Kataryna: Tego wszystkiego nie dowiecie się z "Wiadomości". O propagandzie TVP

Irena Szafrańska: Propaganda nie ma być adresowana do intelektualistów, powinna być ludowa i na takim poziomie, żeby mogła dotrzeć nawet do najgłupszych.

Tak prawicowa influenserka skomentowała niedawno jakość programów informacyjnych i publicystycznych Telewizji Polskiej, i bynajmniej nie była to krytyka. Takie są oczekiwania sporej części elektoratu PiS i telewizja publiczna w te oczekiwania idealnie trafia.

"Wiadomości" - jej sztandarowy program informacyjny - z pewnością nie są adresowane do intelektualistów, na pewno są mocno ludowe, ale, niestety, jeśli chodzi o docieranie, to zamiast "nawet do najgłupszych" jest coraz bardziej "wyłącznie". Z niezrozumiałych względów telewizyjni decydenci odpuścili sobie zupełnie już nie tylko widzów niechętnych PiS-owi, ale także tę część elektoratu PiS, która ma wymagania ciut większe niż pani Irena.

Sama się z marzeniami o "polskim BBC" dawno pożegnałam, ale nie lubię, jak się obraża moją inteligencję. Ale cóż, nie jestem targetem. Więc choć widzów "Wiadomości" tracą powoli i pewnie jeszcze długo będą się cieszyć niezasłużenie wysoką oglądalnością, to ich wpływ na rzeczywistość będzie znacząco malał, trafiając już tylko do tych, których do czarno-białej wizji świata i tak przekonywać nie trzeba.

Nie ma takiej rzeczy, której rządowa telewizja oszczędzi krytykom władzy. "Ciesz się, że Wiadomości nie zajmują się prawicowymi blogerkami" - napisała mi na twitterze szefowa "Wiadomości" Marzena Paczuska po tym, jak wytknęłam jej błąd merytoryczny w materiale o rzekomej "aferze" z mieszkaniem córki Bronisława Komorowskiego. Długo się nie cieszyłam, bo władza - a, niestety, ekipę "Wiadomości" mam za jej przedłużenie - ciężko znosi obywatela choć trochę krytycznego.

A gdy takich obywateli są tysiące i obnoszą się ze swoim niezadowoleniem na ulicy, medialni ochroniarze władzy muszą się nimi zająć. „Wiadomości” i kilka najważniejszych programów publicystycznych TVP można dziś rozpatrywać wyłącznie z punktu widzenia propagandowej skuteczności, bo z dziennikarstwem nie ma to nic wspólnego i nawet nie ma takich ambicji.

"Nikt nie chce Majdanu i rozlewu krwi w Polsce", "Czerwona linia dla nas musi być bardzo wyraźna: to agresja, przemoc i krew", "Pewne jest natomiast, że musimy za wszelką cenę utrzymać pokojowy charakter protestów" - to fragmenty ze słynnego manifestu Bartosza Kramka z Fundacji Otwarty Dialog, w którym przedstawił swoją propozycję "wyłączenia rządu". W całym tekście nie ma ani słowa o nieleganych działaniach, wszystko co proponował, to dość standardowe formy dialogu obywateli z władzą wielokrotnie wykorzystywane także przez środowiska prawicowe. Jedyną kontrowersyjną formą protestu zaproponowaną przez Kramka było niepłacenie podatków, ale też z zastrzeżeniem, że trzeba się będzie liczyć z ewentualnymi konsekwencjami. Ale nawet to ciągle jeszcze mieści się w katalogu obywatelskiego nieposłuszeństwa i z puczem nie ma nic wspólnego.

Poza głupim tytułem ("wyłączmy rząd"), który jest przecież tylko metaforą, nie zaproponował Kramek nic szczególnie groźnego. Ot, trochę urozmaicenia działań i ich lepszą koordynację. Gdyby taki tekst opublikował w prasie czy na blogu, nikt by go nie zauważył, zwłaszcza, że sam Kramek był znany tylko w dość wąskim kręgu i na barykady by nikogo nie powiódł. Na szczęście dla PiS i podsuwających mu narrację "Wiadomości", Kramek swój plan przedstawił jako przewodniczący fundacji, a jego żona ma zdjęcie z Sorosem, więc kolejne wydania "Wiadomości" pisały się już same , dostarczając będącej w potrzebie władzy kolejnych dowodów na pucz.

