Zostanie wiceprezydentem. Tak mówił o Ukrainie

Śledź wybory prezydenckie w USA w relacji na żywo Wirtualnej Polski

Vance w ciągu dwóch lat pracy w Senacie dał się poznać jako trybun ludowy, populista i fan premiera Węgier Viktora Orbana. Zanim kraj usłyszał o nim jako o możliwym następcy Trumpa, znał go z innej roli: autora wydanego tuż przed wyborami prezydenckimi w 2016 r. bestsellera "Elegia dla bidoków".

James David Vance, wówczas jeszcze finansista bez zadeklarowanych politycznych ambicji, opisał w niej swoje dorastanie w ubogim zagłębiu węglowym w Kentucky i wyrwanie się z otaczającej go beznadziei. Książka wywołała furorę (doczekała się m.in. przekładu na język polski i ekranizacji przez Netfliksa); po wyborze Trumpa na prezydenta była przedstawiana jako wyjaśnienie fenomenu popularności miliardera-populisty.

Sam Vance wówczas jeszcze nie uległ czarowi Trumpa: twierdził, że go nie lubi i przedstawiał tego polityka jako "kulturową heroinę" dla pogrążonych w biedzie Amerykanów, a także potencjalnego "amerykańskiego Hitlera".

Dziś 40-letni senator z Ohio – który był jednym z najmłodszych kandydatów na wiceprezydenta w historii USA – jest czołowym orędownikiem trumpizmu. W wywiadzie dla telewizji Fox News, pierwszym po wyborze na kandydata na wiceprezydenta, przyznał, że mówił "złe rzeczy" o Trumpie, lecz zapewnił, że mylił się co do niego; chwalił też osiągnięcia byłego prezydenta.

- Wybierając Vance'a, Trump zbliżył się jak tylko mógł do wybrania siebie samego - skomentował konserwatywny publicysta "Washington Post" Jim Geraghty. Inni komentatorzy ocenili, że dokonany przez Trumpa wybór jest przypieczętowaniem dominacji trumpizmu w Partii Republikańskiej, a zarazem wyrazem jego pewności co do swoich szans wyborczych.

Ryzykiem dla Trumpa miały być poglądy Vance'a dotyczące aborcji. W 2019 r. polityk przeszedł na katolicyzm i stał się jednym z najbardziej stanowczych przeciwników przerywania ciąży. Niedawno jednak złagodził stanowisko i poparł stanowisko Trumpa, że sprawę tę należy pozostawić w gestii stanów.

Vance jest jednym z najbardziej radykalnych krytyków globalizmu, wolnego handlu i wielkich korporacji oraz trybunem ludowym broniącym pomocy państwa, protekcjonizmu i polityki prorodzinnej. Przedstawiając Vance'a podczas konwencji wyborczej Republikanów w Milwaukee, kandydat partii do Senatu z Ohio Bernie Moreno podkreślił, że - podobnie jak Trump - będzie on dbał o "zapomnianych Amerykanów".

- Dla J.D. Vance'a "America First" (Ameryka przede wszystkim - PAP) to nie tylko hasło, to jego Gwiazda Polarna. (...). On wie, co to znaczy żyć w biedzie, (być) zapomnianym przez polityków w Waszyngtonie. Zadba o to, by już żaden Amerykanin nie został zapomniany - przekonywał Moreno.

Jeszcze bardziej niż poglądami na gospodarkę, Vance różni się od tradycyjnego partyjnego establishmentu w kwestiach dotyczących polityki zagranicznej. Choć jest jastrzębiem, jeśli chodzi o politykę wobec Chin i Iranu, to nie można tego samego powiedzieć o jego stanowisku wobec Rosji.

W ciągu niecałych dwóch lat w Senacie polityk dał się poznać jako jeden z największych przeciwników pomagania Ukrainie. W wywiadzie udzielonym byłemu doradcy Trumpa Steve'owi Bannonowi oznajmił, że nie obchodzi go, co się stanie z Ukrainą, a także drwił, że za darowane przez USA pieniądze "ministrowie (prezydenta Ukrainy Wołodymyra) Zełenskiego kupują sobie jachty". Powtarzał też hasło często stosowane przez propagandę Kremla, że rządzący w USA "chcą walczyć z Rosją do ostatniego Ukraińca".

Podczas jednego z briefingów przed przegłosowaniem przez Senat pakietu pomocowego dla Ukrainy Vance powiedział PAP, że nie chce zwycięstwa Putina, lecz ważniejsze dla niego jest chronienie granic USA niż Ukrainy. W wywiadzie dla Fox News oznajmił, że USA powinny jak najszybciej doprowadzić do zakończenia wojny, "aby mogły się skupić na prawdziwym problemie, Chinach".

W 2022 r. powiedział Steve’owi Bannonowi w wywiadzie: - Muszę być z tobą szczery, tak naprawdę nie obchodzi mnie, co się stanie z Ukrainą.

W lutym 2024 r., kiedy Vance po raz pierwszy pojawił się na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, powiedział Politico, że USA muszą ponownie ocenić swoje poparcie dla Ukrainy i opuścił spotkanie z delegacją Ukrainy i innymi senatorami.

Podobnie jak sam Trump oraz inni politycy z jego obozu, Vance jest też zwolennikiem premiera Węgier Viktora Orbana. Wielokrotnie chwalił decyzje węgierskiego rządu w sprawie ideologicznych zmian na uczelniach i twierdził, że USA mogą się wiele nauczyć od Budapesztu. Jednocześnie najostrzej ze wszystkich polityków w Waszyngtonie krytykował działania obecnego polskiego rządu, określając zmiany w mediach publicznych jako "prawdziwy atak na demokrację" i domagając się w tej sprawie interwencji sekretarza stanu USA Antony'ego Blinkena.

"J.D. Vance należy do izolacjonistycznego nurtu w amerykańskiej polityce, który znamy z przeszłości, sprzed II wojny światowej. Wtedy również ich hasłem było +America First+" - zauważył w jednej z rozmów z PAP były ambasador USA w Polsce Daniel Fried. "Ten nurt zawsze u nas istniał, ale teraz znów rośnie w siłę" - ocenił dyplomata.

źródło: PAP / Politico