Ekspert opowiada o zwykłych Rosjanach. "Zaczynają zachowywać się w sposób przerażający"

Rosja zawsze opierała swoją politykę na strachu i groźbach. Wielu z nas myśli, że kraj ten jest odległy i wrogi. Sukcesem rosyjskiej propagandy było zaś wykreowanie przekonania u innych, że należy się jej bać. Sytuacja uległa zmianie w lutym 2022 roku. Po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę na jaw wyszły słabości, gigantyczna korupcja w strukturach władzy, a przede wszystkim kłamstwa na temat własnej potęgi militarnej.

Dziś w Rosji mało kto widzi potęgę, ale w dalszym ciągu budzi ona strach. Choć wiemy o tym kraju dość wiele, na ile dobrze znamy samych Rosjan? Włodzimierz Marciniak, sowietolog i były ambasador RP w Moskwie opowiada o tym, jaki naprawdę jest naród rosyjski. Jak twierdzi, "w każdym stereotypie znajdziemy cząstkę prawdy".

Rosjanie to naród niewykształcony, zacofany, okrutny - z takimi opiniami na temat naszych sąsiadów możemy spotkać się bardzo często. Negatywne nastroje podsyca fakt, że Rosja od kilkunastu miesięcy prowadzi brutalną inwazję na Ukrainę.

- Jest to kraj ludzi bardzo wykształconych, który patrzy na kwestie społeczne głównie z natury technicznej - mówi Marciniak. - Fenomenem systemu sowieckiego było to, że ogromna część społeczeństwa uzyskiwała wykształcenie w warunkach braku wolności słowa - zaznacza.

Rosja to kraj liczący ponad 143 miliony obywateli. Jej powierzchnia mogłaby pomieścić prawie dwie Europy, a cały kraj rozciąga się w dziewięciu strefach czasowych. Włodzimierz Marciniak wskazuje, że nie ma sposobu na określenie Rosjan jako jedności. To samo tyczy się poparcia dla działań Kremla.

- Społeczeństwo rosyjskie jest niezwykle rozwarstwione. Stopień polaryzacji pod względem majątkowym jest ogromny - zwraca uwagę ekspert. - Różne badania socjologiczne pokazują, że poparcie dla wojny było wyraźnie związane ze statusem materialnym. Ludzie dobrze sytuowani byli skłonni akceptować politykę rządu - dodaje.

Były ambasador przypomina, że w Rosji władzę zawsze sprawował ten, kto umiał pokazać siłę.

- Ukształtowały się przekonania, że tylko indywidualne strategie przetrwania są uzasadnione i sprawdzone. Gdy wszyscy ludzie kierują się swoimi egoistycznymi pobudkami, zawsze wygra najsilniejszy. Można to interpretować w ten sposób, że oni tego potrzebują. Jeśli nie ma żadnego ładu, to siłą rzeczy ktoś ten ład siłą pięści narzuci, podporządkowując wszystkich swoim interesom - mówi Włodzimierz Marciniak.

- Rosja to społeczeństwo skrajnie zatomizowane, człowiek jest człowiekowi wilkiem - dodaje.

Marciniak wskazuje jednocześnie, że nie można stwierdzić, że inwazja na Ukrainę jest wyłącznie "wojną Putina". Zgodnie z jego słowami, nic nie dzieje się bez przyzwolenia.

- Zastanawiając się, czy to jest wojna Putina czy Rosjan, to jest to trochę pozbawione sensu. Społeczeństwo jest rządzone przez dyktatora, ale między tymi stronami jest jakaś synergia i coś na zasadzie chwiejnej harmonii - poinformował ekspert.

Włodzimierz Marciniak mówi także o stosunku Rosjan do Polaków. Jak twierdzi, Rosjanie potrzebują aprobaty i poważania, żeby uznać innych za sojuszników.

- To społeczeństwo to zbiorowość narcyzów. Oni są zachwyceni sobą. Inni są dobrzy, gdy się nimi zachwycają - opowiada sowietolog.

Mężczyzna odniósł się do kwestii historycznych między naszymi narodami. Jak twierdzi, Rosjanie nigdy nie traktowali nas jak "jednych z nich" - nawet gdy przez pół wieku Polska była zmuszona być politycznym sojusznikiem ZSRR.

- Polacy nie są lustrem dla Rosjanina. Rosjanin w Polakach widzi swoje wady - opowiada Włodzimierz Marciniak. - Rosjanie zawsze wiedzieli, że Polska to coś innego, że jesteśmy inni - dodaje.

Nic nie zapowiada, żeby Rosja zmieniła swój polityczny kurs i przestała być przeciwległym biegunem dla Zachodu. Coraz więcej mówi się, że wchodzimy w erę "Zimnej Wojny 2.0". Sowietolog Włodzimierz Marciniak opowiedział też w rozmowie z Wirtualną Polską o swojej wizji przyszłości dla Rosji. Jest ona dość niepokojąca.

- Ja mam przeczucie, że z tej wojny wyłoni się coś, czego jeszcze nie było, co nie będzie powtórką totalitarnego ZSRR i nie wykluczam, że coś jeszcze gorszego - opowiada. - W kolejnych odsłonach rosyjskiej istoty imperialnej, każda kolejna jest gorsza od poprzedniej. Ta, która wyłania się teraz może być jeszcze gorsza - dodaje.

Marciniak zauważa, że rosyjscy pisarze opisywali już istniejącą i zmieniającą się koszmarną rzeczywistość Rosji. Na przestrzeni wieków sposób funkcjonowania reżimów ewoluował, ale zachowywał podobieństwa. - Ten system represji zaostrza się, ale nadal nie jest masowy - ocenia Włodzimierz Marciniak.

- Gdyby przyjrzeć się biografii Putina, bez elementu kryminalnej przeszłości, w ogóle nie zrozumiemy tego systemu rządów. Coś w rodzaju zorganizowanej grupy przestępczej przejęło państwo - informuje ekspert.

- Ich celem jest bogacenie się, jak u każdej mafii - dodaje.

Przyszłość Rosji w czarnych barwach

- Kiedyś ludzie, którzy wydawali się przyzwoici - również ci, których znałem osobiście - zaczynają zachowywać się w sposób przerażający - wyznaje w trakcie rozmowy Marciniak. - Moi znajomi kiedyś mówili ludzkim językiem i uchodzili za liberałów, dzisiaj mówią rzeczy straszne - dodaje były ambasador RP w Moskwie.

- Każdy ma instynkt samozachowawczy, a dzisiejszy system zmierza w stronę "gułagu cyfrowego", gdzie zamiast strażników, drutów kolczastych i psów będą systemy elektroniczne pełnić te same, co oni funkcje - opowiada.

- Każdy myśli, żeby ratować swoją skórę, ale doświadczenie historyczne powinno podpowiadać, że jak ten walec zacznie się toczyć, to zmiażdży każdego - podsumowuje dla WP sowietolog, Włodzimierz Marciniak.

Czytaj także:

Miedwiediew grzmi. Chce "likwidacji" Zełenskiego

Tajemnica więzienia w Moskwie. Adwokat wyniosła przerażające nagranie