Łukaszenko stanie przed trybunałem w Hadze? Trybunał przyjął zgłoszenie
Polski adwokat Tomasz Wiliński złożył do Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze zawiadomienie o popełnieniu zbrodni przez Aleksandra Łukaszenkę i jego współpracowników. W zawiadomieniu wymieniono m.in. ludobójstwo, masowe zamachy, zbrodnie przeciwko ludzkości, terroryzm państwowy i handel ludźmi.
12.03.2022 | aktual.: 12.03.2022 16:49
Zawiadomienie o popełnieniu zbrodni przez zorganizowaną grupę przestępczą o charakterze zbrojnym zostało przesłane do Hagi 31 stycznia 2022 roku. 7 marca dokumenty zostały zarejestrowane w urzędzie Prokuratora Międzynarodowego Trybunały Karnego – informuje "Gazeta Wyborcza". - To nie jest tożsame z wszczęciem postępowania. Jeszcze przed latem tego roku można się spodziewać wstępnej decyzji, co do dopuszczalności prowadzenia takiego postępowania - wyjaśnia "Wyborczej" adwokat Tomasz Wiliński, autor wniosku.
Łukaszenko przed sądem?
Wiliński od wielu lat dokumentuje prześladowania i niesie pomoc ofiarom wojny. W przypadku Białorusi - reprezentuje tamtejszych opozycjonistów, prowadzi postępowania dotyczące ofiar reżimu Łukaszenki, a także represjonowanych tam Polaków. Jego zawiadomienie nie jest jednym, które trafiło do Hagi. Jak wyjaśnia, organizacje broniące praw człowieka wysyłały w przeszłości stanowiska, wnioski i informacje o zbrodniach Łukaszenki.
Przesłane zawiadomienie jest rozbudowane, zawiera kilkadziesiąt stron uzasadnienia i dziesiątki tysięcy dołączonych dowodów. Adwokat podzielił zarzucane czyny na sześć grup.
- Przestępstwo wielokrotnego zabójstwa, spowodowanie ciężkiego uszczerbku ciała lub rozstroju zdrowia psychicznego oraz umyślnego stworzenia warunków życia publicznego obliczonych na spowodowanie całkowitego lub częściowego zniszczenia fizycznego w całości lub części grupy narodowej, politycznej lub grupy o określonym światopoglądzie przez zorganizowaną grupę przestępczą o charakterze zbrojnym w celu realizacji polityki państwa stanowiącej terroryzm polityczny, wsparty terroryzmem państwowym.
- Podejrzenie zbrodni ludobójstwa popełnionej na migrantach od 12 maja 2021 do 4 listopada 2021 roku.
- Masowy zamach i powtarzające się zamachy przeciwko grupie ludności cywilnej podjęte w celu wykonania lub wsparcia polityki państwa Białoruś - popełniane od 9 sierpnia do 17 grudnia 2021.
- Zastosowanie podstępu przejęcia kontroli nad polskim statkiem powietrznym. Chodzi tu o sprawę samolotu linii Ryanair lecącego 23 maja 2021 roku z Aten do Wilna, zmuszonego do lądowania na lotnisku w Mińsku.
- Handel ludźmi poprzez wykorzystanie obywateli Iraku i innych narodowości. Od kwietnia do grudnia 2021 roku organizowano werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób spoza terytorium Białorusi za opłatą, celem zmuszenia ich do bezprawnego przekroczenia granicy Białorusi z państwami Unii Europejskiej.
- Stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej wobec grupy osób z powodu ich przynależności narodowej i politycznej - od maja 2020 do 17 grudnia 2021 roku.
Powstanie trybunał wojenny?
Przesłany do Hagi wniosek wzywa do wszczęcia śledztwa. Może się tak stać, jeśli trybunał uzna, że przysługuje mu jurysdykcja w tym zakresie, a sprawa jest dopuszczalna i wystarczająco doniosła. Wówczas zacznie gromadzić dowody, uruchomione zostaną specjalne kanały komunikacji dla ofiar i świadków. W dalszej kolejności prokurator zacznie przesłuchiwać obie strony procesu.
W rozmowie z "Wyborczą" Wiliński dodaje, że procedura przewiduje też możliwość stworzenia międzynarodowego śledztwa, prowadzonego np. przez prokuratury polską, litewską, ukraińską i niemiecką. Haga może również zdecydować o stworzeniu trybunału wojennego. - Nie możemy zapominać, że doszło do wykorzystania terytorium Białorusi do ataku na Ukrainę przez wojska Federacji Rosyjskiej. To jedna z najpoważniejszych zbrodni w prawie międzynarodowym. Zbrodnia agresji obecnie nie może być ścigana przed Trybunałem w Hadze, ale może być ścigana np. przez Ukrainę - przypomina adwokat.
Źródło: wyborcza.pl