70. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Świat wysłucha głosu ocalonych

Byli więźniowie, których na uroczystości przyjechało z różnych krajów prawie trzystu, będą głównymi bohaterami wtorkowych wydarzeń w byłym niemieckim obozie. Troje z nich przemówi podczas centralnej ceremonii. Będzie to dwoje polskich Żydów - mieszkająca obecnie w Izraelu Halina Birenbaum oraz Roman Kent ze Stanów Zjednoczonych, a także Polak deportowany do Auschwitz w pierwszym transporcie - Kazimierz Albin.

Najliczniejsze, około stuosobowe, grupy byłych więźniów przyjadą z Polski i Izraela. Wielu dotrze na uroczystości dzięki współpracy USC Shoah Foundation oraz Światowego Kongresu Żydów, które postanowiły wesprzeć finansowo ich przyjazd. Byli więźniowie znajdą się także w składzie niektórych delegacji państwowych.

Przesłania wyrażonego przez ocalonych, w miejscu ceremonii zlokalizowanym przy bramie głównej byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, wysłuchają przedstawiciele 49 państw. Prezydent Bronisław Komorowski wygłosi przemówienie inaugurujące uroczystość.

Na liście przywódców, polityków i dyplomatów, którą opublikowało Muzeum Auschwitz, znajdują się dwie koronowane głowy i czterech następców tronu, trzynastu prezydentów i pięciu premierów. Przybędą m.in. prezydenci Francji Francois Hollande, Niemiec Joachim Gauck, Ukrainy Petro Poroszenko.

Na czele delegacji rosyjskiej stanie szef administracji prezydenta Siergiej Iwanow. Stany Zjednoczone reprezentował będzie sekretarz skarbu Jack Lew. Z Izraela przyjedzie minister rozwoju regionalnego Silwan Szalom. Reprezentantem Stolicy Apostolskiej będzie metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz.

Uroczystość zwieńczą modlitwy w intencji ofiar. Zabrzmią kadisz, żałobna El Male Rachamim, Wieczne spoczywanie. W kilku językach modlili się będą rabini oraz duchowni katoliccy, luterański i prawosławny. Zabrzmi szofar, barani róg, którego dźwięk jest wezwaniem do pokuty.

Końcowym akordem rocznicowych obchodów będzie złożenie zniczy przed pomnikiem ofiar obozu, który ustawiony jest między ruinami dwóch największych krematoriów. Uczynią to wspólnie byli więźniowie i szefowie delegacji państwowych.

Przed południem byli więźniowie oraz prezydent Bronisław Komorowski złożą kwiaty przed Ścianą Straceń w byłym niemieckim obozie Auschwitz I. To miejsce symboliczne. Niemcy rozstrzelali tam wiele tysięcy osób, głównie Polaków. W oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz oraz nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore odprawią dla więźniów mszę św.

We wtorek w Muzeum odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca darczyńców Fundacji Auschwitz-Birkenau, która gromadzi pieniądze na finansowanie prac konserwatorskich w byłym obozie. Przekazanie 102 mln euro zapowiedziało dotychczas 35 państw, a kolejne 7 mln euro pochodzi od siedmiu filantropów w ramach kampanii "18 Filarów Pamięci". Wśród nich znalazł się m.in. przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald S. Lauder. Przemówi on podczas głównej uroczystości.

Uroczystości 70. rocznicy wyzwolenia Auschwitz spowodują utrudnienia na drogach w Oświęcimiu i Brzezince. Policja poinformowała, że zamknięte dla ruchu na terenie Brzezinki pozostaną ulice Ofiar Faszyzmu na odcinku od Kombatantów do Leśnej, a także Czernichowska i Męczeństwa Narodów. To bezpośrednia okolica bramy głównej byłego obozu Auschwitz II-Birkenau.

W Oświęcimiu oraz w miejscowościach Bobrek i Babice, w godzinach od 9 do 20, wystąpią czasowe utrudnienia na trasach Oświęcim-Chełmek (wojewódzka 933) oraz Oświęcim-Bieruń (krajowa 44). Ich szczególnego nasilenia kierowcy powinni się spodziewać między 12 i 15.30 oraz 17 i 19. Ma to związek z przejazdem delegacji państwowych na ceremonię.

