Niemieckie media wzywają UE do stanowczości wobec Polski i Węgier

"W konflikcie Zachodu z Rosją rządy Polski i Węgier demonstrują całkowicie odmienne postawy. Podczas gdy Polska domaga się zaostrzenia polityki wobec Moskwy, premier Węgier Viktor Orban prezentuje się jako przyjaciel Putina. Te różnice nie naruszają jednak ich jedności w konfrontacji z Unią Europejską, która próbuje skłonić oba kraje do przestrzegania praworządności i demokratycznych zasad – pisze Reinhard Veser w sobotnim wydaniu "Frankfurter Allgemeine Zeitung".

W Polsce panuje zgoda co do tego, że największym zagrożeniem dla kraju jest Rosja. "Jednak polska prawica, podobnie jak jej węgierski odpowiednik, uważa, że naród i jego tożsamość zagrożone są także przez UE. Podobna interpretacja tych pojęć jest ważniejsza od sprzeczności w kwestii Rosji – zaznacza Veser.

Stąd wynika jego zdaniem nadzieja PiS na zwycięstwo we francuskich wyborach prezydenckich Marine Le Pen, pomimo jej prokremlowskiej postawy.

To nie przypadek, że kraje, w których do władzy doszły takie partie, są byłymi krajami socjalistycznymi – stwierdza autor komentarza. Zastrzega, że błędem byłoby uznanie tego faktu za dowód na brak dojrzałości młodych demokracji. "Taka arogancja jest nieuzasadniona i jest częścią problemu" – uważa Veser.

Partie podobne do PiS i Fideszu istnieją też w Europie Zachodniej. Zdobywają wyborców, którzy przegrali na ekonomicznych, społecznych i kulturowych zmianach lub czują się przegranymi.

Specyficzną wschodnioeuropejską cechą są natomiast fundamentalne zmiany po upadku komunizmu, które wywróciły życie ludzi "do góry nogami". W tej części Europy zmiany były szybsze, bardziej brutalne i głębsze, a w dodatku przyszły zaraz po upadku dyktatury, która pozostawiła po sobie gospodarkę w ruinie, deficyt dialogu i powszechną nieufność – czytamy w "FAZ".

Zwycięstwa wyborcze prawicowo-narodowych sił na Węgrzech i w Polsce były reakcją na afery korupcyjne postkomunistów, zaniedbanie problemów socjalnych i traktowanie "z góry" nowych członków UE, którzy "mieli uczyć się, aby stać się jak dawny Zachód". Te argumenty nie usprawiedliwiają jednak przypadków naruszania demokratycznych zasad, na których opiera się UE – podkreśla autor.

Sukces sił antyeuropejskich jest tylko "połową prawdy" – zastrzega Veser. Podkreśla, że większość dawnych dysydentów pozostała wierna demokratycznym wartościom. Społeczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej wykazały ponadto godną podziwu zdolność do radzenia sobie z wyzwaniami.

PiS i Fidesz walczą nie tylko przeciwko UE, lecz przede wszystkim przeciwko tej części społeczeństwa w ich krajach, która symbolizuje ten sukces.

"Kiedy usprawiedliwiają upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości i ograniczenie demokracji wymogami narodowej suwerenności, chodzi im w rzeczywistości o to, aby odebrać własnym obywatelom szansę na urzeczywistnienie innego modelu przyszłości kraju" – tłumaczy komentator.

"Unia Europejska musi pozostać stanowcza nie tylko wobec autorytarnych zagrożeń z zewnątrz, lecz także wobec autorytarnych wyzwań z wnętrza Wspólnoty" – pisze w konkluzji Reinhard Veser.

Autor: Jacek Lepiarz/"Deutsche Welle"