Wybory samorządowe. Frekwencja w 2024 roku. Jak wypada na tle poprzednich?
Frekwencja wyborcza nie decyduje o wyniku głosowania. Zależy on od prawidłowo oddanych głosów wyborców. Jednak im więcej osób pójdzie do urn, tym bardziej wiarygodny jest mandat społeczny dla danego polityka. Nie inaczej wygląda to w przypadku wyborów samorządowych. W ich przypadku frekwencja jest zwykle niższa w porównaniu z wyborami parlamentarnymi. Ile wyniosła w 2024 roku?
Pierwsza tura wyborów samorządowych 2024 odbyła się w niedzielę 7 kwietnia. W jej trakcie na urząd wybrani zostali przedstawiciele lokalnych władz: rad gmin, powiatów, sejmików województw a także wójtowie, burmistrzowie i prezydencji miast. Jaki procent uprawnionych wyborców zdecydował się wziąć udział w głosowaniu?
Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 i 2018 roku
Poprzednie wybory do jednostek samorządu terytorialnego miały miejsce w 2018 roku. Wówczas Państwowa Komisja Wyborcza mówiła o rekordowej frekwencji. Po godzinie 17:00 PKW tradycyjnie już podawała, ile wynosiła – było to aż 41,65 proc.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ostatecznie w pierwszej turze wyborów samorządowych 2018 zagłosowało 54,9 proc. uprawnionych. W II turze nieco spadła, ale i tak okazała się rekordowo wysoka i wynosiła 48,83 proc. Niewiele mniej, bo 47,4 proc. wyborców, wzięło udział w wyborach samorządowych w 2014 roku.
Województwa z najwyższą frekwencją w wyborach samorządowych 2018
Państwowa Komisja Wyborcza wylicza frekwencję nie tylko dla całego kraju, ale i poszczególnych województw, powiatów i gmin. Podczas wyborów samorządowych w 2018 roku PKW podało, że najwyższą frekwencję zanotowano w województwach:
- mazowieckim – 60,93 proc.,
- łódzkim – 57,02 proc.,
- świętokrzyskim – 65,72 proc.,
- wielkopolskim – 55,93 proc.,
- pomorskim – 55,80 proc.
Na drugim biegunie znalazło się wówczas województwo opolskie z najgorszym wynikiem – 48,66 proc. W województwie warmińsko-mazurskim było niewiele lepiej, bo w I turze zagłosowało 51,56 proc. uprawnionych, a w województwie zachodniopomorskim – 52,21 proc.
W II turze wyborów samorządowych najwyższą frekwencję osiągnęło województwo pomorskie – 52,75 proc., a najmniej wyborców zagłosowało w województwie śląskim – w II turze było to zaledwie 44,47 proc.
Wybory samorządowe 2024. Frekwencja. To oficjalne dane PKW
Państwowa Komisja Wyborcza podała informacje, dotyczące frekwencji wyborczej w I turze wyborów samorządowych, która odbyła się w niedzielę 7 kwietnia 2024. Zgodnie z danymi PKW, do godziny 12:00 frekwencja wyniosła 16,52 proc. Kolejne dane – z godziny 17:00 – wskazują natomiast na frekwencję wynoszącą 39,48 proc.
Dane z 87,52 procent okręgów wyborczych wskazują natomiast, że frekwencja w wyborach samorządowych 2024 wyniosła 51,38 proc. Na ostateczne wyniki dotyczące wyborczej frekwencji trzeba poczekać do czasu, w którym do PKW spłyną dane ze wszystkich obwodowych komisji wyborczych.
Jak PKW liczy frekwencję wyborczą?
O ile w dniu wyborów, w tym wyborów do jednostek stanowiących samorządu terytorialnego, nie można podawać żadnych, nawet wstępnych sondaży wyborczych, ponieważ jest to zagrożone wysoką karą, to całkowicie legalnie PKW podaje frekwencję wyborczą.
W jaki sposób jest ona liczona? Otóż, szacuje się ją na podstawie liczby osób uprawnionych do głosowania na danym obszarze (np. w województwie czy gminie) oraz liczbie pobranych kart w poszczególnych obwodowych komisjach w kraju. Komisje są zobowiązane do przesłania do PKW informacji o frekwencji do godziny 12 oraz 17 w dniu wyborów. Na podstawie jednostkowych danych jest wyliczana frekwencja na daną godzinę w skali całego kraju, o której informowani są obywatele na konferencjach Państwowej Komisji Wyborczej w dniu wyborów – jak już zostało powiedziane ma to miejsce dokładnie w południe i o godzinie 17.
Dane o frekwencji ostatecznej w wyborach samorządowych są szacowane już po zamknięciu lokali wyborczych w całym kraju. Znów pod uwagę brana jest liczba pobranych kart do głosowania względem ogólnej liczby osób posiadających czynne prawo wyborcze.
PKW ewidencjonuje na podstawie zgłoszeń z obwodowych i okręgowych komisji wyborczych takie dane jak:
- lokalizacja,
- liczba uprawnionych do głosowania w wyborach – umieszczonych na listach wyborców,
- liczba kart wydanych przez komisje wyborcze,
- liczba kart wyjętych z kopert na kartę do głosowania (w przypadku głosowania korespondencyjnego),
- liczba kart ważnych,
- liczba głosów ważnych.
Liczba kart ważnych pomnożona przez 100, podzielona przez liczbę uprawnionych pozwala na wyliczenie procentowej frekwencji wyborczej.
Wybory w Polsce. Działania podejmowane dla zwiększenia frekwencji wyborczej
Jeśli w wyborach samorządowych głosuje, np. 60 proc. wszystkich uprawnionych oznacza to, że wybrani radni do rad gmin, powiatów, sejmików województw i do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy, podobnie jak wybrani kandydaci na stanowiska wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, są wyłaniani z list wyborczych przez 60 proc. ogółu wyborców.
Podejmowane są jednak działania zmierzające do zwiększenia frekwencji wyborczej, opisane w rozdziale 5a Kodeksu wyborczego. Wyborcy z niepełnosprawnością oraz ci, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, ujęci w Centralnym Rejestrze Wyborców w obwodzie głosowania w danej gminie właściwym dla adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu stałego zamieszkania, mają prawo do m.in. bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego i z lokalu do miejsca zamieszkania. Dzięki temu nawet osoby, które nie mają jak dojechać na głosowanie, mogą to zrobić z pomocą linii komunikacyjnej organizowanej przez gminę.
