Megalityczne świątynie starsze od piramid. Jakie tajemnice skrywa Malta?
W 2025 roku mija 110 lat od odkrycia szkiców kompleksu Ħal Tarxien – jednego z najważniejszych stanowisk archeologicznych na Malcie. To idealny moment, by przypomnieć, że ten śródziemnomorski archipelag to nie tylko raj dla plażowiczów, ale także kolebka megalitycznej architektury, starsza od egipskich piramid i Stonehenge.
Świątynie na Malcie i w Gozo skrywają ciekawe tajemnice
Malta i Gozo skrywają tajemnice starsze niż piramidy i Stonehenge. Na pierwszy rzut oka to wyspy pełne słońca, plaż i malowniczych miasteczek. Ale pod ich powierzchnią – dosłownie i metaforycznie – kryje się jedna z największych zagadek prehistorii. Megalityczne świątynie Malty, zbudowane tysiące lat przed naszą erą, do dziś budzą podziw swoją skalą, precyzją i... brakiem wyjaśnienia.
Malta i Gozo: Skarby UNESCO ukryte w wapieniu
Na Malcie i jej siostrzanej wyspie Gozo znajduje się ponad 30 budowli megalitycznych, z których najbardziej znane to:
- Ħaġar Qim,
- Mnajdra,
- Ġgantija,
- Ħal Tarxien,
- Ta’ Ħaġrat,
- Skorba,
- oraz nowo odkryte fragmenty w Santa Verna.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Schetyna ostro o "patrolach". "Próba wywołania zbiorowego szaleństwa"
Większość tych miejsc wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a ich znaczenie dla historii ludzkości jest nie do przecenienia. Najstarsze z nich powstały ok. 3800 r. p.n.e., co czyni je jednymi z najstarszych wolnostojących konstrukcji na świecie.
Jak bez metalu budowano cuda architektury?
Co czyni megalityczne świątynie Malty tak wyjątkowymi? Przede wszystkim technika budowy. Używając jedynie prymitywnych narzędzi i lokalnego wapienia, neolityczni budowniczowie potrafili przemieszczać bloki skalne ważące nawet 50 ton. Archeolodzy przypuszczają, że wykorzystywano drewniane rolki i kamienne kule jako prymitywne systemy transportowe.
Zegar słoneczny sprzed tysięcy lat
Kompleks Mnajdra, zbudowany z niezwykłą precyzją, jest przykładem zaawansowanej astronomii neolitycznej. W dni równonocy, promienie wschodzącego słońca dokładnie oświetlają centralne przejście świątyni – to nie przypadek, ale świadoma konstrukcja. Większość budowli zorientowana jest na południe lub południowy wschód, co potwierdza ich kosmiczne powiązania.
Nie tylko świątynie: Kamienne łodzie i miejsca mocy
Choć powszechnie nazywane "świątyniami", ich funkcja do dziś pozostaje zagadką. Czy były to miejsca rytuałów, zebrań, a może... starożytne obserwatoria lub "kamienne łodzie" do nauki nawigacji? Coraz więcej badaczy przychyla się do teorii, że układ korytarzy, orientacja oraz symbolika wskazują na astronawigacyjny charakter tych miejsc.
Legenda głosi, że Ġgantija została zbudowana przez olbrzymkę, która nosiła na plecach gigantyczne głazy. To tylko mit – ale nie dziwi, że takie opowieści powstały wokół struktur tak imponujących i tajemniczych.
Dlaczego teraz warto odkryć Maltę na nowo?
Rok 2025 to symboliczna data – 110-lecie badań nad Ħal Tarxien to doskonała okazja, by spojrzeć na Maltę nie tylko przez pryzmat wakacyjnych atrakcji, ale jako centrum starożytnej cywilizacji, które wciąż skrywa niejedną tajemnicę.
Jeśli planujesz podróż, wpisz na swoją listę:
- Ħaġar Qim i Mnajdra – podróż w czasie o wschodzie słońca,
- Ġgantija na Gozo – starożytna potęga zaklęta w kamieniu,
- Tarxien – miejsce, od którego wszystko się zaczęło,
- Skorba i Ta’ Ħaġrat – mniej znane, ale pełne uroku,
- Santa Verna – nowa nadzieja dla archeologii Malty.
Malta to nie tylko wyspa słońca, ale i świadek początków naszej cywilizacji. Zajrzyj do jej kamiennych serc – i pozwól, by przeniosły Cię o tysiące lat wstecz.
Źródła: National Geographic, Eska