Zobacz także: Ewa Bugała odchodzi z "Wiadomości". Wiadomo, gdzie będzie pracować

Krytyczny widz "Wiadomości" - wiem, to oksymoron - powinien sobie zadać pytanie, dlaczego - jeśli tekst Kramka był faktycznie planem siłowego obalenia rządu - autor nie ma jeszcze prokuratorskich zarzutów, bo przecież na to akurat są paragrafy. No nie ma, bo nawet najbardziej gorliwy prokurator nic z takiego materiału nie wyrzeźbi, więc tak jak przy poprzednich kampaniach wymierzonych w aktualnych krytyków władzy, muszą go zastąpić "dziennikarze", bo oni nie potrzebują ani paragrafów, ani dowodów, żeby się z wrogami władzy rozprawić.

Na pasku robi wrażenie, a widz nie po to ogląda telewizję podającą mu do wierzenia atrakcyjne i proste narracje, żeby się jeszcze wczytywać w dokumenty. Nie dowie się więc, że "zgoda na produkcję broni" sprowadzała się do pozwolenia na wywóz na Ukrainę kamizelek kuloodpornych i hełmów tak bardzo potrzebnych podczas Majdanu. Jacek Kurski powinien to akurat wiedzieć, bo pamiętam jego selfie z kijowskich barykad, gdy Majdan wspierali wszyscy ci, którzy go dzisiaj próbują zohydzić. Nie wiem, czy Jacek Kurski korzystał wtedy ze wsparcia fundacji Kramka, ale korzystali z niego jego partyjni koledzy. Niektórzy nawet - jak Małgorzata Gosiewska - mają jeszcze tyle przyzwoitości, żeby tamtej działalności fundacji bronić. A tak wspomina ją Agnieszka Romaszewska.

Agnieszka Romaszewska: Fundacja robiła masę rzeczy realnie pożytecznych i ileś bez większego znaczenia, ale przede wszystkim zabiegała o ludzi, ludzi, ludzi. I po ukraińskiej stronie i po polskiej. Między innymi zajmowała się obsługą posłów wszystkich absolutnie partii jeżdżących na Majdan, albo próbujących doradzać po Majdanie oraz rozmaitego rodzaju postaci publicznych. Sama brałam udział w organizowanej przez ODF konferencji w Kijowie poświęconej lustracji. Wraz ze mną był tam na przykład Radosław Peterman dziś szef biura kadr MON, a wtedy wiceszef biura lustracyjnego IPN. Potem brałam jeszcze udział w konferencji w Warszawie współorganizowanej z jakimś chyba udzialem ODF przez Annę Fotygę i warszawskie biuro Parlamentu Europejskiego na temat rosyjskiej propagandy, na której prezentowano ciekawy film dokumentalny na ten temat. Oczywiście fundacja nieustannie "obskakiwała" Małgorzatę Gosiewską i Marcina Święcickiego, jako osoby szczególnie sprawami ukraińskimi zainteresowane. Po stronie ukraińskiej specjalnym zainteresowaniem Fundacji cieszył się Igor Sobolew, szef Komisji Lustracyjnej, czyli de facto antykorupcyjnej ukraińskiego parlamentu.

Tego wszystkiego się z "Wiadomości" nie dowiecie. Nie usłyszycie też, że sam minister Błaszczak kontrolował wydane fundacji pozwolenie na broń (czyli wspomniane kamizelki i hełmy) i nie dopatrzył się nieprawidłowości.

"Wiadomości" już dawno odpuściły sobie informowanie na rzecz formowania - a to jest właście ta wcale nie tak cienka granica między dziennikarstwem a propagandą. Nie ma sensu zżymać się na żenujący poziom manipulacji, choć chciałoby się trochę więcej subtelności. Ale my wszyscy, narzekający na żenujący poziom takiego dziennikarstwa, nie jesteśmy jego grupą docelową. Kolejne materiały "Wiadomości" o fundacji Kramka nie mają funkcji informacyjnej, dlatego widz nie dowie się z nich niczego o faktycznej działalności fundacji. Chodzi wyłącznie o zaspokojenie potrzeby bieżącej (obrzydzenie ulicznych protestów) oraz długofalowej (przygotowanie gruntu pod spacyfikowanie organizacji pozarządowych). Nie bez powodu sprawa jednej fundacji staje się dla polityków partii rządzącej pretekstem do rozważań o zakazie finansowania z zagranicy czy - jak wspomniał wczoraj minister Macierewicz - kontroli przez służby. I tak się niewątpliwie stanie, jesienią poznamy projekt ustawy dyscyplinującej organizacje pozarządowe i dopiero wtedy będzie widać po co te wszystkie kuriozalne paski były.

Czasami jeszcze się trochę dziwię, że młodzi w większości dziennikarze dali się obsadzić w rolach kiepskich propagandystów, których telewizyjne kariery potrwają tyle, ile potrwa obecna władza. Ale może według jakichś nieogarnialnych dla mnie kryteriów było warto.

Kataryna dla WP Opinie