Z kijami do kościoła - zwyczaje Wielkiego Czwartku

Wielki Czwartek to pierwszy dzień Triduum Paschalnego. Dla chrześcijan to początek najważniejszych świąt w roku. Miał przygotować wiernych do Wielkiego Piątku. Tego dnia milkły dzwony, a zamiast nich używano kołatek - mówi Patryk Pawlaczyk z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. W Jerozolimie w katolickich uroczystościach Triduum Paschalnego ma wziąć udział ok. 125 tys. osób - wynika z szacunków izraelskie ministerstwo turystyki.

Przed wieczornymi uroczystości Wielkiego Czwartku dokonuje się poświęcenie oleju Krzyżma podczas mszy św. z odnowieniem przyrzeczeń kapłańskich. Na zdj. kard. Kazimierza Nycza (zdj. arch.)
Źródło zdjęć: © PAP | Radek Pietruszka, Paweł Kula
129

W Wielki Czwartek chłopcy biegali z kołatkami po wsi robiąc hałas. W ten sposób, zgodnie z wierzeniami, wyganiano post i przepędzano diabła.

- Do dzisiaj w Wielki Czwartek zachował się zwyczaj ciemnej jutrzni, czyli uderzania mszałem o sufity lub o deski w kościele - mówi Patryk Pawlaczyk.

Niegdyś był on praktykowany również przez osoby świeckie. Chłopi przynosili do kościoła leszczynowe kije, którymi uderzali w ławki robiąc hałas. Następnie tymi kijami okładano fasady domów, czasami wymierzając nimi również różne kuksańce przechodniom.

- Wielki Czwartek to również czas rytualnych ablucji. Powszechnie obmywano się w rzekach i strumieniach, co miało znaczenie magiczne - podkreśla Patryk Pawlaczyk. Zazwyczaj dokonywano ich w zbiornikach wodnych, najlepiej w rzece lub strumieniu. Wierzono, że tego dnia woda ma niezwykłe właściwości oczyszczające. Zwyczaj ten nadal jest praktykowany podczas misteriów Męki Pańskiej, które odbywają się w najważniejszych kalwariach. W Polsce najważniejszym centrum pątniczym jest Kalwaria Zebrzydowska w Małopolsce.

Do dzisiaj zachował się także zwyczaj Cedronu. Nazwa ta pochodzi od strumienia przepływającego przez Ziemię Świętą. Taką symboliczną rzekę posiada niemal każda kalwaria. Niegdyś ludność wyciągała z niej małe kamyczki, które zabierano ze sobą do domu. Miały one chronić od różnych niebezpieczeństw i odganiały wszelakie zło.

125 tys. osób na uroczystościach w Jerozolimie

Rano w Bazylice Bożego Grobu w Jerozolimie odprawiona zostanie uroczysta msza święta krzyżma, która będzie początkiem katolickich obchodów świąt Wielkiej Nocy. Organizowana przez franciszkanów msza w Bazylice Bożego Grobu ma potrwać około czterech godzin. W jej trakcie kapłani poświęcą oleje krzyżma i obmyją nogi 12 starcom. To tradycyjne obrzędy liturgiczne związane z Wielkim Czwartkiem.

Po południu kustosz Ziemi Świętej w uroczystej procesji przejdzie do pobliskiego Wieczernika. Wielki Czwartek to jeden z dwóch dni w roku, kiedy w Wieczerniku odprawia się nabożeństwa. - W sali na górze w czasie niedługiej liturgii ojciec Kustosz obmywa nogi 12 apostołom - tłumaczy w rozmowie z Polskim Radiem ojciec Jerzy Kraj, dyrektor prowadzonego przez franciszkanów Chrześcijańskiego Centrum Informacji w Jerozolimie. Wieczorem wierni zbiorą się na czuwaniu w ogrodzie Getsemani.

W tym roku prawosławni obchodzą Święta Wielkiej Nocy tydzień później niż katolicy, ale z kolei Żydzi zaczynają w piątek Święto Paschy. Ze względu na dużą liczbę gości, którzy w tych dniach przyjeżdżają do Jerozolimy izraelska policja wprowadziła dodatkowe patrole i wzmocniła środki bezpieczeństwa.

Wybrane dla Ciebie

Skarbówka może sprawdzić twoje zakupy. Oto co musisz wiedzieć
Skarbówka może sprawdzić twoje zakupy. Oto co musisz wiedzieć
"Pamiętajcie". Rafał Trzaskowski pojawił się na Paradzie Równości
"Pamiętajcie". Rafał Trzaskowski pojawił się na Paradzie Równości
Sprawdzili wypowiedź Nawrockiego. Okazało się, że to fejk
Sprawdzili wypowiedź Nawrockiego. Okazało się, że to fejk
Incydent w Sejmie. Zawiadomienie do prokuratury ws. Grzegorza Brauna
Incydent w Sejmie. Zawiadomienie do prokuratury ws. Grzegorza Brauna
Szczęśliwy finał poszukiwań 3-latka z powiatu iławskiego
Szczęśliwy finał poszukiwań 3-latka z powiatu iławskiego
Drapacz chmur w ogniu. Wielka ewakuacja w Dubaju
Drapacz chmur w ogniu. Wielka ewakuacja w Dubaju
Donald Trump ujawnił majątek. Jest całe oświadczenie
Donald Trump ujawnił majątek. Jest całe oświadczenie
Izraelskie ataki na irańskie obiekty nuklearne. Dziewięciu naukowców zabitych
Izraelskie ataki na irańskie obiekty nuklearne. Dziewięciu naukowców zabitych
Komunikat ambasady RP w Jordanii. "Szybko opuścić kraj"
Komunikat ambasady RP w Jordanii. "Szybko opuścić kraj"
Wojsko gotowe do działań na Bliskim Wschodzie. Co z Polakami?
Wojsko gotowe do działań na Bliskim Wschodzie. Co z Polakami?
Polak w kosmosie. Wiadomo, ile kosztuje misja
Polak w kosmosie. Wiadomo, ile kosztuje misja
Irańskie media: 60 ofiar ataku na Teheran
Irańskie media: 60 ofiar ataku na Teheran