Święta kościelne w Polsce

Święta i uroczystości liturgiczne obchodzone w polskim Kościele katolickim. Ustanawiane są najczęściej przez papieża lub Konferencję Episkopatu. Mogą także wynikać z tradycji.

Święta nakazane w Kościele katolickim

Kalendarz katolików zapełniony jest licznymi świętami kościelnymi. Na ich tle wyróżniają się jednak święta nakazane. Są to najważniejsze dla wierzących święta, które wiążą się z obowiązkiem uczestnictwa we Mszy Świętej oraz powstrzymywania się od prac niekoniecznych. Święta nakazane regulowane są przez Kodeks prawa kanonicznego. Katolicy zobowiązani są do uczestnictwa w nabożeństwie nie tylko w święta, ale także w każdą niedzielę.

Obowiązujący wykaz świąt nakazanych w Kościele katolickim zawiera:

• Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki

• Trzech Króli

• Wielkanoc

• Wniebowstąpienie Pańskie

• Uroczystość Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki)

• Boże Ciało, czyli uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa

• Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

• Uroczystość Wszystkich Świętych

• Uroczystość Narodzenia Pańskiego.

Co oznaczają kościelne święta nakazane?

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki

Pierwsze święto przypada już 1 stycznia i jest to Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki. Jest to święto maryjne związane z jednym z najstarszych dogmatów Kościoła o Bożym Macierzyństwie Maryi. Wierni składają hołd Maryi jako bożej rodzicielce. Obchodzone jest 1 stycznia, ponieważ jest to ósmy dzień od Narodzenia Jezusa. W oktawę Bożego Narodzenia, dziękując Bogu za przyjście na świat Chrystusa, Kościół składa modlitwy Matce Bożej.

Święto Trzech Króli

Święto Trzech Króli, czyli uroczystość Objawienia Pańskiego, obchodzone jest w kościele 6 stycznia. Jest to dzień wolny od pracy. Trzech Króli ustanowiono na pamiątkę historii pochodzącej z Ewangelii św. Mateusza, według której Mędrcy ze Wschodu przybyli do Betlejem, aby oddać pokłon Jezusowi. Tego samego dnia miał także odbyć się chrzest Chrystusa w Jordanie oraz cud przemienienia wody w wino w Kanie Galilejskiej.

Wielkanoc

Wielkanoc, czyli Zmartwychwstanie Pańskie to najstarsze i najważniejsze święto Chrześcijan celebrujące chrystusową mękę, śmierć oraz zmartwychwstanie. To także kulminacyjny moment cyklu paschalnego. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym, może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Wiążą się z nim różne tradycje, np. święcenie pokarmów.

Wniebowstąpienie Pańskie

Wniebowstąpienie Pańskie to dzień upamiętniający wstąpienie do nieba zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa. Obchodzone jest w 40. dzień od Wielkanocy, jest więc świętem ruchomym, przypadającym w maju lub na początku czerwca. W Polsce od 2004 r. święto obchodzone jest w VII Niedzielę Wielkanocną.

Święto Zesłania Ducha Świętego

Święto Zesłania Ducha Świętego, ludowo nazywane Zielonymi Świątkami, upamiętnia wydarzenie zstąpienia Ducha Świętego na zebranych w wieczerniku apostołów i Marię. W Kościele katolickim uroczystość kończy okres wielkanocny. Obchodzone jest w 49. dzień od dnia Zmartwychwstania Chrystusa. Geneza święta, a właściwie Zielonych Świątków, związana jest z pogańskimi obrzędami wiosennymi.

Boże Ciało

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, potocznie nazywana Bożym Ciałem, została ustanowiona dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Jest świętem ruchomym przypadającym w Polsce w czwartek po święcie Trójcy Świętej. W Polsce obchody uroczystości wiążą się z barwnymi procesjami. Jest to dzień ustawowo wolny od pracy.

Wniebowstąpienie NMP

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, przypadające corocznie 15 sierpnia, upamiętnia wzięcie do nieba z ciałem i duszą Najświętszej Maryi Panny po zakończeniu jej ziemskiego życia. W polskiej tradycji jest znane jako święto Matki Bożej Zielnej. Z okazji tego święta w Polsce mają miejsce pielgrzymki do sanktuariów maryjnych.

Wszystkich Świętych

Uroczystość Wszystkich Świętych ustanowiona została ku czci nie tylko beatyfikowanych i kanonizowanych, ale i wszystkich zmarłych wiernych. Obchodzone jest corocznie w dzień 1 listopada i wiąże się z obchodem liturgicznym Dnia Zadusznego. W tym dniu odbywa się uroczysta msza, a po niej wierni odwiedzają groby swoich najbliższych.

Boże Narodzenie

Uroczystość Narodzenia Pańskiego, czyli inaczej Boże Narodzenie, obchodzone jest 25 grudnia i upamiętnia narodziny Jezusa Chrystusa. Święto poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania zwanego adwentem. Z dniem tym związane są liczne zwyczaje, takie jak Wigilia Bożego Narodzenia (24 grudnia), zwana także Gwiazdką, dzielenie się opłatkiem, kolędy, prezenty pod choinką czy uczestnictwo w szczególnej mszy zwanej Pasterką.

Pozostałe ważne święta kościelne

Oprócz świąt nakazanych w Kościele obchodzone są także inne, nie mniej ważne święta głęboko zakorzenione w tradycji chrześcijańskiej. Nie wiążą się jednak z obowiązkiem uczestnictwa w mszy świętej czy z powstrzymaniem się od prac niekoniecznych. Biskupi zachęcają jednak do udziału w liturgii także w te święta. Przykładowe święta kościelne to: Środa Popielcowa, Poniedziałek Wielkanocny, Uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, Uroczystość św. Józefa, Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny czy Matki Boskiej Gromnicznej.