"W mojej opinii piekło zawsze zaczyna się od człowieka" [WYWIAD]

Piekło to temat uniwersalny. Budzi wiele skojarzeń i emocji od tysięcy lat fascynując ludzi na całym świecie. Wizja wiecznego ognia piekielnego od zawsze inspiruje pisarzy, muzyków, malarzy.

Zobaczcie też: Joga: jak, gdzie i dlaczego? Poznajcie nasz subiektywny przewodnik

Jednak, czy zastanawialiście się kiedyś, czym naprawdę jest piekło? Czy doświadczyliście go kiedykolwiek na własnej skórze? Czy pozwoliliście swoim oczom ujrzeć piekło, takim jakim jest obecnie? Czy myśleliście o tym, jakie są rodzaje piekła i jak piekło, które przeszliśmy, definiuje nas i wpływa na nasze życie?

Jest ku temu okazja. Wszystko dzięki międzynarodowej produkcji filmowej „Szukając Piekła”. Poszukiwanie piekła zaczyna się od Syberii i najgłębszego w historii ludzkości odwiertu wgłąb ziemi, który podobno otworzył bramy piekła... Stamtąd, podróż po ziemskich obliczach piekieł prowadzi nas przez rożne kontynenty, kultury i ideologie, próbując odkryć, czym dziś właściwie jest Piekło i gdzie się ono znajduje. Pięć ekip filmowych wyruszyło w ciekawe i momentami niebezpieczne podróże po świecie, aby pokazać osobiste, niesamowite historie ludzi zamieszkujących współczesne piekła. Poznajemy więc historię mieszkańców amerykańskiego miasteczka Hell, które kryje w sobie więcej niż to widać na pierwszy rzut oka. Odwiedzamy Indonezyjską kopalnię siarki, która choć spektakularnie piękna jest uosobieniem piekielnej otchłani. Odwiedzamy dom przekształcony w chorobliwą wizję piekła buddyjskiego w Japonii. Poznajemy mroki współczesnego życia w Kongo. Wszystkie te historie są wrotami do
Piekła, pokazując jego oblicze w aspekcie geograficznym, kulturowym i społecznym.

O piekle i jego poszukiwaniu opowiada nam inicjator projektu, warszawiak Paweł Nazaruk - wielokrotnie nagradzany reżyser i producent filmowy.

Wawalove: Skąd fascynacja tematem piekła?

Paweł Nazaruk: Piekło fascynuje. No powiedz, że nie (śmiech).

Wawalove: Masz rację. Opowiedz więc proszę, jak zrodził się pomysł na dokument „W poszukiwaniu piekła”?

Paweł Nazaruk: Pomysł na film o poszukiwaniu piekła narodził się już kilka lat temu. Odkryłem nagranie dźwięków z piekła wyemitowane w rozmaitych mediach w Stanach Zjednoczonych, które miało zostać nagrane na początku lat 90-tych na północy Rosji w trakcie prac nad najgłębszym w dziejach ludzkości odwiertem w głąb ziemi. Oczywiście to nagranie to zapewne dobrze sfabrykowany żart , ale spodobał mi się. Poszedłem tym tropem aż odkryłem, że odwiert rzeczywiście istnieje na Półwyspie Kolskim i jest obecnie opuszczoną niesamowitą ruiną.

Wychodząc poza podstawowe religijne znaczenie, temat piekła jest na tyle uniwersalny dla ludzkości, że właściwie można je znaleźć wszędzie. Stąd pomysł, żeby inne wejścia do piekieł umieścić na całym świecie. Znalazłem niezależnych filmowców z całego świata, którzy włączyli się w projekt i powstał pełnometrażowy dokument o poszukiwaniu piekła na Ziemi. W sumie stworzono sześć kilkunastominutowych filmów od Rosji i Norwegii, przez USA i Indonezję aż po Japonię i Kongo, z czego pięć znalazło się w naszym pełnometrażowym dokumencie.

Wawalove: Jak to się stało, że doszło do takiej międzynarodowej współpracy nad projektem?

