Wybory 2023. Kim są mężowie zaufania?

Mąż zaufania jest osobą, której zadaniem jest obserwacja przebiegu wyborów. Działalność instytucji mężów zaufania regulują przepisy Kodeksu wyborczego.

Głównym zadaniem mężów zaufania, jest obserwacja przebiegu głosowania w lokalu wyborczym. Dodatkowo mogą oni również obserwować czynności Obwodowych Komisji Wyborczych przed otwarciem lokali, czuwać nad liczeniem głosów, obserwować sporządzenie protokołu, wnosić do niego uwagi, a także nadzorować jego przekazywanie do komisji wyższego szczebla. Mężowie zaufania mają również prawo do rejestrowania działań Obwodowych Komisji Wyborczych w zakresie przeprowadzania głosowania oraz ustalania ich wyników w danym obwodzie.

Mężami zaufania mogą zostać osoby wyznaczone przez komitety wyborcze lub inne osoby, posiadające prawo do wyznaczenia po jednym mężu zaufania do komisji wyborczych. Art. 103a par. 3 Kodeksu wyborczego wskazuje, że mężem zaufania może zostać osoba "mająca czynne prawo wyborcze do Sejmu, która nie kandyduje w wyborach ani nie jest komisarzem wyborczym, pełnomocnikiem wyborczym, pełnomocnikiem finansowym, urzędnikiem wyborczym lub członkiem komisji wyborczej".

W lokalach wyborczych, oprócz członków Obwodowych Komisji Wyborczych oraz mężów zaufania mogą również być obecni obserwatorzy społeczni. Tych mogą wyznaczyć stowarzyszenia oraz fundacje, których celami statutowymi jest troska o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego.

Obserwatorzy społeczni - w przeciwieństwie do mężów zaufania - nie mogą zgłaszać uwag do protokołów wyborczych. Nie mogą również być obecni podczas jego przekazywania do komisji wyborczych wyższego stopnia.

Zobacz też: Wybory 2023. Tak wygląda kalendarz wyborczy. Oto najważniejsze daty