ceramika

To nowy rodzaj broni z czasów wypraw krzyżowych. Nowa analiza starożytnych naczyń ceramicznych z XI–XII wiecznej Jerozolimy potwierdziła, że mogły być one używane jako starożytne granaty ręczne. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Griffitha w Australii. Zaokrąglone naczynia z podstawą w kształcie stożka znajdują się w muzeach na całym świecie i według wcześniejszych badań służyły do wszystkiego, od przenoszenia płynów po palenie ich jako fajkę. Najnowsza analiza czterech naczyń znalezionych w Ogrodzie Ormiańskim w Jerozolimie pokazuje, że przenoszenie materiałów wybuchowych było kolejną z ich funkcji. W jednym z naczyń odkryto siarkę wraz z rtęcią i magnezem na wyższym poziomie niż w innej ceramice i otaczającej je glebie. Według naukowców, były to składniki wynalezionego lokalnie materiału wybuchowego, który umieszczano w naczyniu i jako granat rzucano na twierdze krzyżowców, wytwarzając głośne dźwięki i jasne błyski światła. Trwają dalsze badania, które pozwolą zrozumieć starożytną technologię wybuchową z okresu średniowiecza oraz historię broni wybuchowej we wschodniej części Morza Śródziemnego.

Niemieccy archeolodzy z Uniwersytetu w Tybindze odkryli ponad 18 000 notatek, które zapisano na ceramicznych płytkach. Odnaleźli je na terenie starożytnego egipskiego miasta Athribis, które znajduje się ok. 200 km na północ od słynnego Luksoru. Notatki powstały na tzw. ostrakonach, czyli na kawałkach rozbitych ceramicznych naczyń lub płaskich odłamkach kamieni. Pisanie na kawałkach ceramiki było bardzo popularne w starożytnym Egipcie, ponieważ papirus był bardzo drogi i ostrakony były dużo tańszym i łatwiej dostępnym rozwiązaniem. Naukowcy rozszyfrowali notatki, które sporządzili między innymi kupcy, uczniowie czy też skrybowie. Wszystkie odnalezione ostrakony dokumentują życie codzienne w starożytnym Egipcie sprzed 2000 lat. Około 80 proc. zapisków jest w języku demotycznym, który był powszechnym pismem administracyjnym w okresie ptolemejskim i rzymskim Egiptu. Język ten rozwinął się z pisma hieratycznego ok. 600 r. p.n.e. Późniejsze ostrakony stworzone podczas rzymskiego okresu odnoszą się np. do cesarzy rzymskich: Nerona, Wespazjana, Tytusa, a nawet Hadriana, który rządził w latach 117-138 n.e. Jednym z najbardziej niezwykłych znalezisk są dowody na istnienie ostrakonów obrazkowych. Pokazują one różne m.in. zwierzęta, takie jak skorpiony i jaskółki, ale także ludzi, bogów z pobliskiej świątyni, a nawet figury geometryczne. Ostatni raz tak wiele ostrakonów odkryto w osadzie Deir el-Medineh, w pobliżu Doliny Królów.