznej - choćby na Bałtyku - mówi WP płk rez. Maciej Matysiak, były zastępca szefa SKW i ekspert fundacji Stratpoints.

Jego zdaniem nie można wykluczyć, że akcją na statku pod chińską banderą faktycznie mogli zarządzać Rosjanie. - Oni potrafią pod obcymi flagami działać i umywać później ręce. Tyle że doradca Putina Nikołaj Patruszew stwierdził w ubiegłym tygodniu, że USA i Wielka Brytania "planują wysadzenie w powietrze kabli i zniszczenie globalnego Internetu". To już jest za duży zbieg okoliczności. Wypuszczenie takiej informacji w eter, ale też wcześniejsze metody działań Kremla, wskazują, że jest to coś, co zrobiła sama Rosja - uważa płk Maciej Matysiak.

W podobnym tonie wypowiada się Mariusz Marszałkowski. - Ten przypadek może wskazywać, że współpraca służb chińsko-rosyjskich ma się dobrze. I pokazuje, że Pekin jest rzetelnym sojusznikiem Moskwy. Nie wiemy jeszcze, czy było to działanie celowe, czy przypadkowe. Ale zastanawiające jest to, że w obu przypadkach w ciągu roku uszkodzeń infrastruktury strategicznej na Bałtyku dokonują statki pływające pod chińską banderą - ocenia ekspert portalu Defence24.

- Rosyjska jednostka byłaby od razu podejrzana i zatrzymana. Chińczycy ostatecznie nic na tym nie tracą i umyją ręce. I mogą powiedzieć, że to był wypadek. Przy ubiegłorocznym incydencie przez wiele miesięcy się wypierali. Pytanie: co Chińczycy dostali w zamian od Rosjan. To nie jest gest dobrej woli, a konkretna przysługa za przysługę. Pamiętajmy, że rosyjska marynarka wojenna jest obecna na Pacyfiku, jest niedaleko Tajwanu. Więc być może Putin odwdzięcza się w taki sposób - podsumowuje Mariusz Marszałkowski.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualnej Polski