PiS-owska "spółka-widmo". Jeszcze większe straty na koniec 2024 roku

Przypomnijmy, w połowie października 2022 r. ówczesny wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik (PiS) ogłasza powołanie nowej, rządowej instytucji: Rolno-Spożywczej Spółki Inwestycyjnej (RSSI). Głosami polityków PiS sejmowa komisja finansów znajduje na to w budżecie 200 mln zł. Cel jest szczytny: spółka miałaby wspierać rynek rolno-spożywczy i uzupełniać działalność Narodowego Holdingu Spożywczego. Ministrem rolnictwa był wówczas Henryk Kowalczyk z PiS.

20 grudnia 2022 roku Rolno-Spożywcza Spółka Inwestycyjna zostaje formalnie zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z dokumentów wynika, że to KOWR (Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa) objął 100 proc. udziałów w zamian za wkład pieniężny wynoszący 200 mln zł.

Jak ujawniliśmy w Wirtualnej Polsce, okazało się, że spółka zatrudniła we władzach działaczy PiS, generowała duże koszty wynagrodzeń, a w warszawskiej siedzibie hulał przysłowiowy wiatr.

Na czele spółki stanął Marcin Kaczmarczyk, działacz PiS z województwa świętokrzyskiego, absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. W 2018 r. Kaczmarczyk startował w wyborach samorządowych na burmistrza Połańca jako kandydat PiS. Przegrał z wieloletnim włodarzem miasta Jackiem Tarnowskim. Jak specjalista od sportu został prezesem rolnej spółki z kapitałem zakładowym 200 mln zł? Nasze ówczesne pytania do KOWR i do samej spółki pozostały bez odpowiedzi.

Wiceprezesem spółki RSSI był 37-letni Piotr Wyrzykowski, który w 2022 r. pełnił funkcję dyrektora gabinetu wiceministra rolnictwa Rafała Romanowskiego, nadzorującego działalność Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

Jak wynika ze sprawozdań finansowych spółki, jej działalność okazała się od początku wielkim blamażem. Od 20 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. przyniosła 161 milionów złotych strat. Jej przychody wyniosły 147,8 mln zł, a koszty 313,9 mln zł.

Po zmianie rządu w grudniu 2023 r. wymieniono również poprzednie władze spółki. W kwietniu 2024 r. podjęto uchwałę o likwidacji spółki-widmo. Bilans jednak nadal był ujemny. Od stycznia do kwietnia ubiegłego roku strata wyniosła 1,9 mln zł.

Jak wynika z czerwcowego wpisu do KRS, od kwietnia do końca 2024 r. RSSI była już 14,6 mln zł na minusie. W sumie więc ubiegły rok to 16,5 mln zł. A łącznie od początku działalności 177,5 mln zł.

W lutym 2024 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz nowi członkowie Rady Nadzorczej spółki złożyły zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez osoby pełniące uprzednio funkcje członków zarządu spółki.

Jak ustaliliśmy, śledztwo zostało wszczęte 22 maja 2024 r. w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie.

- Śledztwo o czyn z art. 296 § 1 i 3 k.k., związany z możliwym niedopełnieniem obowiązków lub nadużyciem uprawnień przez osoby zobowiązane do zajmowania się sprawami majątkowymi Rolno Spożywczej Spółki Inwestycyjnej w związku z nieprawidłowościami w zakresie zawierania umów z kontrahentami spółki – informował WP w lipcu ub. roku Piotr Skiba, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

I jak dodał, w sprawie przesłuchano m.in. członków Rady Nadzorczej spółki, a śledczy gromadzili obszerną dokumentację, celem zweryfikowania sformułowanych przez zawiadamiających wątpliwości co do prawidłowości i gospodarności zawieranych przez spółkę umów.

We wtorek 22 lipca br. zapytaliśmy o aktualny stan prokuratorskiego postępowania. - Śledztwo nadal trwa, prowadzone jest w sprawie, nikt nie usłyszał zarzutów. Nadal gromadzona i analizowana jest obszerna dokumentacja – przekazał rzecznik warszawskiej prokuratury.

Działalność spółki była kontrolowana również przez Najwyższą Izbę Kontroli. Jak wynika z raportu opublikowanego w marcu 2025 r., Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nieprawidłowo i nierzetelnie realizował zadania w zakresie nadzoru właścicielskiego nad kontrolowanymi spółkami w tym Rolno-Spożywczej Spółki Inwestycyjnej.

"Do największych nieprawidłowości doszło w działalności Rolno-Spożywczej Spółki Inwestycyjnej. Nietrafione inwestycje i niegospodarne wydatki spółki doprowadziły do straty netto na kwotę 166,1 mln zł. Złożyły się na nią m.in. nieodzyskane należności z tytułu wykonania umów na obrót towarami rolno-spożywczymi w kwocie 126,2 mln zł i kary umowne naliczone za niewłaściwą realizację tych umów w wysokości prawie 9 mln zł. Niegospodarne wydatki na remonty i sprzątanie dzierżawionych od KOWR zakładów produkcyjnych powiększyły stratę o 14,8 mln zł, a niecelowo zawarta umowa pożyczki o kolejne 5,2 mln zł". - czytamy w raporcie NIK.

Zdaniem kontrolerów Izby, zarząd RSSI nie opracował podstawowych dokumentów, tj. polityki inwestycyjnej, procedur zakupowych i polityki ładu korporacyjnego, nie zwołał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, co jest niezgodne z Kodeksem Spółek Handlowych i nie przedstawił Radzie Nadzorczej istotnych informacji o stanie spółki.

W wyniku przeprowadzonych kontroli NIK skierowała trzy zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstw przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa i zarząd spółki RSSI dotyczących: działań KOWR na szkodę interesu publicznego i niegospodarności zarządu przy zawieraniu umów handlowych. Z naszych informacji wynika, że zawiadomienie dołączono do śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualnej Polski