Rocznica Intifady
Cicha demonstracja intelektualistów syryjskich w Damaszku (AFP)
W piątek przypada pierwsza rocznica wybuchu palestyńskiego powstania zwanego Intifadą Al-Aqsa od nazwy meczetu na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. W ciągu roku walk izraelsko-palestyńskich zginęło blisko 800 osób, w tym ponad 600 Palestyńczyków, rannych zostało około 12 tys. osób - niemal 2 tys. po stronie izraelskiej i 10 tys. po stronie palestyńskiej. Straty społeczne, gospodarcze i moralne są nie do policzenia.
Palestyńczycy zapowiadają na piątek demonstracje, strajki i inne formy protestu. Izraelskie siły wojskowe, policyjne i służby bezpieczeństwa postawiono w najwyższy stan gotowości, aby zapobiec ewentualnym zamachom i zamieszkom. Najwięcej obaw związanych jest z sytuacją w Jerozolimie.
Palestyńscy uchodźcy w Libanie już świętują rocznicę Intifady. W największym obozie uciekinierów - Ain El-Hilweh niedaleko Sajdy, 3 tys. demonstrantów paliło kukły izraelskiego premiera Ariela Szarona oraz makietę izraelskiego czołgu z zawieszoną na nim flagą Stanów Zjednoczonych.
Przedstawiciel Fatahu, ugrupowania Jasera Arafata, wzywał Arabów do poparcia antyizraelskiego powstania w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Nasza Intifada będzie trwała i chcemy, aby świat arabski stanął dzisiaj po stronie ludu palestyńskiego - wołał.
W Libanie znalazło schronienie ok. 360 tys. palestyńskich uchodźców. W swoich obozach urządzają oni regularnie demonstracje poparcia i solidarności z Palestyńczykami na ziemiach okupowanych przez Izrael.
W Jerozolimie wprowadzono ograniczenia dla Palestyńczyków w dostępie na Wzgórze Świątynne, gdzie w meczecie Al-Aqsa na tradycyjnej modlitwie piątkowej zbierają się tysiące wyznawców. Będą tam wpuszczani muzułmanie tylko powyżej 40 roku życia i tylko posiadający izraelskie dokumenty tożsamości. Wstęp dla kobiet pozostaje wolny. Policja zapowiada podjęcie zdecydowanych działań w przypadku wzrostu napięcia.
Intifada wybuchła 28 września 2000 r. gwałtownymi zamieszkami w rejonie Wzgórza Świątynnego w Jerozolimie, po demonstracyjnym przybyciu Ariela Szarona w to święte dla muzułmanów miejsce. (jd, kar)
Oto najważniejsze daty związane z Intifadą:
28 września 2000 - prawicowy polityk izraelski Ariel Szaron odwiedził Wzgórze Świątynne w Jerozolimie, święte miejsce Żydów i muzułmanów. Doszło do starć, ponieważ Palestyńczycy uznali to za prowokację. Walki trwały przez kolejne dni.
8 października 2000 - armia izraelska wysadziła w powietrze trzy budynki w Gazie, skąd Palestyńczycy ostrzeliwali Izraelczyków. Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję potępiającą "nadmierne użycie siły" przez Izrael.
16-17 października 2000 - politycy usiłują powstrzymać terror. Jaser Arafat i premier Izraela Ehud Barak na szczycie w egipskim kurorcie Szarm el- Szeik zawieszenie broni. Postanowienie to jednak nigdy nie zostało zrealizowane.
10 grudnia 2000 - premier Izraela Ehud Barak ustąpił ze stanowiska. Zmusił go do tego dramatyczny spadek popularności po wybuchu Intifady. 6 lutego 2001 stanowisko szefa izraelskiego rządu obejmuje Ariel Szaron.
14 lutego 2001 - ośmiu Izraelczyków zginęło w wypadku spowodowanym przez palestyńskiego kierowcę, który wjechał autobusem w grupę oczekujących na przystanku w Tel Awiwie.
3 kwietnia 2001 - Izrael odrzucił nowy plan pokojowy Egiptu i Jordanii. Dwa tygodnie później Palestyńczycy odwołali na czas nieokreślony udział w rozmowach na temat bezpieczeństwa.
* 21 maja 2001* - ukazał się raport o przyczynach i możliwościach powstrzymania eskalacji konfliktu palestyńsko- izraelskiego przygotowany przez międzynarodową komisję, kierowaną przez byłego senatora USA George'a Mitchella. Treść dokumentu została zaakceptowana przez Palestyńczyków.
12 czerwca 2001 - amerykański mediator, szef CIA George Tenet przedstawił stronom konfliktu plan rozejmowy. Jego celem było doprowadzenie do realizacji założeń raportu Mitchella. Plan został przyjęty - warunkowo - przez obie strony. Nie zakończyło to jednak walk, które zaostrzyły się pod koniec lipca.
* 10 sierpnia 2001* - izraelska policja zajął siedzibę Organizacji Wyzwolenia Palestyny - "Orient House" we Wschodniej Jerozolimie.
27 sierpnia 2001 - podczas izraelskiego ataku rakietowego w Ramallah zginął przywódca Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny (wchodzącego w skład OWP), Abu Ali Mustafa. Wywołało to zamieszki wśród Palestyńczyków.
16 września - Szaron zaproponował zakończenie ataków na terytoria palestyńskie. Warunkiem miało być zawieszenie broni przez Arafata. Następnego dnia przywódca OWP wydaje taki rozkaz.
18 września 2001 - armia izraelska zawiesiła wszystkie "operacje ofensywne" przeciwko Palestyńczykom. Rozpoczęto wycofywanie wojsk z terenów Autonomii.
26 września 2001 - w wyniku rozmów Arafata z Szimonem Peresem doszło do porozumienia o trwałym rozejmie. Uzgodnień tych nie zaakceptowały radykalne palestyńskie ugrupowania islamskie. (kar)
