Tu PiS utrzyma władzę? Opozycja może być sparaliżowana
Zgodnie z wynikami sondaży przeprowadzonych po wyborach parlamentarnych, Prawo i Sprawiedliwość nie będzie w stanie utworzyć rządu. Partia w ostatnich czasie dokonała jednak wielu istotnych zmian w państwowych instytucjach. Ich nominaci będą sprawowali swoje funkcje nawet przez kilka kolejnych lat, pośrednio mając wpływ na nowy rząd.
Pracownia IPSOS w poniedziałek rano przedstawiła tzw. badanie late poll. Jego wyniki prezentują się następująco: Prawo i Sprawiedliwość - 36,6 proc. (198 mandatów), Koalicja Obywatelska - 31 proc. (161 mandatów), Trzecia Droga 13,5 proc.(57 mandatów), Lewica 8,6 proc. (30 mandatów), Konfederacja 6,4 proc. (14 mandatów).
Jeśli ostateczne wyniki będą takie same lub zbliżone, wówczas najprawdopodobniej Prawo i Sprawiedliwość po 8 latach straci władzę. Wciąż jednak partyjni nominaci będą mieli wpływ na najważniejsze instytucje w Polsce.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
TK zdominowany przez nominatów PiS
W Trybunale Konstytucyjnym jest 15 sędziów - wszyscy zostali powołani przez Sejm, gdy większość w parlamencie miało Prawo i Sprawiedliwość. Kadencja sędziego trwa 9 lat.
Do 2024 roku trwają kadencje trzech sędziów TK: prezes Julii Przyłębskiej, Piotra Pszczółkowskiego oraz Mariusza Muszyńskiego. W następnym roku mijają kadencje Zbigniewa Jędrzejewskiego oraz Michała Warcińskiego.
Do 2026 roku w TK zasiadać będzie Andrzej Zielonacki oraz Justyn Piskorski, a do 2027 - Jarosław Wyrembak. W 2028 roku minie kadencja Krystyna Pawłowicza, Stanisława Piotrowicza, Jakuba Steliny oraz Wojciecha Sycha.
Do 2029 w TK będą zasiadali Rafał Wojciechowski oraz Bartłomiej Sochański. Najdłużej sędzią TK pozostanie były prokurator krajowy Bogdan Święczkowski. Jego kadencja minie dopiero w 2031 roku.
Kiedy zmiany w Radzie Mediów Narodowych?
Istotnym organem za rządów PiS była Rada Mediów Narodowych, odpowiedzialna m.in. za powoływanie oraz odwoływanie zarządów Telewizji Polskiej, Polskiego Radia oraz Polskiej Agencji Prasowej.
W radzie zasiada pięciu członków, którzy są powoływani na sześcioletnie kadencje. Trzech z nich jest wskazywanych przez Sejm. Obecnie są to Krzysztof Czabański, Piotr Babinetz oraz Joanna Lichocka - mogą zasiadać w radzie do 2028 roku.
Glapiński do 2028 roku
Adam Glapiński po raz pierwszy został powołany na szefa Narodowego Banku Polskiego 21 czerwca 2016 roku. Kadencja szefa instytucji odpowiedzialnej za politykę pieniężną trwa 6 lat.
W maju 2022 roku Glapiński został powołany na kolejną sześcioletnią kadencję. Oznacza to, że pozostanie on na tym stanowisku do 21 czerwca 2028 roku.
Istotnym organem kształtującym politykę monetarną Polski jest też Rada Polityki Pieniężnej, składająca się z dziewięciu członków, powoływanych po trzech przez Sejm, Senat i prezydenta. W 2028 roku upływają kadencje zasiadających w RPP powołanych przez Sejm kontrolowany jeszcze przez PiS. Są to: Wiesław Janczyk, Iwona Duda oraz Gabriela Masłowska.
Bez zmian w SN
Pierwszą prezes Sądu Najwyższego pozostanie Małgorzata Manowska, która w 26 maja 2020 roku została powołana przez prezydenta Andrzeja Dudę na sześcioletnią kadencję.
Oprócz tego do 2026 roku trwa kadencja ławników Sądu Najwyższego. Oni zostali jednak powołani przez dominowany przez opozycję Senat.
Banaś na czele NIK
Marian Banaś nie należy do sojuszników Prawa i Sprawiedliwości, zwłaszcza jeśli spojrzymy chociażby na przedwyborczy atak na szefa Najwyższej Izby Kontroli. Nie zmienia to tego, że został powołany jeszcze za rządów PiS i jego kadencja potrwa kolejne lata.
Prezes NIK jest powoływany przez parlament na sześcioletnią kadencję. Banaś otrzymał nominację 30 sierpnia 2019 roku. Oznacza to, że na czele istotnej instytucji będzie do 2025 roku.
Czytaj więcej:
