Brutalna prawda ws. obrony na Wiśle. "Potworny dylemat"

Prawo i Sprawiedliwość, w jednym ze swoich ostatnich spotów, opublikowało pierwszą stronę tajnego dokumentu utworzonego przez Sztab Generalny Wojska Polskiego. To "Plan użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej Warta - 00101". Podtytuł brzmi: "Samodzielna operacja obronna".

Dokument został podpisany 30 czerwca 2011 roku przez ówczesnego Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Mieczysława Cieniucha, a następnie 11 lipca zatwierdzony przez szefa MON Bogdana Klicha.

- Dokumenty dobitnie pokazują, że Lublin, Rzeszów i Łomża mogły być polską Buczą - zarzucał w spocie szef MON. W prawym górnym rogu pierwszej strony upublicznionego dokumentu znajduje się pieczątka "ściśle tajne". Jednak ją skreślono, a w lewym górnym rogu znalazł się odręczny dopisek o "zniesieniu klauzuli tajności" - decyzją ministra obrony narodowej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Maciej Matysiak, pułkownik rezerwy, ekspert fundacji Stratpoints, były zastępca szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego w rozmowie z Wirtualną Polską tłumaczy nietrafność zarzutów PiS tym, że decyzje militarne były uwarunkowane decyzjami politycznymi. - Takim wyznacznikiem, jak wojsko ma działać, nie jest jakieś widzimisię wojska, lecz to, co dokumenty, które są nadrzędne i z których ma wynikać działanie, określają - wyjaśnia wojskowy.

- W Polsce, od czasu wejścia do NATO, operacja była zawsze obronna. Wynika to z tego, że Sojusz jest Sojuszem obronnym, nieagresywnym, który nie atakuje pierwszy, a reaguje na zagrożenia - tłumaczy.

I dodaje, że w 2007 roku wydano Dyrektywę Obronną Prezydenta RP. - Wówczas prezydentem był Lech Kaczyński. Zatwierdzona była ona przez ówczesnego premiera, którym był Jarosław Kaczyński. Ten dokument stanowił podstawę do planowania działań sił zbrojnych na wypadek wojny - podkreśla rozmówca Wirtualnej Polski.

- Biorąc pod uwagę, co ta Dyrektywa i strategia określała, jak również możliwości sił zbrojnych (w 2011 roku mieliśmy już armię zawodową, na którą mogliśmy w pierwszym etapie liczyć) i NATO-wskie plany ewentualnościowe - to wszystko determinowało, jak zaplanowano prowadzenie tej operacji - dodaje pułkownik Matysiak.

- Dla nas ta flanka wschodnia była najistotniejsza. Już Linia Maginota pokazała, że budowanie umocnień na granicy jest askuteczne. Bronienie się na wielkim froncie jest sprzeczne z jakąkolwiek strategią, taktyką czy sztuką wojenną. Nie da się tak zrobić. Nie mamy żadnych umocnień. Nikt tego dziś nie buduje, bo przy obecnych środkach rażenia nie ma to najmniejszego sensu - podkreśla rozmówca Wirtualnej Polski.

Podaje obrazowy przykład szachów - gdy ktoś gra w tę grę i ustawi piony w jednej linii, nie oznacza to, że jego pozycja jest dobra i jest w stanie wygrać tę partię, nie licząc się z ruchami figur. - Trzeba działać strategicznie i taktycznie - dodaje.

- Jeśli weźmiemy pod uwagę, jakie jest tempo natarcia, jakie mogliby mieć oni siły, jakie siły my mieliśmy, z tej kalkulacji wynikało, że działania mogły zająć nawet połowę Polski - podkreśla. I dodaje, że to udane i nieudane ćwiczenia zatrzymania wroga pokazywały, jakie są realia.

- Plan pochodzi z 2011 roku. Przygotowywano go więc w czasach, kiedy mieliśmy relatywnie niewielkie siły zbrojne - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską dr Michał Piekarski, specjalista od bezpieczeństwa narodowego z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Mieliśmy wciąż dużą liczbę sprzętu, która była niezbyt nowoczesna, odziedziczona jeszcze po Układzie Warszawskim - wylicza ekspert.

Przypomina także, że to był czas, kiedy mieliśmy jedną brygadę na czołgach Leopard. - A wszystkie inne czołgi to były czołgi rodziny T-72 albo T-91, których produkcja sięga nawet lat 70-tych.

- Te dokumenty potwierdzają to, o czym specjaliści pisali przez długie lata - konsekwencje związane z geografią, naszym potencjałem technicznym i uwarunkowaniami politycznymi. Należy zakładać, że tego typu dokument powstawał na podstawie prognoz rozwoju potencjału Federacji Rosyjskiej - podkreśla dr Piekarski.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

I podkreśla, że rok 2010-2011 to był czas, kiedy było widać, że potencjał Federacji Rosyjskiej jest odtwarzany, odbudowywany. - Nie było wówczas pewne, czy Rosja pójdzie z nami - Zachodem na kurs zderzeniowy. Widać było, że usiłują dawne deficyty i zapaść odbudowywać. Należało zakładać, że będą posiadać coraz więcej sprzętu, który będzie nowoczesny i może przewyższać zdolności Sił Zbrojnych RP - ocenia ekspert.

Zwraca uwagę na uwarunkowania geograficzne. - Na wschód od Wisły nie mamy żadnej dużej przeszkody naturalnej - ani łańcucha górskiego, ani wielkiej rzeki. Mamy tylko nieliczne obszary, gdzie są gęste kompleksy leśne, bagna, jeziora. Możemy więc mówić o możliwości kanalizowania ruchu przeciwnika - wyjaśnia.

- Przeciwnik może atakować lądowo, wejść na nasze terytorium. Należy zakładać, że przeciwnik poprzedziłby wkroczenie lądowe atakami rakietowymi i będzie mieć czynnik przewagi - to, że NATO jest sojuszem obronnym - dodaje.

I podkreśla to, o czym wspomniał płk Matysiak: - Nawet jeśli zaobserwowalibyśmy zgromadzone na granicy białoruskiej tysiące czołgów, zagrożenie byłoby bezpośrednie, nie moglibyśmy zacząć strzelać, dopóki oni nie zaczęliby strzelać pierwsi.

- Bronienie np. Białegostoku, poprzez uniemożliwienie wkroczenia tam sił rosyjskich, byłoby bardzo trudne lub wręcz ryzykowne. Odległość od Rosji jest bardzo niewielka. Siły, które rozmieszczone byłyby np. na Podlasiu, znalazłyby się w zasięgu rosyjskiego ognia - dodaje rozmówca Wirtualnej Polski. - Mogłyby ponieść duże straty, zanim rosyjskie czołgi przekroczyłyby polskie granice - zaznacza.

Rosjanie, dokonując przekroczenia granicy, byliby najsilniejsi - zwraca uwagę dr Piekarski. I zadaje pytanie, czy racjonalnym byłoby atakowanie przeciwnika właśnie w momencie, gdy załogi są przygotowane i w formie. Sugeruje też, że należałoby poczekać na moment, kiedy siły wroga byłyby osłabione działaniami polskiego wojska.

- Z wojskowego punktu widzenia dużo racjonalniej byłoby pozwolić, żeby przeciwnik rozpoczął natarcie, wytracił impet, został osłabiony przez nasze działania nękające. I dopiero, gdy staje się wyczerpany, można wyprowadzić kontruderzenie - wyjaśnia.

Dr Piekarski dodaje, że planiści uwzględniali czas przybycia sił wzmocnienia - amerykańskich, brytyjskich, państw zachodnich. - Można byłoby zakładać, że potencjalna agresja ze strony Rosji byłaby poprzedzona stopniowym zwiększaniem napięcia, jak w przypadku Ukrainy. Wówczas następowałoby stopniowe zwiększanie gotowości państw NATO. Jednak te siły musiałyby się przemieścić. A przemieszczenie się dywizji i sprzętu jest skomplikowane - podkreśla rozmówca WP. I dodaje, że uwzględniono ten czynnik, zakładając, że może to zająć pewien czas.

Błaszczak pokazał fragmenty, z których wynika, że samodzielna obrona Polski, do momentu przybycia wojsk sojuszniczych, miała trwać 10-14 dni.

Ekspert ocenia: - W tamtych warunkach plan należałoby uznać za racjonalny z militarnego punktu widzenia. Dawał wówczas największe szanse na skuteczną obronę z krajów strategicznych.

- Idzie za tym potworny dylemat, bo to oznacza, że np. godzimy się z możliwością, że Białystok wpada w ręce rosyjskie. Należy zadać pytanie, czy plan zakładał formę planowej ewakuacji ludności z obszarów, które mogłyby zostać przez przeciwnika zajęte - rozważa ekspert.

I dodaje, że to, że zakładamy, że ta linia obrony znajdowałaby się w centrum Polski, nie oznacza, że oddalibyśmy tereny wschodniej Polski bez walki. - Tak z całą pewnością by nie było. Mielibyśmy przeznaczone siły na tych obszarach - podkreśla.

Ekspert zaznacza także, że plan musiał zakładać przeprowadzenie akcji kontrofensywnej: - A tym samym wyparcie przeciwnika poza nasze granice.