Kto może startować w wyborach do Sejmu i Senatu? Konstytucja mówi jasno

Jesienią 2023 roku odbędą się w Polsce wybory parlamentarne. Polacy wybiorą swoich przedstawicieli w Sejmie i Senacie. Kto będzie mógł startować z list wyborczych? Zgodnie z prawem kandydatami mogą zostać osoby posiadające bierne prawo wyborcze.

Kto może startować w wyborach do Sejmu i Senatu? Konstytucja mówi jasnoKandydaci do Sejmu i Senatu. Kto może zostać posłem i senatorem?
Źródło zdjęć: © PAP | Wojciech Olkuśnik
20

Wymogi, które musi spełnić osoba, ubiegająca się o mandat posła lub senatora, wskazuje rozdział IV Konstytucji RP. Oprócz odpowiedniego wieku w przepisach wymieniono m.in. funkcje, których nie można łączyć z mandatem.

Wybory 2023. Kandydaci do Sejmu i Senatu. Te wymagania reguluje konstytucja

Bierne prawo wyborcze, czyli możliwość wzięcia udziału w wyborach jako kandydaci, mają osoby, posiadające czynne prawo wyborcze (najpóźniej w dniu wyborów ukończyli 18 lat), a ponadto nie zostały:

  • pozbawione praw publicznych na mocy prawomocnego wyroku sądu;
  • pozbawione praw wyborczych na mocy prawomocnego orzeczenia Trybunału Stanu;
  • ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Mogą zapomnieć o samodzielnych rządach. Wskazał główny błąd PiS

Co ważne, w przypadku wyborów do parlamentu, Konstytucja RP określa wiek, który należy przekroczyć, by móc ubiegać się o mandat poselski lub senatorski. Jak wskazuje art. 99 wspomnianego aktu prawnego:

  • wybrany do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat;
  • wybrany do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.

Wybory parlamentarne 2023. Wiek kandydatów to nie wszystko

Osoby, które chcą wziąć udział w wyborach parlamentarnych w roli kandydatów, muszą dodatkowo spełnić kolejny, wskazany w konstytucji wymóg. Osoba, która stara się o mandat posła bądź senatora, nie może być skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności, za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego.

Co ważne, zgodnie z prawem nie można jednocześnie ubiegać się o mandat posła i senatora. Dodatkowo, osoby zasiadające w parlamencie (zarówno w Sejmie, jak i w Senacie) nie mogą jednocześnie pełnić funkcji: prezesa Narodowego Banku Polskiego, prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i ich zastępców, członka Rady Polityki Pieniężnej, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, ambasadora oraz z zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej lub z zatrudnieniem w administracji rządowej.

Jak jednak podkreśla Konstytucja RP, wspomniane zakazy nie dotyczą członków Rady Ministrów oraz sekretarzy stanu w administracji rządowej.

Ponadto posłowie i senatorowie nie mogą być jednocześnie sędziami, prokuratorami, urzędnikami służby cywilnej, żołnierzami, pozostającymi w czynnej służbie wojskowej, funkcjonariuszami policji i służby ochrony państwa.

Wybrane dla Ciebie

Rozliczenie PIT 2025. Urząd skarbowy wprowadza serię zmian dla milionów Polaków
Rozliczenie PIT 2025. Urząd skarbowy wprowadza serię zmian dla milionów Polaków
Kaczyński oskarża gazetę. "Jawne angażowanie"
Kaczyński oskarża gazetę. "Jawne angażowanie"
Źródła na Kremlu: Putin nie zgodzi się na zawieszenie broni
Źródła na Kremlu: Putin nie zgodzi się na zawieszenie broni
Apeluje do opozycji. Delegacja w drodze do Paryża
Apeluje do opozycji. Delegacja w drodze do Paryża
Przegląd auta będzie droższy jeszcze w 2025 roku. Ważne zmiany dla kierowców
Przegląd auta będzie droższy jeszcze w 2025 roku. Ważne zmiany dla kierowców
Obniżenie cen prądu. "To jest cel naszego rządu"
Obniżenie cen prądu. "To jest cel naszego rządu"
Czy Polacy chcą powrotu obowiązkowej służby wojskowej? Nowy sondaż
Czy Polacy chcą powrotu obowiązkowej służby wojskowej? Nowy sondaż
Ukraina odzyskała dostęp do zdjęć satelitarnych. To kluczowe dane
Ukraina odzyskała dostęp do zdjęć satelitarnych. To kluczowe dane
Prokuratura o rosyjskim sabotażu w Polsce. "Pierwszy przypadek"
Prokuratura o rosyjskim sabotażu w Polsce. "Pierwszy przypadek"
Rosyjscy ultranacjonaliści krytykują propozycję zawieszenia broni w Ukrainie
Rosyjscy ultranacjonaliści krytykują propozycję zawieszenia broni w Ukrainie
Krzysztof Szczucki wezwany do prokuratury. Podano datę
Krzysztof Szczucki wezwany do prokuratury. Podano datę
Rosyjski kapitan aresztowany po kolizji na Morzu Północnym
Rosyjski kapitan aresztowany po kolizji na Morzu Północnym