Wyrok TK ws. prawa unijnego opublikowany w Dzienniku Ustaw
We wtorek w Dzienniku Ustaw opublikowano orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. prawa unijnego, które zapadło 7 października. Trybunał uznał wówczas wyższość prawa polskiego nad europejskim wskazując, że Unia przekracza swoje kompetencje.
Zgodnie z art. 190 konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego "podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu" w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony, a orzeczenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.
Rozprawa została zainicjowana wnioskiem premiera Mateusza Morawieckiego dot. niezgodności niektórych przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z polską Konstytucją.
Zobacz też: oświadczenie byłych sędziów TK. Jacek Ozdoba komentuje
- Organy Unii Europejskiej działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Rzeczpospolitą Polską w traktatach - stwierdziła podczas ogłaszania wyroku prezes Julia Przyłębska.
Zdaniem TK niektóre przepisy traktatu o UE naruszają "suwerenność" poszczególnych państw i są niezgodne z polską Konstytucją.
- Dopóki organy UE działają w ramach kompetencji przekazanych, dopóki ten etap współpracy nie pozbawia Konstytucji RP pierwszeństwa jej obowiązywania, Polska zachowuje funkcje państwa suwerennego i demokratycznego. [...] Wśród kompetencji przekazanych nie ma jednak organizacji oraz ustroju sądownictwa - uzasadniał sędzia Bartłomiej Sochański.
- W hierarchii źródeł prawa Traktat o Unii Europejskiej znajduje się poniżej Konstytucji, tak jak każda ratyfikowana umowa międzynarodowa - podkreślał Sochański.
W uzasadnieniu podważono także kompetencje Trybunału Sprawiedliwości UE. - Wywodzenie kompetencji TSUE do kontroli organizacji i ustroju wymiaru sprawiedliwości w państwie członkowskim jest niczym innym niż kreowaniem przez TSUE nowych kompetencji - tłumaczył sędzia.
Pierwszeństwo prawa krajowego nad unijnym? Wniosek premiera do TK
Wniosek Mateusza Morawieckiego to reakcja na wyrok TSUE z marca w sprawie możliwości kontroli przez sądy prawidłowości procesu powołania sędziego. W piśmie premier zaapelował o zbadanie zgodności z konstytucją trzech przepisów Traktatu o Unii Europejskiej, podważając tym samym zasadę pierwszeństwa prawa unijnego wywodzoną z przepisów unijnych.
Postępowanie przez Trybunałem Konstytucyjnym było wielokrotnie odraczane. Początkowo TK pod przewodnictwem Krystyny Pawłowicz miał orzec w tej sprawie 28 kwietnia. Posiedzenie przełożono na 13 maja, następnie 15 czerwca, 15 lipca, a ostatecznie 3 sierpnia. Na początku sierpnia rozprawę przełożono na 31 sierpnia, a następnie odroczono rozprawę do 22 września.