Śląskie. Jest umowa społeczna dla górnictwa. Związkowcy: To uśmiech przez łzy
Związkowcy i przedstawiciele rządu uzgodnili w czwartek treść umowy społecznej, określającej szczegóły transformacji górnictwa węgla kamiennego oraz Górnego Śląska. Parafowanie dokumentu, którego szczegółów na razie nie ujawniono, zaplanowano na najbliższą środę w Katowicach.
Ostateczne podpisanie umowy możliwe będzie później, po zaakceptowaniu jej treści przez organy statutowe poszczególnych związków zawodowych. Związkowcy z Solidarności potrzebują na to – jak wstępnie oceniali w czwartek – do dwóch tygodni.
Negocjacje umowy społecznej, w myśl której kopalnie węgla energetycznego będą stopniowo wygaszane do końca 2049 roku, trwały od kilku miesięcy.
Umowa będzie kompleksowo regulować proces stopniowej likwidacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce do 2049 roku, połączony z transformacją gospodarczą Górnego Śląska. Dokument jest rozwinięciem i uszczegółowieniem porozumienia, zawartego przez związki zawodowe z przedstawicielami rządu 25 września 2020 r. w Katowicach.
Śląskie. Umowa społeczna dla górnictwa. Gwarancje zatrudnienia, odprawy pieniężne
W czwartek uzgodniono ostatni sporny punkt, dotyczący indeksacji wynagrodzeń w kopalniach na najbliższe cztery lata (do 2025 r.) oraz cykliczność indeksacji – co cztery lata. Strony ustaliły górną granicę poziomu indeksacji (związkowcy domagali się 2 procent powyżej inflacji), nie podając szczegółów uzgodnionych rozwiązań.
Już wcześniej związkowcy i przedstawiciele rządu porozumieli się m.in. co do dat wygaszania poszczególnych kopalń, systemu subsydiowania górnictwa, inwestycji w czyste technologie węglowe, ustawowych gwarancji zatrudnienia do emerytury oraz osłon socjalnych dla odchodzących z pracy górników – urlopów przedemerytalnych i odpraw pieniężnych.
Początkowo strona rządowa nie godziła się na wpisanie gwarancji zatrudnionym w kopalniach w dniu 25 września ub. roku do ustawy, wskazując na możliwą niekonstytucyjność takiego rozwiązania. Zamiast tego miały być one udzielone na szczeblu spółek węglowych.
Zgodnie z kompromisowym rozwiązaniem znowelizowana ustawa o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego ma zagwarantować górnikom pracę do emerytury, a w przypadku, gdy alokacja do innej kopalni nie byłaby możliwa – dać gwarancję osłon socjalnych: urlopu przedemerytalnego lub jednorazowej odprawy.
Uzgodniono też zasady transformacji gospodarczej Górnego Śląska, m.in. powołanie specjalnego funduszu oraz zapewnienie odpowiednich środków na ten cel.
Umowa społeczna dla górnictwa. Dokument "ważny dla bezpieczeństwa energetycznego Polski"
Jak podał w czwartek wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń, umowa społeczna będzie miała cztery załączniki (ich treść także już uzgodniono), dotyczące zasad pomocy publicznej, inwestycji przewidzianych do realizacji w ramach umowy, terenów pogórniczych objętych umową oraz instrumentów pomocowych dla firm okołogórniczych i gmin górniczych.
- Jestem przekonany, że to jest dobry dokument przede wszystkim dla pracowników górnictwa węgla kamiennego, ale także ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego Polski i polskiej gospodarki – ocenił wiceszef MAP, który był głównym negocjatorem umowy ze strony rządowej.
Śląskie. Umowa społeczna dla górnictwa. Warunkiem zgoda Komisji Europejskiej
Proces prenotyfikacji umowy w Komisji Europejskiej ma rozpocząć się jeszcze w maju, niezwłocznie po jej podpisaniu. Wiceminister Soboń wyraził przekonanie, że KE zaakceptuje polski program i zgodzi się na zaproponowane w nim instrumenty pomocy publicznej. Zgoda Komisji jest warunkiem wejścia umowy w życie.
- To jest niezbędne dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce i jest to całkowicie uzasadnione. Pracujemy nad tym, żeby wniosek prenotyfikacyjny był dokumentem, który Komisja zaakceptuje – powiedział wiceminister Soboń, podkreślając, że Komisja otrzyma do akceptacji "spójny system różnego rodzaju instrumentów pomocy publicznej, które KE zna i które były stosowane w innych państwach lub też w Polsce są w jakimś zakresie stosowane dzisiaj".
Umowa społeczna dla górnictwa. Likwidacja jednej z najważniejszych branż w Polsce
Przewodniczący śląsko-dąbrowskiej Solidarności Dominik Kolorz ocenił, że zasady długoletniej transformacji górnictwa i regionu, a także gwarancje pracownicze są w uzgodnionej umowie "bardzo przyzwoicie zapisane", jednak dla strony związkowej jest to – jak mówił - "uśmiech przez łzy".
- Jakby nie patrzeć, zdecydowaliśmy się – i skonkretyzujemy to w środę oraz w późniejszym terminie podczas oficjalnego podpisania umowy – na likwidację jednej z najważniejszych branż gospodarczych w Polsce – ocenił Dominik Kolorz.
Według śląsko-dąbrowskiej Solidarności w szybko zmieniającym się współczesnym świecie dziś nie da się z całą pewnością przewidzieć, czy np. za 10 lat nie będzie odwrotnego trendu w kwestiach węglowych, a nowoczesne technologie pozwolą na niskoemisyjne korzystanie z węgla.
