Helsińska Fundacja Praw Człowieka przedstawiła opinię ws. neosędziów
Helsińska Fundacja Praw Człowieka (HFPC) z zadowoleniem zareagowała na opinię Komisji Weneckiej, która odnosi się do problemu cofania tzw. neo-sędziów na poprzednio zajmowane stanowiska. Fundacja popiera stanowisko Komisji, według którego konieczne jest indywidualne badanie każdego przypadku, zamiast podejmowania działań zbiorczych, narzucanych przez ustawę.
W poniedziałek HFPC opublikowała swoje stanowisko w związku z opinią Komisji Weneckiej dotyczącą sytuacji w Polsce. Fundacja zwraca uwagę, że zgodnie z opinią Komisji, nie można na mocy ustawy uznać wszystkich uchwał Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) po marcu 2018 roku za nieistniejące. W rezultacie nie ma podstaw prawnych, by cofnąć wszystkich tzw. nowych sędziów na ich wcześniejsze stanowiska. Jak zaznaczono, nie są to kompetencje parlamentu, a ich wykorzystanie mogłoby naruszyć zasadę trójpodziału władzy.
"Z zadowoleniem przyjmujemy opinię Komisji Weneckiej, która wiele wyjaśnia, jeśli chodzi o granice projektowanych rozwiązań problemu statusu tzw. nowych sędziów oraz statusu orzeczeń wydanych z ich udziałem, jeśli chcemy, żeby rozwiązania te pozostawały w zgodzie z obowiązującymi Polskę międzynarodowymi standardami. Cieszymy się naturalnie, że kierunek, jaki wskazała Komisja, jest zbieżny z analizami i postulatami, które od dawna przedstawia Fundacja Helsińska" – przekazał prezes HFPC Maciej Nowicki.
Trwa ładowanie wpisu: twitter
Opinia Komisji Weneckiej podkreśla również, że proces przywracania praworządności musi być zgodny z zasadą praworządności. Komisja sugeruje, że wykonanie wyroków międzynarodowych Trybunałów wymaga indywidualnej weryfikacji powołań, z zapewnieniem prawa do odwołania się do sądu. W ocenie Komisji całkowite cofnięcie uchwał KRS i automatyczne usunięcie sędziów mogłoby naruszać obowiązujące standardy europejskie.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Totalny nokaut Kaczyńskiego". Posłowie ocenili pomysł Tuska
"Jednocześnie Komisja podkreśla, że proces weryfikacji indywidualnej nie może być zbytnio rozciągnięty w czasie i podpowiada koncepcję 'grupowania' spraw. Czas teraz na merytoryczną dyskusję nad tym, jak w szczegółach proces indywidualnej weryfikacji, łącznie ze wspomnianym grupowaniem, mógłby wyglądać" – dodał Nowicki. Fundacja zaprosiła ekspertów oraz przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości do udziału w dyskusji, która ma odbyć się podczas seminarium planowanego na 17 października.
Ponad 2500 sędziów powołanych
Według szacunków, w polskich sądach orzeka obecnie ponad 2500 sędziów powołanych na wniosek tzw. nowej KRS. W komunikacie HFPC zwrócono uwagę, że blisko połowa z nich to osoby, które już wcześniej pełniły funkcję sędziego, a ich awans nastąpił na wniosek nowej Rady. Z kolei około 400 sędziów pochodzi z innych zawodów prawniczych, takich jak adwokaci, notariusze i prokuratorzy. Według Fundacji, w ich przypadku automatyczny powrót na wcześniejsze stanowiska oznaczałby de facto złożenie z urzędu, co naruszałoby Konstytucję RP.
Latem tego roku Minister Sprawiedliwości skierował do Komisji Weneckiej pytania dotyczące tego, czy uchwały KRS wydane po marcu 2018 roku można uznać za nieważne, a także czy w procesie weryfikacji statusu sędziów powołanych na wniosek nowej Rady istnieje prawo do drogi odwoławczej. Pytania dotyczyły również możliwości podważenia wyroków wydanych przez tych sędziów.