Wielki Czwartek to ważne katolickie święto. Czy jest ono nakazane?

Wielki Czwartek wypada 3 dni przed Wielkanocą. To święto obchodzone przez różne religie chrześcijańskie, w tym katolicyzm, prawosławie i protestantyzm, na pamiątkę ustanowienia sakramentów Eucharystii i kapłaństwa.

W Wielki Czwartek wierni wspominają ostatnią wieczerzę Chrystusa. W jej trakcie Jezus zapowiedział zdradę jednego z apostołów - Judasza i zaparcie się św. Piotra, które zostało opisane w Ewangelii wg św. Łukasza. Ustanowił także dwa ważne dla chrześcijan sakramenty.

Na pamiątkę wydarzeń opisanych w Biblii, w kościołach w godzinach wieczornych są odprawiane Msze Wieczerzy Pańskiej, które rozpoczynają okres Triduum Paschalnego. Wielkoczwartkowe nabożeństwa mają szczególny przebieg - kapłani zakładają złote, bądź białe szaty, które symbolizują ustanowione przez Chrystusa sakramenty.

W trakcie Mszy Wieczerzy Pańskiej wierni wysłuchują czytań o zaleceniach Mojżesza na temat przygotowania Paschy oraz o ustanowieniu Eucharystii przez Jezusa. W czasie nabożeństwa odśpiewuje się również hymn "Chwała na wysokości Bogu", któremu towarzyszą dźwięki kościelnych dzwonów. Po jej zakończeniu, aż do Mszy Wigilii Paschalnej w świątyniach następuje symboliczna cisza. W Wielki Czwartek kapłan przenosi również Najświętszy Sakrament do Kaplicy Adoracji, nazywanej ciemnicą. W kolejnych godzinach oraz w Wielki Piątek odbywa się w tym miejscu czuwanie.

Jednym z elementów Mszy Wieczerzy Pańskiej, która odbywa się w Wielki Czwartek, jest obrzęd obmycia stóp dwunastu osobom przez kapłana. To nawiązane do gestu Chrystusa, który obmył nogi apostołów. Chociaż z reguły w rytuale tym biorą udział mężczyźni, papież Franciszek pokazał, że nie jest to obowiązkowy wymóg. W trakcie odprawianych przez niego liturgii symbolicznie obmył on stopy również kobietom oraz przedstawicielom innych religii.

W przeszłości cały okres Triduum Paschalnego był w Polsce kultywowany w szczególny sposób. Przed Wielkanocą obchodzono tzw. Judaszki. Zwyczaj ten istniał już w XVIII wieku i polegał na niszczeniu, paleniu bądź wieszaniu kukły Judasza. Obyczaj, przypominający o zdradzie jednego z apostołów miał bardzo agresywny przebieg - z tego względu został zakazany przez Kościół. Obecnie "Palenie Judasza" jest praktykowane w szczątkowej formie lokalnie, głównie na południu Polski - w Małopolsce, na Podkarpaciu oraz Śląsku Cieszyńskim.

Chociaż Wielki Czwartek jest jedną z ważniejszych uroczystości kościelnych, w tym dniu wierni nie są zobowiązani do uczestnictwa we mszy świętej. Kodeks Prawa Kanonicznego wskazuje bowiem, że nakaz uczestniczenia w liturgii obowiązuje w niedzielę oraz święta nakazane - Wielki Czwartek nie należy jednak do ich kanonu.

Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie, klikając TUTAJ.