historia(strona 8/148)

Do zaskakującego odkrycia dotarli archeolodzy. Podczas prac na południu Egiptu natrafili na nowy posąg sfinksa.

Na budowie trasy ekspresowej S17 w Wiązownie odkryto wyposażenie żołnierzy oraz biżuterię sprzed 100 lat. Najokazalszym elementem znalezionym przez pracujących w tym miejscu robotników są pozostałości po umocnieniach z czasów I wojny światowej.

Dla większości zapuszczone rudery, dla niego - klimat, który przyciąga jak magnes. Podczas odkrywania takich miejsc towarzyszy mu aparat i... grobowa cisza. Obrazy z jego zdjęć mogą przyśnić się w koszmarach, ale on traktuje swoje hobby jak przeniesienie do równoległego wymiaru. I ma dużo racji.

Muzeum Historii Polski podpisało z amerykańską firmą Prescient list intencyjny o współpracy. To porozumienie umożliwi zakup unikatowego egzemplarza niemieckiej maszyny szyfrującej - Enigmy. Jej wartość szacuje się na około 200 tys. dolarów.

Obchody 74. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego to okazja do przypomnienia okoliczności tamtych wydarzeń. Decyzja o bohaterskim zrywie nie była łatwa, ale złożyło się na nią kilka czynników. Dziś łatwo oceniać historię z perspektywy czasu, ale wtedy sytuacja w stolicy była dość skomplikowana.

Od bohaterskiego zrywu Powstańców w tym roku mijają 74 lata. Toczące się przez ponad dwa miesiące działania zbrojne uwieczniono na niezliczonych zdjęciach i kronikach filmowych. Z perspektywy czasu materiały te wywołują piorunujące wrażenie.

Prawie 100 lat minęło od podjęcia uchwały o opracowaniu projektu kolei podziemnej w Warszawie. Ale dopiero dekadę temu udało się oficjalnie otworzyć I linię metra. Nic więc dziwnego, że warszawiacy na każdą obietnicę związaną z tym środkiem transportu patrzą z dystansem.

Jedna z najstarszych na świecie butelek francuskiego wina została sprzedana za równowartość przeszło 430 tys. złotych. Jej historia sięga czasów, gdy na tronie zasiadał jeszcze Ludwik XVI, a husaria miała bronić granic upadającej Rzeczpospolitej.

Wiceminister kultury Jarosław Sellin zdradził niechcący, co będzie największą wpadką w obchodach 100-lecia odzyskania niepodległości. Zabraknie w nich planowanego od wielu lat otwarcia Muzeum Historii Polski. Jeszcze niedawno był to "priorytet rządu".

Jakbyście się państwo nie starali, bardziej absurdalnego tekstu dzisiaj nie przeczytacie. Otóż "Jerusalem Post" każe Polsce brać przykład z Austrii, która "była ofiarą wojny, ale była również odpowiedzialna za Holokaust". Tymczasem Polacy "nie chcą być sprawcami, tylko ofiarami”.

Polski naukowiec tłumaczy Izraelczykom polskie spojrzenie na historię drugiej wojny światowej. Izraelski dziennik opublikował felieton prof. Koraba-Karpowicza. To krok w dobrym kierunku. Szkoda tylko, że najpierw musiało dojść do katastrofy.

Polscy Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata w liście do premierów Morawieckiego i Netanjahu apelują o porozumienie. Fundacja banku PKO BP opublikowała go w kilkunastu dziennikach w Polsce i na świecie. Dwa niemieckie tytuły odmówiły publikacji.

Narodowi konserwatyści w Polsce prowadzą historyczną ofensywę chcąc podporządkować historię racji stanu i wzbudzić w sojusznikach wyrzuty sumienia - pisze warszawski korespondent "Frankfurter Allgemeine Zeitung" Konrad Schuller. Dodaje, że za granicą rząd PiS ponosi na razie same porażki.

Burzące krew w żyłach wyrażenie "polski holokaust" może wszystkim wyjść na dobre. Dzięki skandalicznemu filmikowi z USA Polacy i Żydzi znaleźli się po tej samej stronie historii. To szansa na zakończenie kryzysu. Nie wolno jej zmarnować.

"W Polsce istnieje tradycja antysemityzmu, jednak Niemcy nie powinni pouczać Polaków, ani prawić im morałów, lecz powinni poznać lepiej polską historię" - pisze komentator dziennika "Die Welt" Henryk Broder. Zachęca też Niemców, aby zajęli się swoimi sprawami.

Antypolonizm w Izraelu? Stanowczo się z tym zjawiskiem nie spotkałem. Wielokrotnie miałem natomiast do czynienia z Żydami, którzy o sobie mówią: "Polacy". I zaczytują się w dziełach Mickiewicza czy Słowackiego.

Celibat wśród polskich duchownych zaczęto wprowadzać w XII wieku. Szło jak po grudzie. Nawet dwa stulecia później wielu księży wciąż święcie wierzyło, że nie wolno im tylko współżyć z mężatkami i dziewicami.

Hiszpanie nigdy w pełni nie rozliczyli zbrodni z okresu wojny domowej w latach 30. ubiegłego wieku. Wiele ulic nadal nosi imiona faszystowskich żołnierzy. Historia stała się tabu chronionym w imię demokracji i przyszłości. Teraz pojawiają się nowe możliwości uporania się z bolesną przeszłością.

Niemieccy deweloperzy wywołali burzę. W budynku będącym niegdyś miejscem kaźni i tortur - hamburskiej siedzibie Gestapo, powstał luksusowy kompleks, z apartamentami do wynajęcia, butikami restauracją. Rodziny ofiar państwowej policji w hitlerowskich Niemczech są oburzone.

Czy będzie to ustawa kagańcowa czy narzędzie walki o polską pamięć historyczną? Nowelizację Ustawy o IPN analizuje Maciej Gablankowski - wydawca książek Normana Daviesa, Antony’ego Beevora i nowej pracy Marka Łuszczyny "Polskie obozy koncentracyjne".