- Proponujemy kierowcom, aby wybrali trasy alternatywne z pominięciem Oświęcimia, Babic i Bobrka - apelują policjanci.

27 stycznia nieczynne będzie Muzeum Auschwitz w części obejmującej były obóz Auschwitz II-Birkenau. Placówka podała, że zwiedzanie byłego Auschwitz I będzie możliwe wyłącznie z przewodnikiem, a na teren Miejsca Pamięci nie wolno wnieść żadnego bagażu. Jego przechowalnia będzie zamknięta. Wszyscy zwiedzający przejdą szczegółową kontrolę.

W dniu uroczystości w Oświęcimiu i okolicy obowiązywały będą szczególne środki bezpieczeństwa. Szef MSW wprowadził zakaz noszenia wszelkiego rodzaju broni.

Obchody upamiętniające ofiary Zagłady odbędą się też w Warszawie. Uroczystości, które honorowym patronatem objęła prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz, rozpoczną się po południu pod stołecznym Pomnikiem Bohaterów Getta. Przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, korpusu dyplomatycznego oraz organizacji społecznych i religijnych złożą wieńce pod pomnikiem dla uczczenia pamięci ofiar Zagłady. W modlitwie ekumenicznej za tych, którzy odeszli, połączą się przedstawiciele różnych wyznań i kościołów.

Podczas uroczystości zaplanowano również uroczysty apel pamięci, podczas którego będą odczytywane imiona ofiar, które zginęły w czasie Holokaustu. Każda z przybyłych osób będzie mogła się włączyć w tę formę hołdu. Przedstawiciele Fundacji Shalom apelują także, aby o godz. 18 zapalając świece w swoich oknach uczcić Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu można uczcić również zapalając Światło Pamięci w internecie. Wystarczy odwiedzić stronę Fundacji Shalom na Facebooku i udostępnić na swoim profilu zamieszczone tam zdjęcie przedstawiające zapaloną świecę.

Stołeczne obchody zakończy wieczorny spektakl "Mur" poświęcony postaci Ireny Sendlerowej, w reż. Macieja Wojtyszki w Teatrze Żydowskim. Na przedstawienie złoży się cykl epizodów ukazujących jak wielkie ryzyko podejmowała bohaterka ratując dzieci żydowskie z warszawskiego getta.

W godz. 12-18 na ulice miasta wyjedzie także oznaczony gwiazdą Dawida zabytkowy tramwaj. Pusty pojazd ma symbolizować tramwaj kursujący w getcie warszawskim. Ma on przypomnieć mieszkańcom stolicy o żydowskich sąsiadach, którzy zginęli w obozach zagłady i w gettach. Tramwaj przejedzie trasą pl. Narutowicza-Filtrowa-Nowowiejska-Marszałkowska-Andersa-Stawki-al. Jana Pawła II-Popiełuszki-Metro Marymont- Popiełuszki-al. Jana Pawła II-Okopowa-Towarowa-pl. Zawiszy-pl. Narutowicza.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu uchwaliło w listopadzie 2005 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ. Na datę obchodów wybrano rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau przez wojska sowieckie 27 stycznia 1945 roku.

Liczbę Żydów zamordowanych przez nazistów i ich sojuszników w czasie II wojny światowej ocenia się łącznie na około 6 milionów, z czego prawie 3 miliony ofiar stanowili polscy Żydzi.

Niemcy mordowali ludność żydowską m.in. w wielu założonych przez siebie obozach zlokalizowanych na terenie Polski. W Auschwitz-Birkenau życie straciło ok. 960 tys. Żydów, w Treblince ok. 900 tys., w Bełżcu ok. 500 tys., w Sobiborze ok. 250 tys., w Chełmnie nad Nerem ok. 150 tys., na Majdanku ok. 60 tys.

*Czytaj Raport Specjalny WP - *