"Poważny kryzys". Grupa wzywa Polaków i Niemców

Śledź wiadomości z Ukrainy w naszej RELACJI NA ŻYWO

"Polska i Niemcy przechodzą poważny kryzys zaufania. Wiarygodność obu krajów w ostatnich latach znacznie ucierpiała. Ale wspólnie może im się udać przezwyciężyć ten kryzys. Warunkiem jest intensywny dialog polsko-niemiecki" - czytamy w oświadczeniu opublikowanym w czwartek po spotkaniu Grupy Kopernika w Warszawie.

Grupa Kopernika istnieje od 2000 roku. Należą do niej eksperci z Polski i Niemiec. Obecnie pracami zespołu kierują polski germanista Waldemar Czachur i niemiecki historyk Peter Oliver Loew.

"Kryzys wiarygodności Niemiec wiąże się z zarzutem braku adekwatnej reakcji na rosyjską napaść na Ukrainę" - tłumaczą autorzy raportu. Ich zdaniem przyczyniło się do tego także długoletnie trwanie Berlina przy współpracy z Rosją w polityce energetycznej, jak i brak gotowości do poważnego potraktowania obaw państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym także Polski, w kwestii bezpieczeństwa. Pomimo ogłoszenia przez kanclerza Olafa Scholza "momentu zwrotnego" w niemieckiej polityce wobec Rosji, władze w Berlinie zwlekały ze wsparciem dla Ukrainy podważając zaufanie do nowej niemieckiej polityki wschodniej.

Kryzys wiarygodności Polski wynika zdaniem Grupy Kopernika z zarzutu naruszenia praworządności i jest wynikiem "zacierania trójpodziału władz", ale także wykorzystywania mediów publicznych do propagandy.

Zdaniem autorów raportu Polska i Niemcy mogłyby sobie wzajemnie pomóc w odzyskaniu wiarygodności. Niemcy jako jeden z krajów założycieli Unii Europejskiej byłyby w stanie ułatwić Polsce powrót do zasad traktatowych Unii. Udzielająca szczególnego wsparcia Ukrainie Polska mogłaby pomóc Niemcom w odzyskaniu pozycji wiarygodnego partnera w sferze bezpieczeństwa regionu - czytamy w oświadczeniu.

Warunkiem są "konstruktywne działania" po obu stronach - podkreślają eksperci z Grupy Kopernika. Jak piszą, Berlin musi dokonać rozrachunku ze swoją błędną polityką wobec Rosji. Takie rozliczenie może się odbyć "wspólnie z polskim partnerem", który może wesprzeć swojego zachodniego sąsiada w wyciąganiu właściwych wniosków.

Rząd Polski musi z kolei rozliczyć się ze swojego stosunku do kwestii państwa prawa, ale także do sąsiadów w Europie. "Republika Federalna może pomóc swojemu wschodniemu sąsiadowi obrać drogę poszukiwania kompromisu" - piszą eksperci. "W tym celu jednak rozsądne byłoby choćby zakończenie kampanii antyniemieckiej" - podkreślają.

Grupa Kopernika zaapelowała do obu krajów o tworzenie wspólnych inicjatyw polsko-niemieckich. "Z obu stron konieczna jest nowa empatia wobec sąsiada: potrzebujemy polsko-niemieckiego przełomu dla Europy, któremu nie stoją na drodze zagadnienia z przeszłości (np. reparacje), ale który pojmuje przeszłość jako szansę na przyszłość (np. miejsce pamięci o Polakach w Berlinie i dyskusję o zadośćuczynieniu)" - piszą eksperci.

Polska i Niemcy powinny wspólnie pracować nad nowymi koncepcjami architektury bezpieczeństwa oraz nad wzmocnieniem fundamentów państwa prawa w Europie, przygotowując grunt do przyjęcia Ukrainy do struktur UE. Wejście Ukrainy do Unii spowoduje przesunięcie punktu ciężkości Europy na wschód, przez co zwiększy się znaczenie osi Berlin-Warszawa.

Eksperci z Grupy Kopernika opowiedzieli się za polityką małych kroków i podjęciem rozmów kuluarowych w celu przygotowania "nowego przełomu". Ich zdaniem niedawne spotkanie prezydentów Polski i RFN - Andrzeja Dudy i Franka Waltera Steinmeiera w Berlinie może być początkiem tego procesu.

Grupa Kopernika jest projektem Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt i Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego.

Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie, klikając TUTAJ

Czytaj też:

Kanclerz Scholz uderza tym w Putina. "Przeliczył się"

Skandal w Niemczech zatacza coraz szersze kręgi. W tle siły zbrojne