Wybory samorządowe. Kiedy oddany głos jest nieważny?

Kodeks wyborczy określa, że oddawane przez wyborców głosy mogą być ważne lub nieważne. Przed ustaleniem, czy na danej karcie do głosowania wyborca oddał ważny głos, czy też nieważny, okazywana jest ona wszystkim obecnym członkom komisji. 

Wybory samorządowe 2024. Sprawdź najnowsze informacje.

W wyborach radnych w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców głos wyborcy będzie ważny, jeśli znak "X" postawiony zostanie w kratce z lewej strony obok nazwiska danego kandydata. Nieważny będzie, jeśli na karcie do głosowania postawiono znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska więcej niż jednego kandydata lub nie postawiono znaku "X" obok nazwiska żadnego z kandydatów. Oprócz tego głos jest nieważny, jeśli znak "X" znajdzie się wyłącznie przy nazwisku kandydata skreślonego z listy. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W wyborach radnych w gminach liczących powyżej 20 000 mieszkańców ważny głos oddaje się, stawiając znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje się automatycznie jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu. Za nieważny uznawany będzie, jeśli na karcie do głosowania wyborca:

• postawił znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list,
• nie postawił znaku "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list.

W wyborach na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast głos ważny oddaje się, stawiając znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego, wybranego kandydata. Znak "X" postawiony w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub więcej kandydatów albo niepostawiony w ogóle będzie oznaczał, że głos jest nieważny.

Zgodnie z art. 227 Kodeksu wyborczego wyborca oddaje głos w wyborach na posłów tylko na jedną listę kandydatów. W tym celu powinien postawić na karcie do głosowania znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu w wyborach do Sejmu. Głos oddany przez wyborcę będzie uznany za ważny również:

• Jeśli na karcie do głosowania znak "X" wyborca postawi w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska kandydata z tylko jednej listy, a nazwisko tego kandydata zostało z tej listy skreślone, to głos taki uznaje się za ważny i oddany na tę listę. 
• Jeśli na karcie do głosowania znak "X" wyborca postawi w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z tej samej listy, ale wtedy głos jest ważnie oddany na wskazaną listę kandydatów z jednoczesnym przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu kandydatowi, którego nazwisko na liście umieszczone jest najwyżej. 

Głos wyborcy będzie uznany za nieważny, jeśli na karcie postawi on znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list kandydatów albo nie postawi tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata. 

Ponadto głos będzie nieważny, jeśli na karcie do głosowania znak "X" postawiono w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska kandydata umieszczonego na liście, której rejestracja została unieważniona.

W wyborach na senatorów do Senatu RP wyborca głosuje na określonego kandydata poprzez postawienie na karcie do głosowania znaku "X" z lewej strony obok jego nazwiska. W art. 268 par. 2. Kodeksu wyborczego dodano, że jeśli na liście zostanie zarejestrowany tylko jeden kandydat, wyborca głosuje na niego poprzez postawienie znaku "X" w kratce oznaczonej słowem "TAK" z lewej strony obok jego nazwiska. W przypadku gdy chce oddać głos ważny przeciwko wyborowi kandydata, stawia "X" w kratce oznaczonej słowem "NIE" obok jego nazwiska. 

Głos wyborcy zostanie uznany za nieważny w wyborach na senatorów, jeśli będzie oddany w następujący sposób:

• wyborca w ogóle nie postawi przy nazwisku żadnego z kandydatów znaku "X" w kratce z lewej strony nazwiska,
• wyborca postawi na karcie do głosowania znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów,
• wyborca postawi na karcie do głosowania znak "X" w kratce z lewej strony wyłącznie przy nazwisku kandydata, którego nazwisko zostało skreślone,
• wyborca postawi znak "X" w obu kratkach "TAK" i "NIE" przy nazwisku tylko jednego kandydata lub nie postawi takiego znaku w ogóle.

Wyborca w wyborach prezydenckich oddaje głos na jednego z kandydatów, którego nazwisko znajduje się na karcie do głosowania. Będzie on ważny, jeśli oznaczy w kratce z lewej strony znak "X" przy wybranym nazwisku. Za nieważny uznany będzie głos oddany na karcie do głosowania, na której wyborca:

• umieścił znak "X" przy więcej niż jednym nazwisku,
• nie umieścił znaku "X" przy żadnym z nazwisk.