Wybory 2023. Jak zagłosować bez udziału w referendum?

Wybory do Sejmu i Senatu - zgodnie z decyzją podjętą przez Prezydenta RP - odbędą się 15 października. Zgodnie z zapowiedzą Prawa i Sprawiedliwości, w tym dniu ma również odbyć się ogólnopolskie referendum, w trakcie którego Polacy odpowiedzą na cztery pytania, z których jedno ma dotyczyć tzw. relokacji migrantów. Co jednak w przypadku, gdy wyborca nie będzie chciał wziąć w nim udziału?

Zarówno udział w wyborach, jak i referendum nie jest prawnie nakazany. W obu przypadkach do głosowania uprawnione są osoby posiadające czynne prawo wyborcze. Jak informuje Państwowa Komisja Wyborcza, głos można oddać wyłącznie w jednym głosowaniu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"W żadnej mierze wyborca (osoba uprawniona do udziału w referendum) nie może i nie jest zmuszany do głosowania wyborach do jakiegokolwiek organu, ani do udziału w referendum. Decyzja o udziale w wyborach do danego organu (np. do Sejmu lub do Senatu) albo w referendum jest zatem wyłączną decyzją wyborcy (osoby uprawnionej do udziału w referendum)".

Z powodu sprzecznych informacji, pojawiających się w przestrzeni publicznej, kwestię odmowy wzięcia udziału w referendum wyjaśniła Państwowa Komisja Wyborcza. Jak poinformowano w komunikacie, zamieszczonym na stronie internetowej, "w wyborach parlamentarnych wyniki głosowania w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ustalane są odrębnie i sporządzane są odrębne (dwa) protokoły głosowania. W przypadku ewentualnego przeprowadzenia w tym samym dniu referendum ogólnokrajowego i wyborów, obwodowa komisja wyborcza miałaby więc obowiązek dodatkowo odrębnego ustalenia wyników głosowania i sporządzenia odrębnego, (trzeciego) protokołu głosowania".

Osoby, które w dniu wyborów oraz referendum pojawią się w lokalach wyborczych, mogą zdecydować, w którym głosowaniu wezmą udział. Możliwe jest bowiem zagłosowanie np. wyłącznie w wyborach do Sejmu (bez udziału w wyborach do Senatu i w referendum), czy wzięcie udziału wyłącznie w wyborach do Sejmu i Senatu (bez referendum), samym referendum, wyborach wyłącznie do Senatu i referendum itd.

Osoby, które zdecydują się nie brać udziału w którymkolwiek z głosowań, powinny jednak zgłosić ten fakt członkom komisji wyborczej. "Jeżeli wyborca odmówi przyjęcia karty lub kart do głosowania obwodowa komisja wyborcza odnotuje to w spisie wyborców" - wskazuje PKW.

Fakt odnotowania odmowy pobrania karty do głosowania w referendum jest o tyle ważny, że w jego przypadku o tym, czy wynik plebiscytu jest wiążący, decyduje frekwencja. W przypadku referendum udział w głosowaniu oznacza samo pobranie karty - niezależnie od tego, czy trafi ona do urny pusta, czy wypełniona. Osoby, które nie chcą wziąć udziału w referendum, powinny więc zadbać, by komisja podczas wydawania kart odnotowała fakt odmowy pobrania karty do głosowania w referendum.

- Jeżeli wyborca zasygnalizuje obwodowej komisji wyborczej, że nie chce głosować w referendum, to obwodowa komisja nie wręcza mu karty, a w uwagach w spisie wyborców wpisuje adnotację: "Bez referendum" lub "Wyborca nie pobrał karty do referendum". Obwodowa komisja wyborcza musi obowiązkowo odnotować fakt, że wyborca którejś z kart nie pobrał - wskazała w rozmowie z "Wyborczą" Zuzanna Słojewska z zespołu prawnego i organizacji wyborów Krajowego Biura Wyborczego w Warszawie.