Chodziło mi o to, żeby znaleźć do projektu ludzi z pasją do robienia dokumentów, ale też do samego tematu. Powstała strona internetowa z opisem projektu. Z informacją o projekcie docierałem też bezpośrednio do ludzi, którzy sami realizowali ciekawe dokumenty. Był naprawdę fajny oddźwięk, dużo ludzi było zainteresowanych wzięciem udziału w tym projekcie. Część z nich chciała realizować filmy o 'piekłach', które ja zaproponowałem do projektu, inni proponowali swoje własne 'piekła'. Dostaliśmy ponad 20 ‘treatmentów’ (opis pomysłu i koncepcji realizacji filmu) z całego świata, z czego wybraliśmy cztery.

Wawalove: Czym kierowałeś się przy wyborze twórców?

Paweł Nazaruk: Przy wyborze ważne było to, żeby z jednej strony były to autorskie wizje 'piekła' w jego przeróżnych wymiarach, ale żeby jednocześnie rozwijały inne aspekty tematu piekła na Ziemi i żeby ostatecznie spinały się jednak w pewną całość. I moim zdaniem to się udało.

Wawalove: Co pokazują te filmy?

Każdy z nich eksploruje temat piekła, ale na zupełnie inny sposób – od fizycznego wejścia do piekła w Rosji, kulturowego piekła Mount Domen w Norwegii, gdzie palono jeszcze w XVII wieku czarownice, poprzez karnawał piekielnej rozrywki w Hell, Michigan, piekielny dom japońskiej rodziny wykonującej ręcznie diaporamy z drastycznymi scenami wyobrażającymi piekło buddyjskie, przez piekło prac i obojętności w kopalni siarki w Indonezji, aż po ludzkie piekło współczesnego Kongo.

Film powstawał szybko. Od ustalenia ekip do składania go w całość w post produkcji minęło właściwie kilka miesięcy. Film powinno się robić 'na energii'. A ciężko być zaangażowanym w projekt 3 lata po tym, jak coś zaczynamy robić. Przynajmniej ja tak mam. Razem z Tomkiem Adamskim spędziliśmy na zdjęciach 16 dni, dzieląc je między Półwysep Kolski i północną Norwegię. Nie znam żadnej innej granicy na świecie, która by tak drastycznie oddzielała dwa światy jak właśnie ta między Rosją a Norwegią na kole podbiegunowym. Polecam.

* *Wawalove: Czym dla Ciebie jest piekło?

W mojej opinii piekło zawsze zaczyna się od człowieka. Współcześnie również. Piekło jako synonim męki, cierpienia, nieustannego bólu to coś co w większości przypadków człowiek funduje innemu człowiekowi. Można to ubrać w jakieś historie, obrazy, przypowieści ale w zawsze gdzieś u źródeł tego wszystkiego będzie cierpienie jakie jeden człowiek jest w stanie zadać drugiemu.

Wawalove: Kiedy będziemy mogli zobaczyć film w Polsce?

Paweł Nazaruk: Jesteśmy na samym początku międzynarodowego obiegu festiwalowego i na tym etapie nie mogę jeszcze potwierdzić polskiej premiery. Jego poza festiwalowa premiera zarówno międzynarodowa jak i w Polsce przewidywana jest na styczeń 2016.

Dziękuję za rozmowę i trzymamy kciuki.

Jeśli chcecie się dowiedzieć czegoś więcej na temat filmu, zajrzyjcie* na stronę projektu.*

NOTA BIOGRAFICZNA

Paweł Nazaruk jest wielokrotnie nagradzanym reżyserem, operatorem kamery i producentem w świecie kina niezależnego. Jest laureatem głównej nagrody konkursu Film Outlook za film „Franz Goes For a Fish” (2000), Golden KAN „Sianokosy” (2001), wielokrotnym finalistą Filmaka (2007-2009), gdzie jego film "Sąsiedzi" wyróżniony został przez Wima Wendersa jako jeden z najlepszych filmów w historii konkursów Filmaka, oraz stypendystą Polskiego Instytutu Filmowego za produkcję „Arab najeżdża Plutycze” (2010). Jest także współautorem pełnometrażowego filmu dokumentalnego „Gdzie jesteś, Tereso O.?” (obecnie w trakcie developmentu).