Głosowanie w wyborach samorządowych 2024. Korespondencyjnie lub przez pełnomocnika
Wybory samorządowe umożliwiają wybór radnych gmin, powiatów, sejmików województw, dzielnic miasta stołecznego Warszawy, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Czy istnieje możliwość zrobienia tego poza lokalem wyborczym - w trybie korespondencyjnym?
16.02.2024 | aktual.: 16.02.2024 10:10
Termin I tury wyborów do jednostek samorządu terytorialnego w 2024 roku to 7 kwietnia, a II tury - 21 kwietnia. W wyborach głosują dysponujący czynnym prawem wyborczym, inaczej prawem wybierania. Czy możliwe będzie oddanie głosu przez pełnomocnika lub korespondencyjnie?
Głosowanie korespondencyjne w wyborach samorządowych 2024
Wójt w każdej gminie zobowiązany jest do podania w formie obwieszczenia, najpóźniej na 30 dni przed dniem wyborów informacji przekazanej mu przez komisarza wyborczego m.in. o możliwości głosowania korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zgodnie z Kodeksem wyborczym, osoby uprawnione, z czynnym prawem wyborczym mogą głosować osobiście na swoich kandydatów. Oznacza to zrobienie tego w lokalu komisji wyborczej lub korespondencyjnie.
Kto może głosować korespondencyjnie?
Rozdział 6a Kodeksu wyborczego poświęcony jest zagadnieniu dotyczącemu głosowania korespondencyjnego. Wskazano w nim osoby, które uprawnione są do oddania głosu w takim trybie. Zalicza się do nich:
- Wyborców z niepełnosprawnością o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
- Wyborców podlegających w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, którzy wskazani zostali w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
- Wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
Zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba zgłosić w odpowiednim terminie (nawet do 2 dni przed dniem wyborów) komisarzowi wyborczemu. Można to zrobić ustnie lub na piśmie, w formie tradycyjnej lub elektronicznej, albo telefonicznie. Następnie po przekazaniu takich informacji właściwym organom, wyborca otrzymuje nie później niż 6 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy, za pośrednictwem operatora pocztowego. Po oddaniu głosu na karcie wyborczej umieszczonej w pakiecie, wyborca wkłada ją do koperty na kartę do głosowania i do koperty zwrotnej, zakleja, a następnie przesyła do właściwej obwodowej komisji wyborczej lub przekazuje operatorowi pocztowemu.
W jakich przypadkach głosowanie korespondencyjne w wyborach samorządowych nie ma zastosowania?
Nie ma możliwości głosowania korespondencyjnego w przypadku, gdy chodzi o głosowanie w obwodach utworzonych w:
- zakładach leczniczych,
- domach pomocy społecznej,
- zakładach karnych i areszcie śledczym,
- oddziale zewnętrznym zakładu karnego i aresztu – o ile w dniu wyborów będzie w nich przebywać co najmniej 15 wyborców.
Analogicznie głosowanie korespondencyjne nie ma zastosowania w przypadku utworzenia odrębnego obwodu głosowania w domu studenckim lub zespołach domów studenckich prowadzonych przez uczelnie lub inne podmioty na podstawie umów zawartych z takimi uczelniami.
Jeśli osoba uprawniona do głosowania korespondencyjnego wskaże pełnomocnika, nie będzie mogła już głosować listownie.
Głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych 2024
Art. 54 Kodeksu wyborczego dopuszcza możliwość głosowania przez pełnomocnika w wyborach powszechnych, w tym w wyborach samorządowych, przez wyborców, którzy:
- są niepełnosprawni w znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, albo
- najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
Podobnie jak w przypadku głosowania korespondencyjnego, możliwość zrobienia tego przez pełnomocnika nie wchodzi w grę, jeśli tworzony jest obwód wyborczy, np. w domach pomocy społecznej czy w aresztach i zakładach karnych.
Kto może być pełnomocnikiem w wyborach samorządowych?
Wyborca, chcący skorzystać z prawa do głosowania przez pełnomocnika, musi go wytypować. Takim pełnomocnikiem może być osoba posiadająca prawo wybierania, tj. czynne prawo wyborcze. Jednocześnie, nie mogą nim być osoby:
- wchodzące w skład obwodowej komisji wyborczej, właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania,
- mężowie zaufania,
- kandydaci w danych wyborach.
Udzielenie pełnomocnictwa wymaga złożenia przez wyborcę stosownego wniosku i sporządzenia aktów pełnomocnictwa do głosowania przed wójtem lub innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta do tego celu. Wniosek ten można złożyć ustnie, na piśmie w formie papierowej lub elektronicznej.
Akt pełnomocnictwa do głosowania sporządza się w trzech egzemplarzach, po jednym dla pełnomocnika w głosowaniu, udzielającemu pełnomocnictwa i dla urzędu gminy.